Komunistyczny Związek Młodzieży Polski

Komunistyczny Związek Młodzieży Polski (KZMP), Związek Młodzieży Komunistycznej w Polsce – organizacja młodzieżowa Komunistycznej Partii Polski, działająca w II Rzeczypospolitej w latach 1922–1938.

Historia

KZMP powstał 17 marca 1922 jako sekcja polska Komunistycznej Międzynarodówki Młodzieży[1]. Do 1930 działał pod nazwą Związek Młodzieży Komunistycznej w Polsce. Jego nazwa była odpowiednikiem nazwy działającego w ZSRR Komunistycznego Związku Młodzieży (Komsomołu). Od 1923 w jego składzie (na prawach autonomicznych organizacji obwodowych) działały Komunistyczny Związek Młodzieży Zachodniej Białorusi (KZMZB) i Komunistyczny Związek Młodzieży Zachodniej Ukrainy (KZMZU), z czasem do organizacji włączono struktury Komcukunftu[2]. Od 1925 r. KZMP kierował organizacją pod nazwą „Pionier”, miała ona na celu krzewienie kultury, oświaty i sportu wśród młodzieży. Współpracował m.in. z Organizacją Niezależnej Młodzieży Ludowej „Orka”, Związkiem Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Życie” i w ograniczonym zakresie z Organizacją Młodzieży TUR. Związek w 1936 opracował Deklarację Praw Młodego Pokolenia Polski, która zakładała, iż czynne prawo wyborcze powinno być dozwolone od 21 lat, że należy walczyć z faszyzmem i rasizmem w sposób radykalny i stanowczy, i dążyć do wprowadzenia ustroju komunistycznego w Polsce.

Główni działacze: Bronisław Berman, Aleksander Kowalski, Alfred Lampe, Antoni Lipski, Roman Zambrowski. W latach 1922–1936 organem prasowym KZMP był „Towarzysz”, a w latach 1937–1938 „Towarzysz Młodzieży”[3][4]. Według danych ze sprawozdań KZMP Związek liczył w 1931 roku około 7 tysięcy działaczy a dwa lata później około 15 tysięcy. Większość członków stanowili Polacy pochodzenia chłopskiego[5]. KPP posiadała też własną organizację pionierską Pionier[6]. Po wymordowaniu w ZSRR przez NKWD działaczy Komunistycznej Partii Polski w okresie „wielkiego terroru” i rozwiązaniu tej partii w sierpniu 1938 przez Komintern, również KZMP zakończył działalność[7].

W czasie okupacji hitlerowskiej niektórzy członkowie KZMP organizowali ZWM[8].

Obecnie do tradycji i działalności KZMP nawiązuje Postępowa Młodzież Polski[9]

Działacze

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Greiner, Piotr. Słownik organizacji młodzieżowych w województwie śląskim w latach 1922–1939. Katowice: Muzeum Śląskie, 1993. s. 48.
  2. ↑ Bundist Counterculture in Interwar Poland. Syracuse, N.Y: Syracuse University Press, 2009. s. 9–10.
  3. ↑ Kazimierski, Józef. Wielkie zakłady przemysłowe Warszawy. Warszawa: Państ. Wyd. Naukowe, 1978. s. 428.
  4. ↑ Hillebrandt, Bogdan, i Genowefa Słabek. Postępowy ruch młodzieżowy w Polsce: przewodnik bibliograficzny. Warszawa: „Iskry,”. 1980. s. 2.
  5. ↑ Cimek, Henryk. Jews in the Polish Communist Movement (1918–1937). politologia.univ.rzeszow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]..
  6. ↑ Suchodolski, Bogdan. Wielka encyklopedia powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wyd. Naukowe, 1965. s. 781.
  7. ↑ Kersten, Krystyna. The establishment of Communist rule in Poland, 1943–1948. Berkeley: University of California Press, 1991. s. 172.
  8. ↑ Komunistyczny Związek Młodzieży Polski, [w:] Józef Czyżewski (red.), Słownik historii Polski, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1973, s. 181.
  9. ↑ Postępowa Młodzież Polski, postep.org [dostęp 2016-11-29].

Bibliografia

  • Komunistyczny Związek Młodzieży Polski, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-02-18].
  • Gereon Iwański, Komunistyczny Związek Młodzieży Polski (1922–1938), Warszawa 1984, wyd. ZSMP Zarząd Główny, Nasze tradycje, nr 2
  • Archiwum Zakładu Historii Partii. KPP
  • „Towarzysz”, II i IV 1936, nr 2 i 3.
  • Wielka Encyklopedia PWN t. 14, red. Jan Wojnowski, Warszawa 2003.