Kałamarnica kolosalna

Kałamarnica kolosalna

Mesonychoteuthis hamiltoni
Robson, 1925
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	głowonogi
Nadrząd	dziesięciornice
Rząd	kałamarnice
Rodzina	Cranchiidae
Rodzaj	Mesonychoteuthis Robson, 1925
Gatunek	kałamarnica kolosalna
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Kałamarnica kolosalna^[2] (Mesonychoteuthis hamiltoni) – gatunek kałamarnicy z rodziny Cranchiidae. Obok kałamarnicy olbrzymiej (Architeuthis dux) jeden z największych znanych mięczaków.

Budowa

Mesonychoteuthis hamiltoni jest jednym z największych (jeśli nie największym) wśród znanych bezkręgowców – masa przedstawiciela tego gatunku wynosi około 500 kg^[3]. Jest znanych zaledwie kilka osobników, a obecne szacunki na podstawie analizy mniejszych i niedojrzałych okazów określają maksymalny rozmiar osobników tego gatunku na 12–14 m długości i wagę do 750 kilogramów^[4][5]. M. hamiltoni mają odmienne proporcje i znacznie masywniejszy płaszcz niż kałamarnice olbrzymie o tej samej długości^[6]. Wyróżnia się u nich głowę, nogę (przekształconą nogę tworzą ramiona wraz z lejkiem) i worek trzewiowy. Głowa charakteryzuje się wysokim poziomem rozwinięcia, oczy osiągają do 30 cm średnicy. Otwór gębowy otoczony jest wieńcem 10 ramion, przy czym dwa ramiona są wydłużone i służą do chwytania ofiar. W worku trzewiowym znajdują się narządy wewnętrzne. Ubarwienie od białego po różowawe^[7].

Tryb życia

O tych kałamarnicach wciąż wiadomo niewiele, gdyż do roku 2005 opisano zaledwie dziesięć egzemplarzy. Kałamarnica kolosalna żyje w wodach antarktycznych, choć młode okazy znajdowane są w cieplejszych wodach.

Prawdopodobnie zasiedla mezo- i batypelagial, jednak osobniki młodociane przebywają również przy powierzchni^[3]. M. hamiltoni zanotowano  nawet na głębokości około 2000 metrów pod poziomem morza; prowadzą głównie bentoniczny tryb życia. Występuje w zimnych wodach Oceanu Południowego, od Antarktydy do południowego krańca Afryki, Ameryki Południowej i Nowej Zelandii^[8].

Mesonychoteuthis hamiltoni jest często uważany za bardzo aktywnego i agresywnego drapieżnika^[6], jednak szacunki jego wymagań metabolicznych i energetycznych sugerują, że kałamarnica ta prowadzi powolny tryb życia i wymaga bardzo niewiele pokarmu – dorosłemu osobnikowi o masie 500 kg ważąca 5 kg ryba może wystarczyć na około 200 dni. W takim wypadku wymagania pokarmowe wynosiłyby jedynie 0,03 kg na dzień, co odpowiada 45,1 kcal. Prawdopodobnie kałamarnica kolosalna poluje z zasadzki i chwyta zdobycz za pomocą haków na ramionach i mackach. Żywi się głównie rybami, zwłaszcza antarem polarnym, natomiast sama stanowi potencjalne pożywienie dla kaszalotów^[3] i rekinów Somniosus antarcticus^[9] (wcześniej uznawanych za S. microcephalus).

Historia odkryć

(c) Y23 z angielskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0

Rozmrożony okaz na wystawie w muzeum w Wellington

Rodzaj Mesonychoteuthis z gatunkiem Mesonychoteuthis hamiltoni został nazwany w 1925 przez Robsona na podstawie dwóch macek znalezionych w żołądku kaszalota. W 2007 roku udało się złowić doskonale zachowany okaz kałamarnicy kolosalnej o długości ok. 10 m i masie 495 kg^[10], po czym został on zamrożony i przetransportowany do Nowej Zelandii. 28 kwietnia 2008 r. naukowcy zaczęli rozmrażać kałamarnicę wyłowioną przez rybaków rok wcześniej; operację można było obserwować na stronie internetowej^[11].

W lipcu 2008 r. w u wybrzeży Australii wyłowiono okaz, który ważył 245 kg, a jego ramiona mierzyły od 12 do 15 metrów^[12].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Richard E. Young, Katharina M. Mangold. 2006. Mesonychoteuthis Robson, 1925. Mesonychoteuthis hamiltoni Robson, 1925. Colossal Squid. Tree of Life Web Project.
• New Zealand Museum – The Colossal Squid Exhibition