Kaʻula

Kaʻula
Ilustracja
Wyspa Kaʻula widziana od północy
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Hawaje

Akwen

Ocean Spokojny

Archipelag

Hawaje

Powierzchnia

0,44–0,55 km²

Najwyższy punkt

168 m n.p.m.

Populacja 
• liczba ludności


0

Położenie na mapie Hawajów
Położenie na mapie Oceanu Spokojnego
Mapa konturowa Oceanu Spokojnego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kaʻula”
Ziemia21°39′17″N 160°32′29″W/21,654722 -160,541389
Mapa wyspy

Kaʻula – wysepka w kształcie półksiężyca, leżąca w archipelagu Hawajów. Należy do hrabstwa Kauaʻi, części stanu Hawaje.

Geografia

Wyspa znajduje się 37 km na południowy zachód od Kawaihoa Point na Niʻihau i około 150 mil morskich (278 km) na zachód od Honolulu. Jest wysunięta najdalej na zachód w głównej grupie wysp; geograficznie i przyrodniczo przypomina bardziej Północno-Zachodnie Wyspy Hawajskie[1]. Wyspa stanowi szczyt wulkanicznego stożka tufowego, który wieńczy znacznie większy, zanurzony wulkan tarczowy[2][3]. Był on aktywny 4,0 ± 0,2 miliona lat temu (pliocen)[4]. W najwyższym punkcie wyspa osiąga wysokość 550 ft (168 m) n.p.m.[5] Z powodu erozji wyspa powoli się zmniejsza. Jej powierzchnia w zależności od źródła to 44–55 ha[6]. Wyspa nie ma plaż, erozja morska utworzyła wysokie klify. Po północno-zachodniej stronie wyspy znajduje się duża jaskinia morska, zwana Kahalauaola (ang. Shark Cave, „jaskinia rekinów”)[7].

Mniszka hawajska na szczycie góry podmorskiej Five Fathom Pinnacle, w pobliżu wyspy Kaʻula

W odległości 6 km na zachodni północny zachód od wyspy znajduje się inny szczyt tego podmorskiego wulkanu, góra podwodna Five Fathom Pinnacle (ang. „szczyt pięciu sążni”), której szczyt znajduje się 5 sążni (9 metrów) pod poziomem morza. Jest to znane miejsce do nurkowania[7]. Do tej góry może odnosić się, zachowana w pieśniach, hawajska nazwa Mokupapapa[8].

Kaʻula jest niezamieszkana. U.S. Census Bureau włącza wyspę Kaʻula do okręgu spisowego (ang. Census tract) 412 w hrabstwie Kаuaʻi, razem z większą Niʻihau. W poprzednich spisach była ona odrębnym okręgiem[9].

Przyroda

Na wyspie gnieździ się około 100 tysięcy ptaków morskich należących do 18 gatunków. Należą do nich: rybitwa czarnogrzbieta, rybołówka brunatna, burzyk klinosterny i głuptaki[7]. Gnieżdżą się tam także albatros czarnonogi i albatros ciemnolicy. Obecny stan kolonii ptaków nie jest znany, ale wciąż może ona być największą i najbardziej zróżnicowaną w głównej grupie wysp hawajskich. Opady na wyspie są niskie i roślinność usycha w porze suchej, aby odrosnąć z nadejściem deszczów. Badania flory wyspy miały miejsce w latach 30. i 70. XX wieku i stwierdziły występowanie 31 gatunków, z czego około połowa to gatunki rodzime, w tym dwa endemity. Współczesny stan flory jest nieznany[1].

Zagrożeniem dla przyrody wyspy mogą być zawleczone na nią szczury polinezyjskie, które zaburzyły ekosystemy wielu wysp Pacyfiku. Dla rodzimych ptaków groźne są też introdukowane sowy płomykówki[1].

Historia

Wyspa, choć niezamieszkana, była dobrze znana Hawajczykom i często wymieniana w przekazach ustnych[1]. W mitologii hawajskiej jest ona ostatnim lub przedostatnim (jeśli mit wymienia wyspę Nihoa) dzieckiem pary, która zrodziła wyspy (np. w micie o Papa i Wākea)[6][10]. Ponad jaskinią znajduje się miejsce kultu (heiau), w którym rybacy z Niʻihau składali ofiary bogu rekinów, Kūhaimoana, władającemu tą wyspą[1][8].

Kaʻula była jedną z pierwszych pięciu wysp, które w 1778 roku jako pierwszy Europejczyk zobaczył kapitan James Cook; zapisał jej nazwę jako „Tahoora”[11]. W 1932 roku na wyspie ustawiono latarnię morską, którą zawiadywała amerykańska U.S. Lighthouse Service. Działała ona do 1947 roku[7][5][3].

Wykorzystanie militarne

Wyspa jest używana jako strzelnica US Navy od co najmniej 1952 roku. Co pewien czas mieszkańcy Hawajów protestowali przeciwko temu[1]. Współcześnie Marynarka wykorzystuje ślepą amunicję, choć w przeszłości używano także bojowej. Na wyspie mogą znajdować się niewypały, do wylądowania na niej niezbędne jest zezwolenie amerykańskiej Marynarki Wojennej. W 1978 roku, pomimo sprzeciwu Marynarki, stan Hawaje stwierdził zwierzchność nad wyspą i mianował ją stanową ostoją ptaków. Ostateczna decyzja o własności jeszcze nie zapadła i marynarka wojenna nadal korzysta z południowo-wschodniego krańca wyspy, jako celu dla bombardowania i ostrzału[7].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Islets: Niihau > Kaula. Offshore Islands Restoration Committee. [dostęp 2017-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-11)]. (ang.).
  2. ↑ John Seach: Kaula Volcano. Volcano Live. [dostęp 2017-01-02]. (ang.).
  3. ↑ a b Edwin Horace Bryan, The Northwestern Hawaiian Islands: An Annotated Bibliography, U.S. Fish and Wildlife Service, 1978, s. 3–4 (ang.).
  4. ↑ Ken Rubin: The Formation of the Hawaiian Islands. Hawaii Center for Vulcanology, 2013-06-10. [dostęp 2017-01-03]. (ang.).
  5. ↑ a b 14. Hawaii. W: United States Coast Pilot. Wyd. 49 (2017). T. 7: Pacific Coast: California, Oregon, Washington, Hawaii and Pacific Islands.
  6. ↑ a b Jane Resture: Kaula island. [dostęp 2017-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-14)]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e Kaula Rock. SummitPost.org, 2011-09-15. [dostęp 2017-01-02]. (ang.).
  8. ↑ a b Kekuewa Kikiloi, M. Graves. Rebirth of an archipelago: sustaining a Hawaiian cultural identity for people and homeland. „Hulili: Multidisplinary Research on Hawaiian Well-Being”. 6, s. 73–114, 2010. 
  9. ↑ 2010 Census Tract Names and Their Population, Housing and Land Area for the State of Hawaii. State of Hawaii, Department of Business, Economic Development & Tourism, Research and Economic Analysis Division, Hawaii State Data Center, maj 2011. [dostęp 2017-01-02]. (ang.).
  10. ↑ XX. Papa and Wakea. W: Martha Warren Beckwith: Hawaiian Mythology. University of Hawaii Press, 1940. ISBN 0-8248-0514-3.
  11. ↑ Cook’s Third Voyage. W: Peter Henry Buck: Explorers of the Pacific: European and American discoveries in Polynesia. The Museum, 1953.

Bibliografia

  • Ruth M. Tabrah: Niʻihau, the last Hawaiian island. Press Pacifica, 1987. ISBN 0-916630-59-5. (ang.).
  • Rerioterai Tava, Moses K. Keale: Niihau, the traditions of a Hawaiian island. Mutual Publishing, 1998. ISBN 0-935180-80-X. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Dark Green 004040 pog.svg
Autor: One Salient Oversight, Licencja: CC0
modded File:Blue pog.svg
Monachus schauinslandi.jpg
Autor: N3kt0n, Licencja: CC BY-SA 3.0
Foca monje de Hawai.
Kaula-island-P1010936a.JPG
Autor: Xpda, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaula Island, viewed from the north
Pacific Ocean laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of Pacific_Ocean.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 60.0° N
  • S: −80.0° N
  • W: −260.0° E
  • E: −70.0° E
  • Projection center:
  • NS: −10.0° N
  • WE: −165.0° E
  • GMT projection: -JA-165.0/-10.0/180/19.998266666666666c
  • GMT region: -R-320.2519138145009/-12.459450078533589/-5.473602099069988/26.40516525873812r
  • GMT region for grdcut: -R-325.0/-90.0/-5.0/74.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Kaula.png
map inset of Niihau South, Hawaii, 1:25000 topographic map, download file Niihau_South_K21160G1_geo.pdf