Kabazytaksel

Kabazytaksel
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C45H57NO14

Masa molowa

835.944 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały proszek

Identyfikacja
Numer CAS

183133-96-2

PubChem

9854073

DrugBank

DB06772

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

L01CD04

Stosowanie w ciąży

kategoria D

Kabazytaksel (łac. cabazitaxelum) – organiczny związek chemiczny, lek cytostatyczny zaliczany do taksanów stosowany w leczeniu raka gruczołu krokowego opornego na kastrację.

Mechanizm działania

Mechanizm działania jest podobny do innych taksanów i jest związany ze stabilizacją mikrotubul, co ostatecznie indukuje śmierć komórki. Mikrotubule są to struktury zbudowane z heterodimerów złożonych z α-tubuliny i β-tubuliny, odpowiadają one za utrzymanie kształtu komórki, procesy transportu wewnątrzkomórkowego oraz podziału komórki poprzez tworzenie wrzeciona podziałowego. Lek wiąże się z N-końcowymi aminokwasami podjednostki β-tubuliny budujących mikrotubule, promuje wydłużanie mikrotubul i blokuje ich dynamiczną depolimeryzację. Prowadzi to do zaburzenia przebiegu wielu procesów komórkowych, w tym zaburzenia rozdziału wrzeciona podziałowego i rozdziału chromosomów. Prowadzi to do zatrzymania cyklu komórkowego i indukcji apoptozy komórki[2]. Ponadto kabazytaksel blokuje transport receptora androgenowego do jądra komórkowego i aktywację zależnych od niego genów[3].

Przełamanie oporności na docetaksel najprawdopodobniej jest związane z mniejszą wrażliwością na glikoproteinę P usuwającą różne leki z komórki, w tym także docetaksel, odmienną dynamiką oddziaływania na mikrotubule i odmiennym oddziaływaniem na szlak receptora androgenowego[3].

Wskazania

Kabazytaksel w skojarzeniu z prednizonem albo prednizolonem jest stosowany w leczeniu przerzutowego raka gruczołu krokowego opornego na kastrację u leczonych wcześniej chemioterapią zawierającą docetaksel[4].

Badania kliniczne

Skuteczność kabazytakselu została oceniona w wieloośrodkowym otwartym randomizowanym badaniu klinicznym III fazy TROPIC, w którym 755 chorych otrzymujących wcześniej hormonoterapię, po progresji po leczeniu docetakselem losowo przydzielono do leczenia za pomocą kabazytakselu z prednizonem lub mitoksantronu z prednizolonem. Pierwszorzędnym punktem końcowym badania była poprawa przeżycia całkowitego (OS), a drugorzędnymi punktami końcowymi było przeżycie wolne od progresji (PFS) oraz bezpieczeństwo leczenia. W badaniu stwierdzono, że kabazytaksel bardziej wydłużał przeżycie całkowite w porównaniu do mitoksantronu. Mediana przeżycia całkowitego u leczonych kabazytakselem wynosiła 15,1 miesiąca, podczas gdy w drugim ramieniu badania u leczonych mitoksantronem mediana przeżycia całkowitego wynosiła 12,7 miesiąca. Ponadto lek powodował poprawę mediany przeżycia wolnego od progresji (mediana 2,8 miesiąca dla kabazytakselu oraz 1,4 miesiąca dla mitroksantronu). Kabazytaksel wiązał się również z lepszą odpowiedzią biochemiczną mierzoną za pomocą stężenia PSA. Najczęstszymi istotnymi działaniami niepożądanymi podczas stosowania kabazytakselu były neutropenia oraz biegunka[5][2][6].

W badaniu FIRSTANA nie potwierdzono wyższości kabazytakselu nad docetakselem podczas stosowania w I linii leczenia raka gruczołu krokowego opornego na kastrację[7].

Przeciwwskazania

Do przeciwwskazań należą[4]:

Dawkowanie

Zwykle stosuje się kabazytaksel w dawce 25 mg/m² co 3 tygodnie w połączeniu z prednizonem lub prednizolonem w dawce 10 mg dziennie podawanym codziennie. W celu zmniejszenia ryzyka nadwrażliwości przed podaniem kabazytakselu stosuje się premedykację złożoną z leku przeciwhistaminowego, kortykosteroidu (zwykle 8 mg deksametazonu) oraz antagonisty receptora H2[4].

Farmakokinetyka

Lek jest podawany dożylnie. In vitro kabazytaksel w 89–91% wiąże się z białkami surowicy, głównie z albuminą (82%) oraz lipoproteinami. Lek jest w 95% metabolizowany w wątrobie, głównie w 80–90% przez CYP3A4, a sam lek hamuje aktywność tego cytochromu. Wydalany jest głównie z kałem pod postacią licznych metabolitów, w niewielkim stopniu wydalany również przez nerki[4].

Interakcje

Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji kabazytakselu podczas stosowania silnych inhibitorów i silnych induktorów CYP3A. Prawdopodobnie silne induktory CYP3A zmniejszają stężenie leku, a silne inhibitory podwyższają stężenie leku. Zaleca się unikanie i ostrożność podczas stosowania silnych inhibitorów CYP3A (ketokonazol, itrakonazol, klarytromycyna, atazanawir, indynawir, nefazodon, nelfinawir, rytonawir, sakwinawir, telitromycyna, worykonazol) oraz silnych induktorów CYP3A (fenytoina, karbamazepina, ryfampicyna, ryfabutyna, ryfapentyna, fenobarbital)[4].

Działania niepożądane

Do działań niepożądanych leku należą:

Specjalne środki ostrożności

Reakcje nadwrażliwości

Podczas leczenia kabazytakselem mogą wystąpić reakcje nadwrażliwości obejmujące uogólnioną wysypkę, rumień, niedociśnienie oraz skurcz oskrzeli. Przed podaniem leku chorzy powinni otrzymać premedykację, a także być poddani obserwacji, szczególnie podczas pierwszego i drugiego wlewu[4].

Neutropenia

Neutropenia jest najczęstszym działaniem niepożądanym występującym po zastosowaniu kabazytakselu. Podczas leczenia kabazytakselem w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia neutropenii chorzy mogą otrzymywać profilaktykę z zastosowaniem G-CSF. W przypadku wystąpienia przedłużającej się neutropenii lub wystąpienia gorączki neutropenicznej redukuję się dawkę leku[4].

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe (nudności, wymioty, biegunka)

Jeżeli po podaniu kabazytakselu pojawia się biegunka to leczenie polega na podaniu leków przeciwbiegunkowych oraz odpowiedniego nawodnienia. Nudności i wymioty leczy się lekami przeciwwymiotnymi[4].

Neuropatia obwodowa

Podczas leczenia kabazytakselem może pojawiać się neuropatia obwodowa pod postacią neuropatii czuciowej z parestezjami i obwodowej neuropatii ruchowej. W przypadku utrzymującej się nasilonej neuropatii (powyżej G2) może być konieczna redukcja dawki[4].

Zaburzenie czynności nerek

W trakcie leczenia jest konieczne odpowiednie nawodnienie chorych oraz okresowa kontrola stężenia kreatyniny[4].

Uwagi

  1. 1/10 leczonych.
  2. 1/100 –1/10 leczonych.

Przypisy

  1. a b c Cabazitaxel, 98% (HPLC) (ang.). [dostęp 2018-09-09].
  2. a b G. Nightingale, J. Ryu. Cabazitaxel (jevtana): a novel agent for metastatic castration-resistant prostate cancer. „P&T”. 37 (8), s. 440–448, 2012. PMID: 23091336. 
  3. a b B. Mellado, N. Jimenez, M. Marin-Aguilera, O. Reig. Diving Into Cabazitaxel’s Mode of Action: More Than a Taxane for the Treatment of Castration-Resistant Prostate Cancer Patients. „Clin Genitourin Cancer”. 14 (4), s. 265–270, 2016. DOI: 10.1016/j.clgc.2015.12.030. PMID: 26827258. 
  4. a b c d e f g h i j Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Charakterystyka produktu leczniczego [dostęp 2018-07-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-29].
  5. J.S. de Bono, S. Oudard, M. Ozguroglu, S. Hansen i inni. Prednisone plus cabazitaxel or mitoxantrone for metastatic castration-resistant prostate cancer progressing after docetaxel treatment: a randomised open-label trial. „Lancet”. 376 (9747), s. 1147–1154, 2010. DOI: 10.1016/S0140-6736(10)61389-X. PMID: 20888992. 
  6. C.J. Paller, E.S. Antonarakis. Cabazitaxel: a novel second-line treatment for metastatic castration-resistant prostate cancer. „Drug Des Devel Ther”. 5, s. 117–124, 2011. DOI: 10.2147/DDDT.S13029. PMID: 21448449. 
  7. S. Oudard, K. Fizazi, L. Sengeløv, G. Daugaard i inni. Cabazitaxel Versus Docetaxel As First-Line Therapy for Patients With Metastatic Castration-Resistant Prostate Cancer: A Randomized Phase III Trial-FIRSTANA. „J Clin Oncol”. 35 (28), s. 3189–3197, 2017. DOI: 10.1200/JCO.2016.72.1068. PMID: 28753384. 

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-silhouete.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
GHS-pictogram-silhouette.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.