Kaczka pstrodzioba
| Anas poecilorhyncha[1] | |||
| J. R. Forster, 1781 | |||
.jpg) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | kaczka pstrodzioba | ||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Kaczka pstrodzioba[3] (Anas poecilorhyncha) – gatunek dużego ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae). W dwóch podgatunkach zamieszkuje południową i południowo-wschodnią Azję. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Reinhold Forster w 1781 na podstawie holotypu ze Sri Lanki. Nowemu gatunkowi nadał nazwę Anas poecilorhyncha[4]. Jest ona obecnie (2020) podtrzymywana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC)[5]. Niegdyś kaczka chińska (Anas zonorhyncha) i kaczka pstrodzioba uznawane były za jeden gatunek[4]. IOC wyróżnia obecnie tylko dwa podgatunki kaczki pstrodziobej[5].
Podgatunki i zasięg występowania
IOC wyróżnia następujące podgatunki[5]:
- A. p. poecilorhyncha J. R. Forster, 1781 – subkontynent indyjski od doliny Indusu (Pakistan) na wschód po zachodni Asam[4]
- A. p. haringtoni (Oates, 1907) – wschodni Asam i Mjanma na wschód po południowe Chiny i południowy Wietnam[4]
Morfologia
Długość ciała wynosi 58–63 cm, rozpiętość skrzydeł 83–94 cm, masa ciała samców 1230–1500 g, samic 790–1360 g[4]. W upierzeniu dymorfizm płciowy prawie nie występuje. Ptaki podgatunku A. p. haringtoni wyróżniają się białymi krawędziami piór, które nadają im łuskowany wygląd. Ciemię czarne, u samic bardziej paskowane. Od dzioba przez oko biegnie biały pas. Policzki jasnokremowe, niemal białe, upstrzone licznymi ciemnymi kropkami Broda i gardło brudnobiałe. Większość pozostałego upierzenia ciemnoszara. Pióra w dolnej części szyi, piersi, górnej części grzbietu i po bokach ciała oraz barkówki mają grube obrzeżenia barwy kremowej do brudnobiałej. Tył i boki szyi jasnoszare, paskowane. Dolna część grzbietu niemal czarna, szczególnie u samców. Lotki III rzędu mają białe chorągiewki zewnętrzne. Sterówki czarnobrązowe z jaśniejszymi krawędziami. Spód ciała jasny, mniej paskowany i kropkowany od wierzchnich części ciała. Okolice kloaki i pokrywy podogonowe mają barwę od brązowej po czarną. Dziób czarny z nasadą koloru od pomarańczowego do czerwonego i z żółtą końcówką[6].
Ekologia i zachowanie
Kaczki pstrodziobe zamieszkują płytkie słodkowodne jeziora i mokradła, rzadziej spotykane bywają także na rzekach[6]. Żywią się głównie materią roślinną: nasionami i źdźbłami traw, cibor i roślinności wodnej. Okazjonalnie zjadają owady wodne i ich larwy. Pora lęgów zmienna w zależności od miejsca występowania; w północnych Indiach okres lęgowy trwa od czerwca do października, w południowych Indiach od listopada do grudnia[4]. Gniazdo najczęściej ulokowane jest na ziemi. Zniesienie liczy od 3 do 14 jaj. Wymiary średnie dla 127 jaj: 49–61 na 37–44 mm. Inkubacja trwa 24–28 dni (zależnie od źródła)[6].
Status
IUCN uznaje kaczkę pstrodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 2011 roku (stan w 2017)[7].
Przypisy
- ↑ Anas poecilorhyncha, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Anas poecilorhyncha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-25].
- ↑ a b c d e f Carboneras, C. & Kirwan, G.M.: Indian Spot-billed Duck (Anas poecilorhyncha). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-03-02].
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 10.1. [dostęp 2020-07-25]. (ang.).
- ↑ a b c Janet Kear (red.): Ducks, Geese and Swans: Species accounts. Oxford University Press, 2005, s. 538–540. ISBN 978-0-19-854645-0.
- ↑ Indian Spot-billed Duck Anas poecilorhyncha. BirdLife International. [dostęp 2017-03-02].
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Dr. Raju Kasambe, Licencja: CC BY-SA 4.0
Indian Spot-billed Duck Anas poecilorhyncha. Photo taken in Jaipur, Rajasthan by Dr. Raju Kasambe