Kadamba

Kadamba
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

goryczkowce

Rodzina

marzanowate

Rodzaj

Neolamarckia

Gatunek

Kadamba

Nazwa systematyczna
Neolamarckia cadamba (Roxb.) Bosser
Bull. Mus. Natl. Hist. Nat., B, Adansonia 6:247. 1984
Synonimy
  • Anthocephalus cadamba
  • Anthocephalus chinensis
  • Nauclea cadamba

Kadamba (Neolamarckia cadamba) – gatunek drzewa z rodziny marzanowatych. Powszechnie występuje na Subkontynencie Indyjskim, rośnie również w Azji Południowo-Wschodniej i południowej części Chin.

Nazwa

Nazwa związana jest z dynastią Kadamba, rządzącą na terenie współczesnego stanu Karnataka od IV do VI w.[3]. Drzewo to było uważane za święte przez członków dynastii Kadamba[4].

Liście i kwiaty
Kwiat
Owoc

Morfologia

Wysokie, szybkorosnące drzewo o rozłożystej koronie. Może osiągnąć 45 m wysokości. Liście owalne, błyszczące, przeciwległe, o długości do 30 cm. Kwiaty kuliste, żółte lub pomarańczowe[5][6].

Zastosowanie

  • Owoce są jadalne.
  • Młode liście wykorzystuje się jako paszę dla bydła.
  • Drewno wykorzystuje się w meblarstwie i przemyśle papierniczym.
  • Daje dużo cienia, z tego względu jest jednym z drzew najczęściej sadzonych w tropikach przy ulicach. Doskonale nadaje się do ponownego zalesiania. Opadłe liście poprawiają właściwości gleby.
  • Z kory korzeni otrzymuje się żółty barwnik.
  • Kora wykazuje pewne właściwości lecznicze.

Znaczenie w hinduizmie

  • Drzewo kadamba jest wzmiankowane w szeregu starożytnych tekstów mitologicznych[7]. Szczególnie jest związane z kultem Kryszny i Radhy. Przypisuje mu się moc silnego związywania kochanków[8].
  • Na południu Indii wiąże się z kultem Dewi (Parwati)[9][10],

lub Kadambarijamman[11][12],.

  • W południowych Indiach jest czczone również jako siedziba bóstwa Murugan[13].
  • Drzewo kadamba symbolizujące "Kadambavanam" (gaj kadamba) znajduje się na terenie świątyni Minakszi w Maduraju[11][14].
  • Adi Śankara naucza, iż gaju takich drzew nipowych spoczywa w zaświatach śrićakry bogini Tripurasundari[15]
Pełny Kadamba z dwiema połówkami
Radha i Kryszna

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
  3. ↑ George M. Moraes (1931), The Kadamba Kula, A History of Ancient and Medieval Karnataka, Asian Educational Services, 1990, str. 10
  4. ↑ http://www.kamat.com/kalranga/deccan/kadamba.htm.
  5. ↑ http://www.agricultureinformation.com/forums/questions-answers/11926-anthocephalus-kadamba.html.- Horticulture/Suryanarmada, Agriculture Arbitration Consultant, Chennai, India.
  6. ↑ http://web.archive.org/web/*/http://www.geocities.com/vibhaskumar/plant_ism1.html – Dane Ministerstwa Środowiska
  7. ↑ https://web.archive.org/web/20130717195148/http://encyclopedia/ of mythical trees and deities
  8. ↑ https://web.archive.org/web/20110927125552/http://treetotem.com/mythhk.htm Encyklopedia mitycznych drzew
  9. ↑ Kadamba vriksh
  10. ↑ – Kryszna, Gopi i drzewo kadamba
  11. ↑ a b The Hindu : Metro Plus Madurai : Nature’s unsung heroes. [dostęp 2009-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-02)].
  12. ↑ http://www.khandro.net/nature_trees.htm – Kult drzew]
  13. ↑ The hypaethral temples. W: K.R Srinivasan: Temple of South India. Wyd. 9. New Delhi: National Book Trust, 2008, s. 7, seria: India – The Land and the People. ISBN 978-81-237-2251-1. (ang.).
  14. ↑ Tripura Sundari Ashtakam - The Hinduism Forum - IndiaDivine.org, www.indiadivine.org [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  15. ↑ Fala Piękna. W: Anna Rucińska: Hymny Siankary. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Miniatura, 2006, s. 162. ISBN 83-7081-710-6.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie