Kafr Saba

Kafr Saba
‏كفر سابا‎
Ilustracja
Grobowiec Nabi Jamin w Kafr Saba
Państwo Mandat Palestyny
DystryktDystrykt Tulkarm
Wysokość50 m n.p.m.
Populacja (1945)
• liczba ludności

1 270
Data zniszczenia15 maja 1948
Powód zniszczeniaatak Hagany
ObecnieKefar Sawa, Newe Jamin
Położenie na mapie Mandatu Palestyny
Mapa konturowa Mandatu Palestyny, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kafr Saba”
Ziemia32°10′52″N 34°56′14″E/32,181111 34,937222
Strona internetowa

Kafr Saba (arab. كفر سابا) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Tulkarm w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana w dniu 15 maja 1948.

Położenie

Kafr Saba leżała we wschodniej części nadmorskiej równiny Szaron, w odległości 2 kilometrów na zachód od miasta Kalkilji, leżącej już w Samarii. Była położona na wysokości 50 metrów n.p.m. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 9 688 ha. We wsi mieszkało wówczas 1 270 osób[1].

własność gruntówpowierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie6 019
Żydzi3 144
publiczne525
Razem9 688
Rodzaj użytkowanych gruntówArabowie (hektary)Żydzi (hektary)
uprawy cytrusów1 0261 199
uprawy oliwek300
uprawy nawadniane355224
uprawy zbóż4 6621 675
nieużytki47546
zabudowane260

Historia

W Starożytności znajdowało się tutaj miasto Capharsaba należąca do izraelskiego plemienia Efraima[2]. Wspomina o nim żydowski historyk Józef Flawiusz, gdy opisuje wysiłki Aleksandra Jannaja zatrzymania wojsk syryjskich[a]. Również Talmud wspomina Kafr Sabę, wymieniając wysokość dziesięciny płaconej przez mieszkańców w zbożu[2]. W okresie panowania Bizancjum istniało tutaj miasto, po którym odnaleziono pozostałości rzymskiej łaźni[3].

Około roku 985 al-Muqaddasi opisał osadę Kafr Saba jako dużą wieś z meczetem. W 1047 Nasir-i-Khusraw opisał ją jako miasteczko położone przy drodze do Ramli. Jej mieszkańcy utrzymywali się z uprawy oliwek[4]. W 1596 Kafr Saba była częścią Imperium Osmańskiego. We wsi mieszkało wówczas 231 mieszkańców, którzy płacili podatki z uprawy pszenicy i jęczmienia, oraz hodowli kóz i pszczół[5].

Pod koniec XIX wieku Kafr Saba była opisana jako niewielka wieś położona na niskim wzgórzu. We wsi znajdował się meczet i grobowiec Nabi Jamina (arabskie imię Beniamina). Populacja wynosiła około 800 osób[6]. W 1892 grupa żydowskich aktywistów syjonistycznych zakupiła tutejsze ziemie od arabskich rolników. W następnych latach powstał tutaj moszaw, któremu nadano nazwę Kefar Sawa. Utrzymywali się oni z uprawy migdałów, winorośli i oliwek.

W okresie panowania Brytyjczyków Kafr Saba była niewielką wsią o charakterze rolniczym. We wsi znajdowała się szkoła dla chłopców[1].

Przyjęta 29 listopada 1947 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu żydowskiemu. Arabowie odmówili uznania rezolucji ONZ i doprowadzili 30 listopada do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. W trakcie jej trwania siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej wielokrotnie atakowały pobliski moszaw Kafr Saba. Zmusiło to żydowską organizację paramilitarną Hagana do wzmocnienia swojej obecności w tym rejonie i chronienia konwojów jadących z zaopatrzeniem do żydowskich osiedli. W dniu 12 maja 1948 Brygada Aleksandroni rozpoczęła operację przymusowych wysiedleń ludności arabskiej na tym obszarze. Opanowano wówczas kolejne wioski At-Tira, Kakun, Kalansuwa i inne. W dniu 15 maja zajęto i wysiedlono mieszkańców ze wsi Kafr Saba.

Miejsce obecnie

W miejscu wioski istnieje miasto Kefar Sawa i powstały w 1950 moszaw Newe Jamin.

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Kafr Saba: „Obszar wsi został wykorzystany do budowy nowych dzielnic mieszkaniowych i strefy przemysłowej, które są częścią miasta Kafr Saba. Niektóre stare domy wiejskie przetrwały i zostały zmodernizowane; wiele z nich jest wykorzystywanych jako obiekty handlowe. Nadal istnieją dwa grobowce, szkoła oraz ruiny wiejskiego cmentarza”[1].

Uwagi

  1. Antiquities, tom 13, rozdz. 15.

Przypisy

  1. a b c Welcome To Kafr Saba (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-06-11].
  2. a b The Origin of the Name Capharsaba (hebr.). W: Kfar Saba Municipal Council [on-line]. [dostęp 2011-06-11].
  3. E. Ajjalon: Kefar Sava -Nabi Yamin (Tomb of Benjamin). Israel: Excavations and Surveys in Israel, 1982, s. 63.
  4. Walid Chalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 555. ISBN 0-88728-224-5.
  5. Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Wyd. 5. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 555.
  6. Claude Reignier Conder, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. T. 2. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 134. [dostęp 2011-06-11]. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Palestine-Mandate-Ensign-1927-1948.svg
The Palestine Ensign, flown by ships registered in the British Mandate territory during the period 1927–1948. This was the only Palestine-specific flag which was not restricted to official use by a government functionary or department (see Flag of the British Mandate for Palestine).
Kever Binyamin.jpg
Autor: Yoninah, Licencja: CC BY 2.5
منظر خارجي لضريح بنيامين بن يعقوب (النبي) وفيه مقام، وهو مقام النبي يامين، سيطر عليه الإسرائيليون، وحوّلوه إلى كنيس.