Kahat

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego (koniec XIII - początek XI w. p.n.e.) w okresie jego największego rozwoju. Na mapie zaznaczono położenie miasta Kahat

Kahat – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, identyfikowane z syryjskim stanowiskiem archeologicznym Tell Barri, leżącym ok. 12 kilometrów na północny wschód od Tell Brak^[1].

Dzieje

Miasto to po raz pierwszy wzmiankowane jest w tekstach z okresu starobabilońskiego (1 połowa II tys. p.n.e.)^[1]. Zgodnie z listami z archiwów w Mari było ono wówczas stolicą niewielkiego królestwa^[1]. Królowie Kahat znani nam z imienia to Akin-Amar, Kapija i Attaja^[2]. Zimri-Lim, król Mari (1774-1762 p.n.e.), wkrótce po wstąpieniu na tron zdobył Kahat, a wydarzenie to było na tyle ważne, iż wspominane jest w dwóch „nazwach rocznych” tego władcy^[3]. W pewien czas po upadku Mari w 1761 r. p.n.e. Jamsi-Hadnu, król Kahat, podpisał traktat z Till-Abnu, królem kraju Apum (którego stolicą była Szehna)^[2].

W okresie późniejszym Kahat należało do królestwa Mitanni^[1][2]. W traktacie sojuszniczym pomiędzy Suppiluliumą I, królem Hetytów, a Szattiwazą, królem Mitanni, świątynia Teszuba w tym mieście wymieniana jest jako miejsce, w którym kopia traktatu powinna być złożona^[1]. Po podboju Mitanni przez Hetytów w 2 połowie XIV w. p.n.e. ze wschodniej części ziem tego królestwa (na których leżało Kahat) Hetyci utworzyli państewko wasalne, występujące w tekstach pod nazwą królestwa Hanigalbat^[2]. Kontrolę nad tym królestwem wkrótce przejęli Asyryjczycy, a gdy Wasaszatta, król Hanigalbatu, zbuntował się przeciw nim, asyryjski król Adad-nirari I (1305-1274 r. p.n.e.) najechał Hanigalbat, zdobył szereg jego miast (w tym Kahat) i stłumił bunt^[2]. Za czasów panowania Salmanasara I (1273-1244 p.n.e.), syna Adad-nirari I, sytuacja w tym regionie była już na tyle opanowana, iż król ten mógł odbudować świątynię boga Adada w mieście Kahat^[4].

Na początku IX w. p.n.e. prace budowlane w Kahat prowadził asyryjski król Tukulti-Ninurta II (890-884 p.n.e.), o czym świadczą dwie płyty kamienne z jego inskrypcjami odnalezione przypadkowo na zboczu wzgórza w Tell Barri^[1][5]. Inskrypcja na każdej z płyt kończy się zdaniem „płyta kamienna (należąca) do miasta Kahat” (KUN₄ šá URU ka-ḫa-at), co dowodzi, że to właśnie Tell Barri identyfikować należy ze starożytnym Kahat^[5]. W 2 połowie IX w. p.n.e. jednym z asyryjskich gubernatorów Kahat był dostojnik dworski o imieniu Szar-patti-beli, który był eponimem (limmu) w 831 i 815 r. p.n.e.^[6] W inskrypcji na jego steli odnalezionej w Aszur nosi on tytuł „gubernatora Aszur, Nasibiny, Urakki, Kahat i Masaku”^[6]. Pod koniec panowania Salmanasara III (858-824 p.n.e.) Kahat wraz z wieloma innymi asyryjskimi miastami dołączyło do wielkiej rebelii zainicjowanej przez Aszur-da’’in-apla, syna króla, który podjął próbę przejęcia władzy w Asyrii^[2]. Rebelię tą udało się dopiero stłumić Szamszi-Adadowi V (823-811 p.n.e.), innemu synowi i następcy Salmanasara III^[2]. Miasto wspominane jest jeszcze od czasu do czasu w późniejszych asyryjskich tekstach, z których zdaje się wynikać, iż nie odgrywało ono już wówczas ważniejszej roli^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Bryce T., Kahat, w: The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 361.
• Grayson A.K., Assyrian Officials and Power in the Ninth and Eight Centuries, State Archives of Assyria Bulletin (SAAB) VII/1 (1993), s. 19-52.
• Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia B.C. ( to 1115 B.C.), The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods 1 (RIMA 1), University of Toronto Press, 2002.
• Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. I (1114–859 B.C.), seria The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods 2 (RIMA 2), University of Toronto Press, 2002.
• Postgate J.N., Kaḫat, w: Reallexikon der Assyriologie, tom V (Ia... - Kizzuwatna), Walter de Gruyter, Berlin – New York 1976–1960, s. 287.