Kahreman Ylli

Kahreman Sinan Ylli (ur. 22 kwietnia 1917 we wsi Leshnjë, Okręg Skrapar, zm. 3 września 1975 w Durrësie^[1]) – albański pedagog, polityk i dyplomata, w latach 1948-1952 minister edukacji w rządzie Envera Hodży. Został uznany przez albański Instytut Badania Zbrodni i Skutków Komunizmu za zbrodniarza wojennego^[2].

Życiorys

Syn Sinana Ylliego. W 1935 ukończył szkołę pedagogiczną w Elbasanie i podjął pracę nauczyciela w szkole w Zaloshnji^[3]. Dzięki wsparciu ze strony zamożnej rodziny Myftiu, Ylli mógł wyjechać za granicę, aby tam kontynuować naukę. W latach 1936-1938 kształcił się w Akademii Pedagogicznej w Lyonie^[3]. W czasie pobytu we Francji mieszkał w domu Gogo Nushiego. Tam też związał się ze środowiskiem radykalnej młodzieży albańskiej, a także z Francuską Partią Komunistyczną), działając pod pseudonimem Burlati^[3]. Po powrocie do kraju w 1938 objął stanowisko dyrektora szkoły w Peshkopii, a następnie przeniósł się do szkoły w Elbasanie. W latach 1941-1942 pełnił funkcję dyrektora szkół w Korczy i w Gostiwarze, a następnie inspektora szkół w okręgu Berat^[1].

W 1941 wstąpił w Korczy do Komunistycznej Partii Albanii^[1]. W marcu 1943 został członkiem Komitetu Centralnego partii, w tym samym czasie aresztowany przez włoskie władze okupacyjne, ale wkrótce uwolniony z braku dowodów.

W 1943 porzucił pracę w szkole i trafił do 14 brygady partyzanckiej, w której początkowo pełnił funkcję zastępcy komisarza politycznego, a następnie komisarza^[1]. Używał pseudonimu Bariu. W 1944, po przejęciu władzy przez komunistów pełnił funkcję dyrektora personalnego w ministerstwie edukacji, a następnie w Urzędzie Rady Ministrów. W latach 1946-1948 pełnił funkcję ambasadora Albanii we Francji^[1]. W 1946 stał na czele delegacji, reprezentującej Albanię przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości w Hadze w sprawie incydentu w cieśninie Korfu^[4]. Po zakończeniu misji dyplomatycznej objął tekę ministra edukacji, którą sprawował przez cztery lata.

W 1952 został usunięty ze stanowiska i oskarżony o ukrywanie niewygodnych faktów ze swojego życiorysu. Dowodem miała być notka umieszczona w 1939 w czasopiśmie Fashizmi, wskazująca jakoby Ylli należał w tym czasie do Albańskiej Partii Faszystowskiej^[1]. Ylli zaprzeczył tym zarzutom i po oczyszczeniu powrócił do resortu edukacji, w którym objął stanowisko wiceministra. W 1961 został rektorem Uniwersytetu Tirańskiego i pełnił tę funkcję do 1970. Po 1970 poświęcił się pracy w komitecie centralnym Albańskiej Partii Pracy.

W latach 1946-1975 zasiadał w Zgromadzeniu Ludowym. Utopił się w czasie kąpieli na plaży w Durrësie. Śledztwo wykazało, że przyczyną śmierci był nieszczęśliwy wypadek^[1].

W setną rocznicę urodzin został uhonorowany pośmiertnie orderem Nderi i Kombit (Honor Narodu) oraz tytułem Nauczyciel Ludu (Mesues i Popullit) ^[5]. Imię Ylliego nosi ulica w tirańskiej dzielnicy Kinostudio, a także szkoła w Skraparze.

Przypisy

Bibliografia

• Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 245.