Kai Simons

Kai Simons

Kai Simons (ur. 24 maja 1938 w Helsinkach) – fiński profesor biochemii na stałe mieszkający i pracujący w Niemczech. Autor koncepcji raftów lipidowych[1], twórca pojęcia trans-Golgi network i jego roli w sortowaniu białek i lipidów[2]. Współzałożyciel i współorganizator EMBL (European Molecular Biology Laboratory), ELSO, inicjator założenia Instytutu Molekularnej Biologii Komórki i Genetyki Maxa Plancka w Dreźnie[3]. Dyrektor i współwłaściciel Lipotype GmbH[4]. Autor ponad 350 artykułów naukowych.

Życiorys

Kai Simons jest synem profesora fizyki. To za jego namową zdecydował się na studia medyczne, chociaż początkowo zamierzał studiować fizykę[5]. Jako student Uniwersytetu Helsińskiego odbył letni staż studencki w sztokholmskim laboratorium profesora Bengta Samuelssona, późniejszego laureata Nagrody Nobla. Pracował nad mechanizmami przyswajania witaminy B12 przez organizm[5]. W latach studenckich, wraz z kolegami, organizował akcję zwalczania tasiemczycy, częstej we wschodnich rejonach kraju, gdzie popularne jest jedzenie surowych ryb.

Po obronie doktoratu w dziedzinie nauk medycznych w 1964 roku, w latach 1966-1967 w ramach stypendium postdoktoranckiego, pracował na Uniwersytecie Rockefellera w Nowym Jorku[5], badając polimorfizm białek surowiczych. W 1967 wrócił do Helsinek, gdzie objął posadę naukową na uniwersytecie (Finnish Medical Research Council, Wydział Serologii i Bakteriologii), od 1972 roku, będąc kierownikiem grupy, a w latach 1971-1979 profesorem biochemii na wydziale medycznym uniwersytetu. Z początku Simons kontynuował pracę nad białkami surowicy. Później razem z Leevi Kääriäinenem i Ossi Renkonenem stworzył zespół badawczy, do którego dołączył później Ari Helenius – pierwszy doktorant, stażysta post-doktorancki, a później także szwagier Simonsa. Po miesięcznym pobycie w MRC Laboratory for Molecular Biology w Cambridge, zespół zajął się badaniem wirusa Semliki Forest, którego przedstawił Simonsowi Kääriäinenem[5].

W 1975 roku Kai Simons przyjechał do Heidelbergu i jako kierownik jednej z grup badawczych EMBL, wtenczas pod kierownictwem Johna Kendrew, razem z Ari Heleniusem pomagał rozbudowywać tą placówkę[5]. W latach 1982-1998 był koordynatorem Programu Biologii Komórki. W tym czasie po pierwszy zaprezentował koncepcję raftu lipidowego.

W 1999 roku Simons brał udział w powstawaniu ELSO, którego jest przewodniczącym.

Jako jeden z inicjatorów założenia i budowy Instytutu Molekularnej Biologii Komórki i Genetyki Maxa Plancka w Dreźnie, przeprowadził się do tego miasta i został w roku 2000 (formalnie od 1998, daty rozpoczęcia budowy instytutu) jednym z jego pięciu dyrektorów instytutu i kierownikiem grupy badawczej. Od roku 2006 jest dyrektorem emerytowanym.

W 2012 roku założył firmę biotechnologiczną Lipotype GmbH, której jest dyrektorem[4].

Kai Simons jest żonaty z Carolą, z którą ma trójkę dzieci[6][7]: bliźniaki – Mikaela (naukowiec w dziedzinie neurobiologii) i Katję (socjolog, obecnie planowanie urbanistyczne), i najmłodszego z trójki, Matiasa (lekarz).

Praca

Początkowo Kai Simons działał w dziedzinie biochemii medycznej, jego praca magisterska i doktorancka dotyczyła przyswajania witaminy B12 w przewodzie pokarmowym[5][8][9]. Po powrocie ze stypendium kontynuował badania nad witaminą B12 oraz białkami surowicy, ale wkrótce zajął się badaniami wirusa Semliki Forest, ze szczególnym uwzględnieniem jego błony i jej składu lipidowego, a mechanizmu pączkowania i transportu wirusa, jako modelu sekrecji białek i lipidów[5][10][11][12][13]. W tym okresie Kai Simons prowadził także badania nad zastosowaniem detergentów w biochemii, ze szczególnym uwzględnieniem ich zastosowania do badania błon biologicznych[14].

Cykl życiowy wirusa, wykorzystywanie przez niego elementów szlaków pęcherzykowych i jego transport na powierzchnię komórki zainfekowanej, zwrócił Simonsa ku studiom nad pęcherzykowymi szlakami transportowymi oraz polaryzacją komórek. Wykorzystując modelowe komórki nabłonkowe – komórki MDCK (ang. Madin-Darby canine kidney, psie komórki nerkowe Madin-Darby'ego), badał transport lipidów, sortowanie białek i ich wpływ na ustanawianie polaryzacji komórek[5][15][16].

Podczas tych studiów opisał rolę systemu trans-Golgi (ang. trans-Golgi network) w sortowaniu białek i lipidów zgodnie z ich przeznaczeniem[2][5]. W swoich pracach z 1988 roku, razem z Geritem van Meerem[17][18], Simons po raz pierwszy postulował hipotezę istnienia w błonie komórkowej mikrodomen lipidowych o składzie odmiennym od statystycznego składu błonu (rafty lipidowe), pełniących w błonie specjalne funkcje[5]. Ta koncepcja, rozwijana przez lata, została bardziej kompleksowo zaprezentowana w 1997 w czasopiśmie "Nature" przez Simonsa i Ikonen[1], a sama publikacja, stała się jedną z najczęściej cytowanych prac w dziedzinie badań błony komórkowej[19]. Inna praca Simonsa, o udziale raftów lipidowych w transdukcji sygnałów komórkowych[20], jest drugą najczęściej cytowaną pracą, a sam Simons czwartym najczęściej cytowanym naukowcem z dziedziny przekazywania sygnałów komórkowych[19]. Kai Simons został także wyróżniony przez ISI Web of Knowledge, jako jeden z najczęściej cytowanych naukowców w ogóle[21].

W kolejnych latach, Simons kontynuował pracę nad udziałem raftów lipidowych, i ogólniej lipidów, w polaryzacji komórek oraz sortowaniu białek[22]. Zainteresował się także udziałem lipidów oraz mechanizmów sortowania białek w chorobach neurodegenracyjnych, w szczególności w chorobie Alzheimera[23][24].

Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 350 artykułów naukowych, głównie z dziedziny biochemii, organizacji molekularnej komórki, biochemii i fizjologii błony komórkowej. Jego dziesięć najczęściej cytowanych prac zostało zacytowanych (do grudnia 2006 roku) ponad 7200 razy, a 106 najbardziej wpływowych prac, zebranych w bazie Essential Science Indicators, ponad 11 400 razy[19]. W podsumowaniu dorobku z lat 1996-2007 śledzonego do maja 2009 roku, Kai Simons zajmował 12. miejsce na liście najczęściej cytowanych naukowców z dziedziny biologii komórki z 90 artykułami zacytowanymi w sumie 16 299 razy[25].

Wyróżnienia, nagrody, członkostwo

Kai Simons został uhonorowany ponad 20 różnymi nagrodami i wyróżnieniami, m.in.:

  • 1975 nagroda roczna European Molecular Biology Organisation
  • 1978 członkostwo Societas Scientiarum Fennica, Finlandia
  • 1984 profesura honorowa Uniwersytetu w Heidelbergu
  • 1987 członkostwo Heidelberskiej Akademii Nauk
  • 1991 Anders-Jahre-Preis
  • 1993 "Carl Zeiss Lecture" Niemieckiego Towarzystwa Biologii Komórki
  • 1996 "Dunham Lecturer" Uniwersytet Harvarda
  • 1996 Zagraniczne Członkostwo Honorowe Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk
  • 1997 "Nagroda Runeberga", Finlandia
  • 1997 członkostwo Academia Europaea
  • 1997 członek zagraniczny United States National Academy of Sciences
  • 1998 "Choh Hao Li Memorial Lecture" Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley
  • 1998 doktor honoris causa Uniwersytetu w Oulu
  • 1999 członkostwo Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina
  • 2001 "Medal Schleiden" NAN Lepoldina
  • 2001 członkostwo honorowe Niemieckiego Towarzystwa Biologii Komórki
  • 2001 "ISI Highly Cited Resarcher"
  • 2002 "Hoppe-Seyler Lecture" Towarzystwa Biochemicznego i Biologii Molekularnej w Niemczech
  • 2003 "Albert-Wander-Preis" Uniwersytet w Bernie
  • 2003 "Nagroda Ayräpää", Finlandia
  • 2003 doktor honoris causa Katholieke Universiteit Leuven
  • 2004 "Rudolf-Virchow-Medaille" Uniwersytet w Würzburgu
  • 2003 "Prix Mondial Nessim Habif" Uniwersytet w Genewie
  • 2005 "Medal Laurensa van Deenena" Universität Utrecht
  • 2006 "Medal AIVirtanen", Finlandia
  • 2006 członkostwo Societas biochemica, biophysica et microbiologica Fenniae, Finlandia
  • 2007 Order Zasługi Wolnego Państwa Saksonii
  • 2016 Złoty Medal Roberta Kocha[26].

Kai Simons jest także członkiem kilkunastu stowarzyszeń, redaktorem i recenzentem kilku czasopism naukowych (m.in. PNAS). W latach 1997-1999 był pierwszym, wybranym spoza USA, członkiem rady Amerykańskiego Towarzystwa Biologii Komórki. Ponadto jest przewodniczącym ELSO, członkiem EMBO.

Przypisy

  1. ↑ a b Simons K., Ikonen E. Functional rafts in cell membranes.. „Nature”. 6633 (387), s. 569–72, czerwiec 1997. DOI: 10.1038/42408. PMID: 9177342. 
  2. ↑ a b Griffiths G., Simons K. The trans Golgi network: sorting at the exit site of the Golgi complex.. „Science”. 4775 (234), s. 438–43, październik 1986. PMID: 2945253. 
  3. ↑ Gavagha H. Biopolis on the Elbe Dresden. „Nature”. Sept 20. 413, s. 4-5, 2001. 
  4. ↑ a b Everything you should know ABOUT US. Lipotype GmbH. [dostęp 2016-06-26]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j Simons K. Kai Simons: membrane master. „The Journal of cell biology”. 7 (183), s. 1180–1, grudzień 2008. DOI: 10.1083/jcb.1837pi. PMID: 19114590. 
  6. ↑ Kai Simons. mpi-cbg.de. [dostęp 2015-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-08)]. (ang.).
  7. ↑ Curriculum Vitae Kai Simons. uef.fi. [dostęp 2015-02-07]. (ang.).
  8. ↑ GRASBECK R., RUNEBERG L., SIMONS K. Intrinsic factor and radiovitamin B12 excretion in rats.. „Acta physiologica Scandinavica”, s. 370–4, grudzień 1959. PMID: 13828995. 
  9. ↑ GRASBECK R., SIMONS K., SINKKONEN I. Purification of intrinsic factor and vitamin B12 binders from human gastric juice.. „Annales medicinae experimentalis et biologiae Fenniae”, s. 1–24, 1962. PMID: 13949889. 
  10. ↑ Renkonen O., Gahmberg CG., Kaariainen L., Simons K. Envelope of Semliki Forest virus as membrane model.. „The Biochemical journal”. 1 (128), s. 20P–21P, czerwiec 1972. PMID: 5085567. 
  11. ↑ Renkonen O., Kääriäinen L., Gahmberg CG., Simons K. Lipids of Semliki Forest virus and of host cell membranes.. „Biochemical Society symposium”. 35, s. 407–22, 1972. PMID: 4614812. 
  12. ↑ Simons K., Garoff H. The budding mechanisms of enveloped animal viruses.. „The Journal of general virology”. 1 (50), s. 1–21, wrzesień 1980. PMID: 6255080. 
  13. ↑ Simons K., Warren G. Semliki Forest virus: a probe for membrane traffic in the animal cell.. „Advances in protein chemistry”, s. 79–132, 1984. PMID: 6382965. 
  14. ↑ Helenius A., Simons K. Solubilization of membranes by detergents.. „Biochimica et biophysica acta”. 1 (415), s. 29–79, marzec 1975. PMID: 1091302. 
  15. ↑ Simons K., Fuller SD. Cell surface polarity in epithelia.. „Annu Rev Cell Biol”. 1, s. 243-88, 1987. DOI: 10.1146/annurev.cb.01.110185.001331. PMID: 3939606. 
  16. ↑ Simons K. Membrane traffic in an epithelial cell line derived from the dog kidney.. „Kidney Int Suppl”. Dec;23, s. S201-10, 1988. PMID: 2831424. 
  17. ↑ van Meer G., Simons K. Lipid polarity and sorting in epithelial cells.. „J Cell Biochem”. Jan;36. 1, s. 51-8, 1988. DOI: 10.1002/jcb.240360106. PMID: 3277985. 
  18. ↑ Simons K., van Meer G. Lipid sorting in epithelial cells.. „Biochemistry”. Aug 23;27. 17, s. 6197-202, 1989. PMID: 3064805. 
  19. ↑ a b c An INTERVIEW with Professor Kai Simons. Signal Transduction, grudzień 2006. [dostęp 2007-12-16]. (ang.).
  20. ↑ Simons K., Toomre D. Lipid rafts and signal transduction.. „Nat Rev Mol Cell Biol”. Oct;1. 1, s. 31-9, 2001. DOI: 10.1038/35036052. PMID: 11413487. 
  21. ↑ Simons, Kai. ISI Highly Cited.com, wrzesień 2004. [dostęp 2007-12-16]. (ang.).
  22. ↑ RW Klemm i inni, Segregation of sphingolipids and sterols during formation of secretory vesicles at the trans-Golgi network., „The Journal of cell biology”, 185 (4), 2009, s. 601-12, DOI: 10.1083/jcb.200901145, PMID: 19433450.
  23. ↑ Rajendran L., Honsho M., Zahn TR., Keller P., Geiger KD., Verkade P., Simons K. Alzheimer's disease beta-amyloid peptides are released in association with exosomes.. „Proc Natl Acad Sci U S A”. Jul 25;103. 30, s. 11172-7, 2006. DOI: 10.1073/pnas.0603838103. PMID: 16837572. 
  24. ↑ Rajendran L., Schneider A., Schlechtingen G., Weidlich S., Ries J., Braxmeier T., Schwille P., Schulz JB., Schroeder C., Simons M., Jennings G., Knölker HJ., Simons K. Efficient inhibition of the Alzheimer's disease beta-secretase by membrane targeting.. „Science”. Apr 25;320. 5875, s. 520-3, 2008. DOI: 10.1126/science.1156609. PMID: 18436784. 
  25. ↑ Ralf Neumann. Publication Analysis 1996-2007. Cell Biology. „Lab Times”, s. 42-44, Sep 2009. ISSN 1864-2381. (ang.). 
  26. ↑ Kai Simons. The Robert Koch Foundation. [dostęp 2016-06-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie