Kalamit

Kalamit
Ilustracja
(c) I, porshunta, CC BY-SA 3.0

Łodyga kalamita
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestwonaczyniowe
Gromadaskrzypy
PodgromadaEquisetophytina
Klasaskrzypowe
Rządskrzypowce
Rodzinakalamitowate
RodzajKalamit
Nazwa systematyczna
Calamites

Kalamit (Calamites) – wymarły, głównie późnokarboński rodzaj skrzypowych z rodziny kalamitowatych.

Charakterystyka

Kalamity były roślinami o pokroju drzewiastym, dorastającymi do 30 m. Pień był wyraźnie segmentowany poprzecznie (tzw. węzły), podobnie do łodyg dzisiejszego skrzypu lub bambusa. Pień był także podłużnie żebrowany, a wewnątrz pusty. Miał grubą korę i grubą warstwę drewna wtórnego. Charakterystyczny dla wszystkich kalamitów jest przebieg wiązek przewodzących, które dochodząc do węzła rozwidlają się, co daje wrażenie, jakby następny odcinek wiązki przewodzącej był przesunięty w węźle względem poprzedniej. Odróżnia to kalamity od archeokalamitów, które mają prostolinijny przebieg wiązki przez całą gałąź.

Liście wąskie i długie, wyłącznie w węzłach, zebrane w okółki.

Posiadały podziemne kłącza, z których wyrastały korzenie.

Występowanie

Późny karbon, sporadycznie także we wczesnym permie. Bardzo powszechne w utworach karbonu górnego Europy, w tym Polski (Górny Śląsk, Wałbrzych). Ze względu na to, że pnie i łodygi były puste w środku, często zachowują się one w postaci ośródek wewnętrznych.

Znaczenie

Były jednymi z najpowszechniejszych roślin drzewiastych karbonu późnego, a ich szczątki stały się ważnym składnikiem tworzących się wówczas torfowisk, z których później powstały węgle kamienne.

Megaspory i mikrospory kalamita mają duże znaczenie w datowaniu osadów górnokarbońskich.

Sztuczna systematyka

Liście, organy rozrodcze (kłosy zarodniowe, strobile) i podziemne kłącza oraz korzenie występujące przeważnie oddzielnie od całej rośliny mają swoje odrębne łacińskie nazwy. Wśród różnych typów liści najczęstszy jest Annularia.

Bibliografia

  • A. Jachowicz, S. Dybova-Jachowicz, 1994. Paleobotanika. Wyd. Uniw. Śląskiego.

Media użyte na tej stronie

Calamites sp.4 - Carbonifero.JPG
(c) I, porshunta, CC BY-SA 3.0
Replica of Calamites sp. (Carboniferous, León), in a laboratory of practices of the Faculty of Sciences of the University of Corunna.