Kalandra szara

Kalandra szara
	Melanocorypha calandra
	(Linnaeus, 1766)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	skowronki
Rodzaj	Melanocorypha
Gatunek	kalandra szara
Synonimy
	Alauda calandra Linnaeus, 1766;
	Alauda calandra Linnaeus, 1766;
Podgatunki
	M. c. calandra (Linnaeus, 1766); M. c. psammochroa Hartert, 1904; M. c. gaza R. Meinertzhagen, 1919; M. c. hebraica R. Meinertzhagen, 1920;
	M. c. calandra (Linnaeus, 1766); M. c. psammochroa Hartert, 1904; M. c. gaza R. Meinertzhagen, 1919; M. c. hebraica R. Meinertzhagen, 1920;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; występuje przez cały rok zimowiska

Kalandra szara^[4], skowronek kalandra (Melanocorypha calandra) – gatunek małego ptaka z rodziny skowronków (Alaudidae).

Zasięg występowania

Występuje w południowej i południowo-wschodniej Europie, w północnej Afryce i w zachodniej Azji. Zalatuje do Europy zachodniej, środkowej, a nawet północnej.

Do Polski zalatywał wyjątkowo w XIX wieku (stwierdzony 4–5 razy, ostatni raz w 1878 roku w okolicach Jeleniej Góry)^[5]^[6]. Ponowne stwierdzenie miało miejsce w marcu 2021 roku w okolicach Beska^[6]^[7].

Wyróżniono cztery podgatunki M. calandra^[2]^[8]:

Melanocorypha calandra calandra – południowa Europa i północno-zachodnia Afryka aż po Turcję, Kaukaz Południowy i północno-zachodni Iran
Melanocorypha calandra psammochroa – północny Irak i północny Iran po Turkmenistan i Kazachstan; część populacji migruje na niewielkie odległości na zimowiska położone po południowy Iran
Melanocorypha calandra gaza – wschodnia Syria i południowo-wschodnia Turcja po południowo-zachodni Iran
Melanocorypha calandra hebraica – południowo-środkowa Turcja i północno-zachodnia Syria po Izrael i zachodnią Jordanię

Morfologia

Długość ciała 18–20 cm; masa ciała: samce około 54–73 g, samice 44–66 g. Szeroki biały pasek na tylnym brzegu skrzydła i dwie duże czarne łatki po bokach szyi. Masywny dziób.

Biologia i ekologia

Biotop

Żyje na otwartych stepach lub terenach uprawnych.

Głos

Odzywa się suchym, skwierczącym lub trelującym kcirryk, śpiewa podobnie jak skowronek w wysokim locie, lecz nieco wolniej.

Rozmnażanie

Jaja z kolekcji muzealnej

Gniazdo ulepione z trawy, schowane wśród roślin na ziemi.

Samica składa 4 do 7 jaj.

Pożywienie

Penetruje podłoże w poszukiwaniu nasion, pędów i owadów.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kalandrę szarą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, obliczona w oparciu o szacunki organizacji BirdLife International dla Europy z 2015 roku, mieści się w przedziale 45–100 milionów dorosłych osobników. Ogólny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[9].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ Melanocorypha calandra, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b de Juana, E. & Suárez, F.: Calandra Lark (Melanocorypha calandra). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-08)].
↑ ^a ^b Melanocorypha calandra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-08].
↑ Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 529. ISBN 83-919626-1-X.
↑ ^a ^b Kalandra szara wróciła do Polski. Po 143 latach!. [w:] wyborcza.pl [on-line]. [dostęp 2021-03-31].
↑ Niecodzienny ptasi gość. [w:] swiatoze.pl [on-line]. [dostęp 2021-03-31].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, reedling, larks. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-08]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Melanocorypha calandra, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[hbwa-2] Juana, E. & Suárez, F.: Calandra Lark (Melanocorypha calandra). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-08)].

[iucn-3] Melanocorypha calandra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2020-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-08].

[Stawarczyk-5] Ludwik Tomiałojć, Tadeusz Stawarczyk: Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. Wrocław: PTPP "pro Natura", 2003, s. 529. ISBN 83-919626-1-X.

[wyb-6] Kalandra szara wróciła do Polski. Po 143 latach!. [w:] wyborcza.pl [on-line]. [dostęp 2021-03-31].

[Besko-7] Niecodzienny ptasi gość. [w:] swiatoze.pl [on-line]. [dostęp 2021-03-31].

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, reedling, larks. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-08]. (ang.).

[9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne