Kalchas

Kalchas
Ilustracja
Kalchas uczestniczący w ofierze z Ifigenii (malowidło pompejańskie z I w. n.e.)
Występowaniemitologia grecka
Rodzina
OjciecTestor

Kalchas – obok Mopsosa i Tejrezjasza jeden z najsłynniejszych wieszczów greckich, słynący z wróżenia z lotu ptaków.

Był synem Testora, potomkiem Apollona. Towarzyszył wojskom Achajów w wyprawie przeciw Troi. Znanych jest kilka jego przepowiedni:

  • Kiedy Achajowie składali ofiarę bogom przed rozpoczęciem oblężenia Ilionu, spod ołtarza wypełzł wąż, wspiął się na pobliskie drzewo i pożarł znajdujące się w gnieździe osiem piskląt i ich matkę. Następnie wąż zamienił się w kamień. Kalchas trafnie zinterpretował to wydarzenie jako znak od Zeusa. Zapowiadał on, że Achajowie będą bezskutecznie oblegać mury Troi przez dziewięć lat i zdobędą je dopiero w dziesiątym roku.
  • Przepowiedział Agamemnonowi, że żadne okręty wojenne nie będą mogły wypłynąć do Troi, dopóki nie uśmierzy gniewu Artemidy. W tym celu polecił złożyć w ofierze córkę Agamemnona, Ifigenię.
  • Potrafił wyjaśnić, dlaczego w dziesiątym roku oblężenia na Achajów spadła zaraza. Okazało się, że zesłał ją Apollon, na prośbę swojego kapłana, Chryzesa, któremu Agamemnon porwał córkę, Chryzejdę. Jedynym wyjściem było oddanie porwanej ojcu.
  • Przepowiedział również, że mury Troi pozostaną niezdobyte tak długo, jak w trojańskiej świątyni Ateny będzie znajdował się Palladion. Posążek został ukradziony przez Diomedesa i Odyseusza.
  • Jego mniej znane przepowiednie mówiły o tym, że do zwycięstwa nad Troją konieczna jest przy oblężeniu obecność dwóch wojowników: Achillesa i Filokteta.

Kalchasowi przepowiedział sam sobie, że umrze dopiero wtedy, gdy spotka wieszcza mądrzejszego od siebie. Pokonany został w sztuce wieszczenia dopiero przez Mopsosa, wnuka Terezjasza. Zobaczywszy maciorę, która się prosiła, starali się przewidzieć, ile urodzi prosiąt. Kalchas przewidział narodziny ośmiu, Mopsos - dziewięciu. Kiedy okazało się, że rację ma ten drugi, Kalchas umarł ze zmartwienia. Świątynia poświęcona Kalchasowi znajdowała się w Apulii, gdzie wyznawcy we śnie usyskiwali wyrok wyroczni.

Bibliografia

  • Joël Schmidt: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 1992, s. 161. ISBN 83-7132-266-6.

Media użyte na tej stronie

Fresco Iphigeneia MAN Naples.jpg
Iphigeneia carried to the sacrifice (centre) while the seer Calchas (on the right) watches on and Agamemnon (on the left) covers his head in sign of lamentation. In the sky, Artemis appears with a hind which will be substituted for the young girl.