Kalejdoskop

Zasada tworzenia obrazu kalejdoskopowego
Obraz z kalejdoskopu o kącie 30 stopni
Zabawkowy kalejdoskop
Obraz z kalejdoskopu

Kalejdoskop – urządzenie optyczne (zabawka), w którym dzięki wielokrotnym odbiciom obrazów różnokolorowych szkiełek, w odpowiednio rozmieszczonych zwierciadłach, obserwuje się różnobarwne, symetryczne figury, zmieniające się przy obracaniu kalejdoskopu, wywołującym przemieszczanie się szkiełek.

Zazwyczaj stosuje się dwa zwierciadła ustawione pod kątem 22.5, 30 lub 45 stopni lub trzy zwierciadła tworzące graniastosłup równoboczny o kątach 60 stopni. W pierwszym przypadku uzyskuje się obraz w kształcie wieloboku odpowiednio 16, 12 lub 8-bocznego, w drugim rozciągający się w nieskończoność układ sześcioboków. Zaleca się stosowanie zwierciadeł srebrzonych powierzchniowo, gdyż przy użyciu zwyczajnych zwierciadeł występują odbicia od obu powierzchni szkła, pogarszające jakość obrazu[1].

Historia

Kalejdoskop został wynaleziony przez szkockiego fizyka Davida Brewstera w 1816 r.[2] podczas przeprowadzania doświadczeń z polaryzacją światła (opatentowany w 1817 r.). Początkowo używany był jako przyrząd naukowy, szybko rozpowszechnił się jako zabawka[3].

Przypisy

  1. Elżbieta Rubinowicz:Kalejdoskop, Nasza Księgarnia, Warszawa 1951
  2. The Repertory of Patent Inventions, and Other Discoveries and Improvements in Arts, Manufactures, and Agriculture: Being a Continuation, on an Enlarged Plan, of the Repertory of Arts and Manufactures ..., T. and G. Underwood, 1817 [dostęp 2022-02-03] (ang.).
  3. David Brewster, A treatise on the kaleidoscope, Printed for Archibald Constable & Co.; and Longman, Hurst, Rees, Orme, & Brown; and Hurst, Robinson, & Co. London, 1819, OCLC 1170131813 [dostęp 2022-02-03].


Media użyte na tej stronie

Kaleidoscope-abc.jpg
Autor: Koperczak, Licencja: CC BY 3.0
Tworzenie obrazu stereoskopowego z użyciem trzech zwierciadeł pod kątem 60 stopni
Kaleidoscope30deg.jpg
30-degree kaleidocope image
View of a kaleidoscope.JPG
Autor: photo taken by H. Pellikka, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A multi-colored view of a kaleidoscope
Kaleidoscope tube.jpg
Autor: Rnbc, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A toy kaleidoscope tube.