Kalendarium historii Bułgarii

Kalendarium historii Bułgarii – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Bułgarii.

Czasy najdawniejsze

Rządy tureckie

Sofroniusz, jeden z głównych twórców okresu bułgarskiego odrodzenia narodowego
Mapa ruchu narodowo-wyzwoleńczego w Bułgarii w latach 1875–1876

Lata 1908–1944

Wrzesień 1923: powstańcy pojmani przez siły rządowe

Rządy komunistów

(c) Bundesarchiv, Bild 183-B0115-0010-066 / Schaar, Helmut / CC-BY-SA 3.0
Todor Żiwkow, przewodniczący Rady Państwa w latach 1971–1989
  • marzec 1946Zgromadzenie Narodowe, zdominowane przez Front Patriotyczny, uchwaliło ustawę o reformie rolnej[1]
  • wrzesień 1946 – referendum ludowe opowiedziało się za utworzeniem republiki[1]
  • luty 1947 – w Paryżu Bułgaria podpisała traktat pokojowy, zrzekając się większości ziem odzyskanych w latach 1940–1941[1]
  • grudzień 1947 – uchwalono konstytucję Ludowej Republiki Bułgarii[1]
  • grudzień 1947 – uchwalono ustawę o nacjonalizacji przemysłu, banków i górnictwa[1]
  • 1949–1950 – rządy Wasiła Kołarowa[1]
  • 1949 – Bułgaria przystąpiła do RWPG[1]
  • 1950–1956 – rządy Wyłka Czerwenkowa[6]
  • 1954 – przywódcą partii został Todor Żiwkow[1]
  • 1955 – Bułgaria przystąpiła do Układu Warszawskiego i ONZ[1]
  • 1958 – zakończono kolektywizację rolnictwa[1]
  • 1971 – uchwalono nową konstytucję z zapisem o kierowniczej roli Bułgarskiej Partii Komunistycznej[1]
  • 1971 – Todor Żiwkow został przewodniczącym Rady Państwa[6]
  • poł. lat 70. XX w. – Todor Żiwkow zapobiegł powstaniu opozycji antykomunistycznej[8]
  • przełom lat 70. i 80. XX w. – początek kryzysu gospodarczego związanego ze wzrostem cen importowanych nośników energii[6]
  • 1984–1989 – nasilono akcje asymilowania ludności pochodzenia tureckiego (bułgaryzacja)[8]
  • 1985–1989 – w wyniku namowy Michaiła Gorbaczowa przeprowadzono pierwsze reformy gospodarcze[6]
  • 1987 – wprowadzono nową ordynację wyborczą zezwalającą na zgłaszanie większej liczby kandydatów niż jest miejsc do obsadzenia[6]
  • 1988 – powstały pierwsze organizacje opozycyjne[8]
  • 1989 – z Bułgarii uciekło ok. 300 000 Turków[6]
  • luty 1989 – powołano Niezależną Federację Pracy „Podkrepa”[8]
  • maj 1989 – wybuchły rozruchy spowodowane asymilacją Turków[8]
  • wrzesień 1989 – ogłoszono rehabilitację ofiar stalinizmu[8]
  • 10 listopada 1989 – Żiwkow został usunięty z przywództwa partii, kierownictwo BPK przejęli zwolennicy reform na czele z Petyrem Mładenowem[8]
  • 17 listopada 1989 – Petyr Mładenow objął urząd prezydenta[8]
  • 18 listopada 1989 – w Sofii wybuchły protesty antyrządowe[8]
  • 7 grudnia 1989 – ugrupowania opozycyjne utworzyły Związek Sił Demokratycznych (ZSD)[8]
  • 15 grudnia 1989 – ogłoszono amnestię wobec uwięzionych opozycjonistów[8]
  • 29 grudnia 1989 – wycofano przepisy dyskryminujące Turków[8]
  • 3 stycznia 1990 – rozpoczęły się rozmowy pomiędzy ZSD a BPK[8]
  • 15 stycznia 1990 – zniesiono zapis z konstytucji o przewodniej roli partii[8]
  • 21 stycznia 1990 – Todor Żiwkow został aresztowany[8]
  • luty 1990 – zezwolono na prowadzenie prywatnej gospodarki rolnej[6]
  • kwiecień 1990 – Bułgarska Partia Komunistyczna zmieniła nazwę na Bułgarską Partię Socjalistyczną[6]
  • maj 1990 – zakończyły się rozmowy pomiędzy ZSD a BPK[8]
  • czerwiec 1990 – wybory do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego wygrali postkomuniści z Bułgarskiej Partii Socjalistycznej[8]

Czasy najnowsze

  • lipiec 1991 – uchwalono nową konstytucję[6]
  • październik 1991 – wybory do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego wygrała prawica skupiona w ZSD[1]
  • grudzień 1991 – ceny żywności wzrosły 10-krotnie wobec poprzedniego roku, liczba bezrobotnych przekroczyła 300 tys.[6]
  • 1994 – wybory do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego wygrali postkomuniści związani z BPS[1]
  • 17 lutego 1997 – Bułgaria porozumiała się z MFW w sprawie spłaty zadłużenia[6]
  • 1997 – wybory do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego wygrała prawica skupiona w ZSD[1]
  • 2001 – w wyniku niezadowolenia społecznego do władzy doszedł były car Symeon II, który objął stanowisko premiera[1]
  • 2004 – Bułgaria przystąpiła do NATO[1]
  • 2005 – wybory do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego wygrała Koalicja na rzecz Bułgarii[1]
  • 1 stycznia 2007 – Bułgaria została członkiem UE[1]

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba Bułgaria. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-03-03].
  2. T. Dąbek-Wirgowa: Historia literatury bułgarskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980, s. 66-67.
  3. M. Ławreszuk: Prawosławie wobec tendencji nacjonalistycznych i etnofiletystycznych. Studium teologiczno-kanoniczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2009, s. 188. ISBN 978-83-7507-045-3.
  4. T. Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 153. ISBN 83-04-02466-7.
  5. Keith Robbins. British Diplomacy and Bulgaria 1914-1915. „The Slavonic and East European Review”. 49 (117), s. 560-585, 1971 (ang.). 
  6. a b c d e f g h i j k l Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 2. Poznań: Oxford Educational, 2004, s. 235-236. ISBN 83-7325-542-7.
  7. T. Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 248-249. ISBN 83-04-02466-7.
  8. a b c d e f g h i j k l m n o p q Instytut Pamięci Narodowej: Bułgaria (pol.). rok1989.pl. [dostęp 2016-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-31)].

Media użyte na tej stronie

LocationEurope.png
World map depicting Europe.
Bundesarchiv Bild 183-B0115-0010-066, Berlin, VI. SED-Parteitag, Warnke, Shiwkow - Zhivkov.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-B0115-0010-066 / Schaar, Helmut / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Zentralbild Kollektiv 15.1.1963 VI. Parteitag der SED vom 15.-21.1.1963 in der Werner-Seelenbinder-Halle in Berlin (1.Tag).
UBz: Im Präsidium (v.l.n.r.): das Mitglied des Politbüros des ZK der SED, Herbert Warnke und der Erste Sekretär des ZK der Bulgarischen Kommunistischen Partei, Todor Shiwkow. (Schaar)
1875-1876.jpg
Карта на национално-освободителното движение в България 1875-1876
Septemvri1923arestuvani.jpg
Арестувани въстаници.