Kalendarium historii Wrocławia (od 1989)

Kalendarium historii Wrocławia od 1989 – uporządkowane chronologicznie wydarzenia we Wrocławiu od roku 1989.

1989-2000

Dom towarowy Solpol

Zrekonstruowany Ogród Japoński

Powódź na wrocławskim Kozanowie

Wizyta papieska 1997 – ołtarz ustawiony za Hotelem Wrocław

Pomnik Powodzianka przy Moście Uniwersyteckim

• 1989 – W rozluźnionej atmosferze politycznej przed czerwcowymi wyborami odbyło się wiele happeningów: w lutym „Karnawał, czyli śledzik na Świdnickiej“ (Pomarańczowa Alternatywa), w marcu „Marsz Wielkanocny“ (Wolność i Pokój), w kwietniu „Pogrzeb Bieruta“ (Niezależne Zrzeszenie Studentów), w czerwcu Obóz Żywego Protestu^[1].
  • 4 czerwca odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory do Sejmu i całkowicie wolne do Senatu. Z listy Komitetu obywatelskiego na Dolnym śląsku wybrani zostali Barbara Labuda, Andrzej Piszel, Radosław Gawlik i Zbigniew Lech a do senatu Karol Modzelewski i Roman Duda^[2].
• 1990 – 6 lutego rozpoczęła nadawanie pierwsza w krajach postkomunistycznych prywatna telewizja PTV Echo. Program nadawano początkowo 4 godziny dziennie; stację zlikwidowano w 1995^[3].
  • Ukonstytuowała się 70-osobowa rada miejska, zdolna wybrać prezydenta Wrocławia^[4].
  • Liczba ludności miasta wynosiła 643 tys.^[5]
  • 5 czerwca Bogdan Zdrojewski został wybrany prezydentem Wrocławia. Funkcję pełnił do roku 2002^[6].
  • 19 czerwca rada miejska przywróciła historyczny herb Wrocławia, co tłumaczono jako symboliczne pogodzenie się polskich mieszkańców miasta z jego dawną, również niemiecką przeszłością^[7].
• 1991 – Z dworca Świebodzkiego, po 148 latach działalności odjechał ostatni pociąg. W I dekadzie XXI w. mieścił się tu największy w mieście bazar^[8].
  • Śląsk Wrocław został po raz ósmy mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Mieczysława Łopatki^[9].
  • Renegocjowano umowę partnerską z Dreznem^[10].
  • Odstąpiono od dotychczasowego podziału na 5 dzielnic i zlikwidowano urzędy dzielnicowe. Podzielono miasto na osiedla, a zarządzają nimi rady osiedlowe. Podział na dzielnice utrzymał się w niektórych agendach administracji centralnej, np. w sądownictwie^[11].
  • Wrocławianka Agnieszka Kotlarska zdobyła tytuł Miss Polski^[12][13].
• 1992 – Zmieniono nazwy kilkudziesięciu ulic nawiązujących do poprzedniego systemu, m.in. Karola Świerczewskiego na Marszałka Józefa Piłsudskiego, Armii Radzieckiej na Karkonoską, Przodowników Pracy na gen. Józefa Hallera i Tadeusza Ślężaka na Anioła Ślązaka^[14].
  • Śląsk Wrocław został po raz dziewiąty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Mieczysława Łopatki^[15].
  • 24 czerwca wrocławska telewizja zaczęła nadawać program całodobowy^[16].
  • 27 czerwca otwarto w rynku browar i pijalnię piwa Spiż, gdzie sale konsumpcyjne urządzono w pomieszczeniu browaru^[17].
• 1993 – Wrocław liczył 642 tys. mieszkańców, czyli w przybliżeniu tyle ile w momencie wybuchu drugiej wojny światowej^[18]
  • Sparta Wrocław zdobyła tytuł drużynowego mistrza Polski w sporcie żużlowym^[19].
  • Zakłady Elwro zostały sprywatyzowane i sprzedane niemieckiemu koncernowi Siemens, który uznał produkcję za nieopłacalną i zlikwidował fabrykę, wyburzając większość hal produkcyjnych^[20].
  • Śląsk Wrocław został po raz dziesiąty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Mieczysława Łopatki^[21].
  • 18 stycznia lotnisko wrocławskie przekształciło się w Międzynarodowy Port Lotniczy^[7].
  • 21 marca rozpoczęło nadawanie Radio Eska Wrocław. Pierwszą audycję poprowadził Tomasz Zuterek^[22].
  • 6 grudnia przy bul. Świdnickiej otwarto dom towarowy Solpol o kontrowersyjnej architekturze^[23].
• 1994 – Wielki pożar Teatru Polskiego w styczniu roku przyniósł znaczne straty; teatr był odbudowywany i modernizowany przez ponad 2 lata^[24].
  • Sparta Wrocław obroniła tytuł drużynowego mistrza Polski w sporcie żużlowym^[19].
  • PCS Śląsk Wrocław został po raz jedenasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Arkadiusza Konieckiego^[25].
  • Po dziesięcioletniej budowie oddano do użytku nowy dworzec autobusowy^[26].
  • Odtworzono Ogród Japoński w Parku Szczytnickim^[27].
• 1995 – Sparta Wrocław obroniła tytuł drużynowego mistrza Polski w sporcie żużlowym^[19].
  • Podpisano umowę partnerską z meksykańską Guadalajarą^[10].
  • 1 czerwca rozpoczęła nadawanie Telewizja Dolnośląska^[28].
• 1996 – Śląsk ESKA Wrocław został po raz dwunasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Arkadiusza Konieckiego^[29].
  • W sierpniu zamordowana została Miss Polski Agnieszka Kotlarska. Zabójcą był jeden z fanów^[12][13].
• 1997 – Zakończono renowację wrocławskiego rynku^[7].
• Podpisano umowę partnerską z Ramat Gan^[10].
  • Kongres Eucharystyczny na przełomie maja i czerwca był okazją do kolejnej wizyty papieża Jana Pawła II^[30]. Tym razem główne obchody kongresu odbyły się blisko ścisłego centrum miasta – na niezabudowanym wówczas placu między ulicami Powstańców Śląskich a Gwiaździstą.
  • 12 lipca rozpoczęła się powódź tysiąclecia, zalewając ok. 40% miasta^[31].
  • 13 lipca woda zalała centrum. Przez całą noc trwała walka o najcenniejsze zabytki na Starym Mieście^[32].
  • 14 lipca fala powodziowa minęła Wrocław a do miasta przyjeżdżały konwoje z pomocą humanitarną^[32].
  • 25 lipca do Wrocławia dotarła druga fala powodzi, ponownie zalewając powdrocławskie wsie i osiedla położone na wschodzie miasta^[32].
• 1998 – Zepter Śląsk Wrocław został po raz trzynasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Andrieja Urlepa^[33].
  • W marcu w IX Liceum Ogólnokształcącym doszło do tragicznego wypadku. Uczeń III klasy ciężko ranił siekierą i nożem trzy nauczycielki. Został za to skazany na 8 lat więzienia^[34].
  • W lipcu przy Moście Uniwersyteckim odsłonięto pomnik Powodzianka, upamiętniający walkę wrocławian z powodzią tysiąclecia^[35].
• 1999 – 1 stycznia Wrocław wskutek reformy administracyjnej kraju został stolicą województwa dolnośląskiego.
  • Śląsk ESKA Wrocław został po raz czternasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Andrieja Urlepa^[36].
  • W związku z budową Galerii Dominikańskiej przy pl. Dominikańskim wyburzono hotel "Panorama"^[37].
• 2000 – Otwarto drugą stację Radia Wrocław – Radio RAM^[38].
  • Zepter Śląsk Wrocław został po raz piętnasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Muli Katzurina^[39].
  • Utworzono Park Tysiąclecia między ulicą Graniczną, Autostradową Obwodnicą Wrocławia i rzeką Ślęzą, drugi pod względem powierzchni park w mieście (90 ha)^[27].
  • 1 marca powstał samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej pn. Pogotowie Ratunkowe we Wrocławiu przy ul. Ziębickiej 34/38^[40].
  • 24 czerwca mszą na wrocławskim rynku uczczono obchody tysiąclecia Wrocławia. Eucharystię koncelebrowało 60 biskupów katolickich, w tym prymas Polski kardynał Józef Glemp^[41].
  • W listopadzie zaginął wrocławski przedsiębiorca Dariusz J. Jego zwłoki znaleziono kilka dni później w Odrze. Opis zabójstwa znaleziono w powieści Krystiana Bali „Amok”. Na tej podstawie postawiono zarzuty^[42][13].

2001-2010

Most Rędziński na Autostradowej Obwodnicy Wrocławia

Pomnik Anonimowego Przechodnia

Rozbiórka Poltegoru

Budowa Sky Tower

Przystanek kolejowy Wrocław Grabiszyn

Polinka – kolejka linowa Politechniki Wrocławskiej

• 2001 – Zepter Śląsk Wrocław został po raz szesnasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Andrieja Urlepa^[43].
• Doszło do eksplozji na bulwarze Ikara. Na dachu jednego z bloków wybuchła bomba, która zabiła jedną osobę. Ofiarą był monter sieci elektrotechnicznych. Sprawca przyznał się w 2015^[44].
  • Na serwerach przedsiębiorstwa PZL Hydral założono portal miłośników Wrocławia Wratislaviae Amici. Założycielem był Piotr Herba^[45].
  • 27 czerwca podpisano umowę partnerską ze Lwowem^[10].
  • 1 września następcą Bogdana Zdrojewskiego na stanowisku prezydenta miasta został Stanisław Huskowski^[7].
• 2002 – W wyborach bezpośrednich prezydentem Wrocławia został Rafał Dutkiewicz^[46].
  • Idea Śląsk Wrocław został po raz siedemnasty mistrzem Polski w koszykówce pod wodzą trenera Andrieja Urlepa^[47].
  • 2 grudnia Wrocław przegrał walkę o zorganizowanie światowej wystawy Expo 2010. Wystawa zorganizowana została w Szanghaju^[48].
• 2003 – 16 czerwca podpisano umowę partnerską z Hradca Králové^[10].
  • 18 maja podpisano umowę partnerską z Kownem^[10].
• 2004 – Wrocław, jako jedyne miasto nie będące stolicą, zostało wybrane i opisane we francuskiej gazecie Le Figaro jako miasto, które przybliża czytelnikom dziesięć nowych krajów wstępujących do Unii Europejskiej, przez pryzmat jednego miasta^[49].
  • Festiwal Port Literacki został przeniesiony z Legnicy do Wrocławia^[50].
  • W kwietniu w mieszkaniu przy ul. Suchardy doszło do zabójstwa dwóch sióstr w wieku 17 i 13 lat. Zabójstwa dokonano na tle rabunkowym a sprawca został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności^[13].
• 2005 – Na ulicach miasta zaczęły pojawiać się figurki krasnoludków, dając początek zjawiska wrocławskich krasnali^[51].
  • 7 lipca nadano Parkowi Nowowiejskiemu imię Stanisława Tołpy^[52].
  • 28 lipca podpisano umowę partnerską z Grodnem^[10].
  • 13 grudnia na rogu ulic Świdnickiej i Piłsudskiego odsłonięto pomnik Anonimowego Przechodnia – 14 postaci odlanych z brązu, stojących po obu stronach jezdni. Pomnik symbolizuje dokonania anonimowych ludzi walczących z komunizmem^[53].
• 2006 – Hala Stulecia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO^[54].
  • Od 1 stycznia plac 1 Maja zmienił, nazwę na plac Jana Pawła II^[55].
  • 18 stycznia wrocławski biznesmen Leszek Czarnecki kupił wieżowiec Poltegoru i otaczającą go prawie trzyhektarową działkę^[56].
• 2007 – 25 października oddano do użytku centrum handlowo-rozrywkowo-rekreacyjne Magnolia Park przy ul. Legnickiej^[57].
  • We wrześniu rozpoczęła się rozbiórka Poltegor Centre przy ul. Powstańców Śląskich, dotychczas najwyższego budynku w mieście^[58]. Na jego miejscu wybudowano Sky Tower.
  • We wrześniu rozpoczęło nadawanie Radio Traffic FM, po wygraniu przetargu m.in. z Agorą i Eurozetem. Radio nadawało na częstotliwości 97.8 FM^[59]
  • 26 listopada Wrocław przegrał walkę o zorganizowanie wystawy EXPO 2012^[60].
• 2008 –28 czerwca rozpoczęła się pierwsza edycja festiwalu kultury alternatywnej "Podwodny Wrocław"^[61].
• 2009 – Od początku roku rozpoczął działanie ośrodek historyczny "Pamięć i przyszłość". Do r. 2016 funkcjonował jako instytucja samorządowa^[62].
  • Po wyremontowaniu trasy przywrócono połączenie kolejowe z Wrocławia Trzebnicą. Od r. 2010 liczba kursów wzrosła do 10 a w ciągu pierwszego roku trasą trzebnicką przewieziono 200 000 pasażerów^[63][64].
  • 4 lipca na pl. Grunwaldzkim tramwaj turystyczny Jaś i Małgosia zderzył się z tramwajem liniowym nr 74. W wypadku rannych zostało 9 osób, w tym 7-letni chłopiec^[65].
  • 7 września rozpoczęły się Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn EuroBasket, których część rozgrywano we wrocławskiej Hali Stulecia^[66].
  • 25 września rozpoczęły się Mistrzostwa Europy Kobiet w Piłce Siatkowej rozgrywane również w Hali Stulecia we Wrocławiu^[67].
• 2010 – W związku z remontem dworca głównego zlikwidowano działające od 1947 kino "Dworcowe", będące najdłużej działającym kinem na dworcu w powojennej Polsce^[68].
  • Przy pl. Strzegomskim powstała instalacja Pociąg do nieba Andrzeja Jarodzkiego, składająca się z zabytkowego parowozu Ty2-1035 produkcji niemieckiej z 1944 roku^[69].
  • 7 kwietnia przy ul. Szkockiej otwarto konsulat Republiki Czeskiej^[70].
  • 8 października przy ul. Włodkowica otworzono konsulat honorowy Republiki Włoskiej^[71].

2011-2020

2011

(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Strefa kibica podczas EURO 2012

Główna sala koncertowa Narodowego Forum Muzyki

• 5 lutego Rafał Dutkiewicz został wybrany prezesem stowarzyszenia Obywatelski Dolny Śląsk^[46].
• 1 czerwca po dwuletniej przerwie spowodowanej wypadkiem i remontem na tory powrócił zabytkowy tramwaj Jaś i Małgosia^[72].
• 8 czerwca – inauguracja sieci Wrocławskiego Roweru Miejskiego^[73].
• 21 czerwca Wrocław został wybrany na Europejską Stolicę Kultury roku 2016, wyprzedzając m.in. Katowice i Lublin^[74].
• 30 sierpnia otworzono Autostradową Obwodnicę Wrocławia^[75].
• 10 września otworzono linię tramwajową na Gaj współpracującą z inteligentnym systemem transportu. Przedsięwzięcie nazwano „Tramwaj Plus”^[76].
• W listopadzie oddano do użytku przystanek Wrocław Stadion na Pilczycach^[77].

2012

• 11 marca odprawiono pierwszego pasażera w nowo otwartym terminalu wrocławskiego lotniska^[78].
• W marcu oddano do użytku linię tramwajową na Kozanów. Linia łączy m.in. stadion miejski z centrum Wrocławia^[79].
• 6 maja Śląsk Wrocław po raz drugi w historii zdobył tytuł mistrza Polski w piłce nożnej^[80].
• 23 maja otwarto najwyższy budynek we Wrocławiu Sky Tower przy ul. Powstańców Śląskich^[81].
• 1 czerwca po generalnym remoncie oddano do użytku dworzec Wrocław Główny^[82]
• 8 czerwca na stadionie miejskim rozegrano pierwszy "wrocławski" mecz EURO 2021 Rosja – Czechy^[83].

2013

• Rzeki Bystrzyca, Ślęza i Widawa przekroczyły stan alarmowy, nie doszło jednak, wbrew obawom, do zalania miasta^[84].
• Miasto Wrocław zdecydowało się wykupić wszystkie udziały w Śląsku Wrocław i stało się jedynym właścicielem klubu^[85].
• 16 maja przy ul. Rzeźniczej otwarto konsulat honorowy Luksemburga^[86].
• 1 lipca przestało nadawać Radio Traffic FM, a na jego miejscu pojawiło się Radio Zet Gold^[59].
• 3 października podpisano umowę partnerską z Lille^[10].
• 2 października przy ul. Włodkowica otwarto konsulat Republiki Finlandii^[87].
• 20 października w Hali Stulecia rozpoczęły się Mistrzostwa Świata w Podnoszeniu Ciężarów z udziałem 400 zawodników^[88].

2014

• 31 sierpnia rozpoczęły się Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn, których faza eliminacyjna rozgrywana była również we wrocławskiej hali Stulecia^[89].
• 3 września podpisano umowę partnerską z Wilnem^[10].
• W październiku oddano do użytku Silver Tower Center, budynek, który powstał na miejscu dawnego dworca autobusowego^[90].
• 26 października we wrocławskim zoo otwarto Afrykarium, prezentujące różne ekosystemy związane ze środowiskiem wodnym Afryki^[91].
• 11 listopada u zbiegu ulic Powstańców Śląskich, Orlej i Sępiej odsłonięto 3,6-metrowy pomnik Wojciecha Korfantego, absolwenta wrocławskiego uniwersytetu^[92].
• W grudniu w związku z wprowadzeniem nowego rozkładu jazdy zlikwidowano kolejowe połączenie Wrocławia z Berlinem^[93].
• 1 grudnia Rafał Dutkiewicz wygrał II rundę wyborów na prezydenta Wrocławia, uzyskując poparcie 54,72 proc^[85].
• 14 grudnia oddano do użytku nowy przystanek kolejowy Wrocław Grabiszyn na linii z Wrocław Główny – Jelenia Góra. Koszt budowy stacji wynosił 3 mln zł. Oddanie stacji do użytku łączyło się z przebudową linii kolejowej z Wrocławia do Poznania; była ona stacją końcową dla pociągów podczas remontu^[94].

2015

• Decyzją rady miejskiej między ulicami Na Szańcach, Bolesława Prusa i Bema został nazwany skwerem Skaczącej Gwiazdy^[95].
• 20 stycznia na Dworcu Świebodzkim otwarto Kolejkowo – największą w Polsce makietę miniaturowej kolei^[96].
• 6 lutego w budynku "Thespian" przy placu Powstańców Śląskich otwarto konsulat Litwy^[97].
• 4 września otwarto Narodowe Forum Muzyki znajdujące się przy pl. Wolności, będące nowym miejscem filharmonii miejskiej. Na inauguracji wystąpiła m.in. Israel Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Zubina Mehty^[98].
• 1 października oddano do użytku „Polinkę” – kolejkę linową łączącą politechnikę z południowym brzegiem Odry^[99].
• 1 listopada pierwsi pasażerowie skorzystali z nowego przystanku kolejowego Wrocław Różanka położonego na trasie do Rawicza^[100].
• 11 listopada w Rynku miała miejsce demonstracja ugrupowań narodowych, podczas której doszło do spalenia kukły żyda^[101].
• 27 sierpnia przy ul. Skwierzyńskiej otwarto konsulat austriacki^[102].
• 20 września w Rynku miała miejsce pikieta solidarności z uchodźcami "Wrocław wita uchodźców"^[103].

2016

Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2016 – mecz o 7 miejsce Polska-Szwecja

• Wrocław był przez rok Europejską Stolicą Kultury^[104].
• Po likwidacji większości budek telefonicznych w mieście pozostała ostatnia powszechnie dostępna przy zbiegu ul. Kazimierza Wielkiego i Ruskiej^[105].

12 stycznia przy ulicy Armii Ludowej otwarto konsulat honorowy Republiki Łotewskiej^[106].

• 16 stycznia rozpoczęły się Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn. 17 spotkań zostało rozegranych we wrocławskiej Hali Stulecia^[107].
• 22 kwietnia w Pasażu Pod Błękitnym Słońcem przy Rynku 7 otwarto konsulat Królestwa Norwegii^[108].
• 30 kwietnia po raz pierwszy wyruszył do Berlina pociąg do kultury – połączenie powstałe z okazji ESK 2016, finansowane przez samorządy niemieckie i polskie^[93].
• 17 maja ponad 200 osób protestowało przed komisariatem policji przy ul. Trzemeskiej, gdzie doszło do śmierci 25-latka. Doszło do zamieszek, a kilka osób aresztowano^[109].
• 19 maja podłożono bombę w autobusie miejskim 145 przy placu Kościuszki. W wyniku wybuchu ranna została kobieta. Aktu terroru dokonał student chemii^[110].
• W sierpniu po 2 latach remontu otworzono hotel Wrocław, podzielony na dwa hotele: od pierwszego do czwartego Novotel, a od piątego wzwyż – Ibis^[111].

2017

Otwarta w 2017 galeria handlowa Wroclavia

World Games we Wrocławiu – zawody we wspinaczce

• Co siódmy mieszkaniec miasta był obcokrajowcem. Największą mniejszością narodową we Wrocławiu byli Ukraińcy^[112].
• W lutym zamknięto targowisko przy ul. Baciarellego^[113].
• 7 kwietnia podpisano umowę partnerską z Reykjavikiem^[10].
• 10 kwietnia oddano do użytku pierwszą całkowicie miejską linię kolejową – z dworca głównego na Wojnów^[114].
• 3 maja Ślęza Wrocław po raz drugi zdobyła mistrzostwo Polski w koszykówce kobiet^[115].
• 20 lipca rozpoczęły się igrzyska w sportach nieolimpijskich World Games 2017 – rywalizowano w takich sportach jak m.in. bieg na orientację, bilard, wspinaczka sportowa, trójbój siłowy czy frisbee^[116].
• W październiku oddano do użytku galerię Wroclavia, a w listopadzie – wybudowany pod nią Dworzec Wrocław podziemny dworzec autobusowy^[117].
• 28 listopada wprowadzono do obiegu Wrocław Tourist Card – kartę turystyczną. Gwarantuje ona bezpłatne zwiedzanie niektórych obiektów oraz zniżki w komunikacji miejskiej^[118].

2018

W wyborach samorządowych prezydentem miasta został Jacek Sutryk, kandydujący z ramienia Koalicji Obywatelskiej^[119]

2019

• 25 marca uruchomiono nieczynne połączenie kolejowe między stacjami Oleśnica Rataje a Krotoszyn^[120]. Połączenie obsługuje 9 par pociągów dziennie, a przewozy prowadzą Koleje Dolnośląskie^[121].
• 9 czerwca uruchomiono linie kolejową między Lubinem a Legnicą^[122]. Linię obsługuje 12 par pociągów dziennie, a przewozy prowadzą Koleje Dolnośląskie^[123].

Zobacz też

• Kalendarium historii Wrocławia (985–1918)
• Historia Wrocławia po 1945
• Kalendarium historii Wrocławia 1945-1988

Przypisy

Bibliografia

• Halina Okólska: Władze miejskie Wrocławia w latach 1945–1948. Wrocław: Rada Miejska Wrocławia, 2005. ISBN 83-919528-4-3.
• Grażyna Trzaskowska: Epidemia czarnej ospy we Wrocławiu w 1963 roku. Wrocław: Stowarzyszenie na rzecz Promocji Dolnego Śląska, 2008. ISBN 978-83-923255-9-8.
• Janusz Czerwiński: Wrocław – przewodnik. Wrocław: Leopoldinum, 1993. ISBN 83-85220-14-3.
• Teresa Kulak: Wrocław Przewodnik historyczny. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997.
• Sebastian Ligarski: Środki masowego zaklamania – Gadzinówki w okresie stanu wojennego. Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej, 2016.
• Franciszek Kubiczek: Historia Polski w Liczbach – ludność, terytorium. Warszawa: GUS, 1994.
• Włodzimierz Suleja: Dolnośląski marzec – anatomia protestu. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2006.