Kalendarium powstania warszawskiego – 2 sierpnia

Kalendarium
powstania warszawskiego
Flaga PPP.svg
lipiec
 30
31 
sierpień
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 
wrzesień
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
październik
 1
2345678

2 sierpnia, środa

Pałac Krasińskich
Centralny Zarząd Służby Więziennej, ul. Rakowiecka 37a
Pomnik przy ulicy Instalatorów

Stare Miasto zostało całkowicie opanowane przez oddziały powstańcze, które zajęły m.in. gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki 1 i oczyściły z wroga pl. Krasińskich. Śródmieście w większej części w polskich rękach. W dzielnicach Mokotów i Żoliborz nie zdołano opanować kluczowych pozycji. Wycofane z Żoliborza oddziały ppłk. „Żywiciela” docierają nad ranem do Sierakowa. 2 kompania por. „Starży”, która utraciwszy łączność z pozostałymi oddziałami żoliborskimi przystąpiła do odwrotu samodzielnie, zostaje nad ranem zaskoczona i rozbita przez Niemców pod Boernerowem. W nierównej walce ginie blisko 100 powstańców.

Na Woli powstańcy przeszli do defensywy przed atakiem jednostek niemieckich.

Dorota Łempicka (1926-1944)

Drugie natarcie na lotnisko bielańskie oddziałów VIII Rejonu AK zakończyło się niepowodzeniem. Batalion „Kiliński” zdobył gmach Poczty Głównej przy placu Napoleona (obecnie plac Powstańców Warszawy). Oddziały polskie zdobyły także główną siedzibę Arbeitsamtu przy ul. Kredytowej. Na Powiślu opanowano Elektrownię Warszawską, a batalion Miotła zdobył fabrykę Monopolu Tytoniowego. Nastąpiły ciężkie walki pod Pęcicami oddziałów polskich, które wycofały się z Ochoty.

Tego dnia zdobyto również niemieckie działo pancerne Jagdpanzer 38 (t) Hetzer, nazwane później „Chwat” oraz dwa niemieckie czołgi typu PzKpfw V Panther, z których utworzony został pluton pancerny „Wacek”[1]. 104 Kompania Syndykalistów zdobyła pałac Krasińskich.

W szpitalu polowym przy ul. Polnej zmarła Krystyna Krahelska, ciężko ranna w godzinie „W” przy opatrywaniu rannego kolegi na Polu Mokotowskim, autorka piosenki Hej, chłopcy, bagnet na broń. Tego dnia poległa Danuta Tuz (ur. 15 stycznia 1915), łączniczka Zgrupowania „Żubr”[2]. W walkach pod Pęcicami zginął podharcmistrz Iwo Rygiel. Na Marszałkowskiej poległ hrabia Władysław Ignacy Zamoyski (odzn. VM); z odniesionych ran zmarli zaś: doktor praw, major Józef Rożniecki i łączniczka 2. kompanii „Rudy” Dorota Łempicka. Tego dnia zginął również prezydent Grudziądza Józef Włodek.

Ukazał się pierwszy powstańczy numer Biuletynu Informacyjnego, centralnego pisma Armii Krajowej, wydrukowanego w nakładzie 20 tys. egzemplarzy. Redaktorem powstańczego Biuletynu był w tym czasie nadal Aleksander Kamiński (ps. „Hubert”).

Niemcy rozpoczynają eksterminację cywilnej ludności Warszawy. Na Mokotowie rozstrzeliwują około 600 Polaków przetrzymywanych w więzieniu na Rakowieckiej oraz kilkadziesiąt osób (w tym kilkunastu duchownych) z domu Jezuitów przy ul. Rakowieckiej 61. W Śródmieściu Południowym policjanci i gestapowcy z alei Szucha przystępują do rozprawy z mieszkańcami pobliskich ulic. Kilkaset osób zostaje rozstrzelanych w ruinach GISZ oraz w Ogródku Jordanowskim na rogu Alei Ujazdowskich i Bagateli. Do masowych egzekucji dochodzi tam również w następnych dniach powstania.

Radzymin odbiły oddziały niemieckiej 4 dywizji pancernej odrzucając oddziały radzieckie.

Zdjęcia z 2 sierpnia

Przypisy

  1. Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1.. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 438–439. ISBN 83-11-10124-8.
  2. Dane według: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 6. Redaktor naukowy Piotr Rozwadowski. Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 2004. ​ISBN 83-11-09586-8​.

Media użyte na tej stronie

Flaga PPP.svg
Flaga Armii Krajowej; symbol na fladze jest złożeniem liter "P" i "W", będących skrótem od "Polska Walcząca" (zob. Znak Polski Walczącej)
Warsaw Uprising by Deczkowki - Jan Luniewski - 15893.jpg
Powstanie Warszawskie: Jan Uniewski (Łuniewski ?) "Lumeński" z plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" we włazie zdobycznego czołgu typu "Pantera" w okolicach ulicy Okopowej. Jan Uniewski był szoferem-mechanikiem, który uruchomił dwie "Pantery" zdobyte przez powstańców, za co został odznaczony pierwszym w Powstaniu Krzyżem Zasługi z Mieczami. Nazwisko mechanika jest inne w każdym ze zródeł: nr. 1 Jan Lesmeński, nr. 2,3 Jan Łuniewski, nr. 4 Jan Uniewski "Lumeński".
BI 1944.jpg
Photocopy of first side of Polish Underground Army clandestine bulletin, first openly edited in liberated Warsaw 1st of August 1944. Warsaw Uprising with proclamation of liberty in Poland.
Warszawa-tablica na pl Krasinskich 3.jpg
(c) Zu z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Na ścianie pałacu Krasińskich w Warszawie (fot Zu)
Warsaw Uprising - Pantera and Jan Luniewski.jpg
Powstanie Warszawskie: Jan Uniewski (Łuniewski ?) "Lumeński" (w czarnym berecie) i żołnierze z plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" naokoło zdobycznego czołgu typu "Pantera" w okolicach ulicy Okopowej. Jan Uniewski był szoferem-mechanikiem, który uruchomił dwie "Pantery" zdobyte przez powstańców, za co został odznaczony pierwszym w Powstaniu Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Warsaw Uprising by Deczkowki - Batalion Zośka - 15915.jpg
Powstanie Warszawskie: Żołnierze batalionu "Zośka" idący ulicą Mireckiego, wzdłuż muru boiska "Skry" (po prawej), od Okopowej w kierunku cmentarza ewangelickiego.
Lempicka Dorota.jpg
Dorota Łempicka
Warsaw Uprising by Lokajski - Poczta Główna - 2973.jpg
Powstanie warszawskie: Biało czerwona flaga na dachu Poczty Głównej przy placu Napoleona po zdobyciu przez Batalion Kiliński. Widok od strony ulicy Świętokrzyskiej.
Warsaw Uprising by Deczkowki - Wacek Platoon - 15841.jpg
Powstanie Warszawskie: Por. Jerzy Misiewicz "Tomek" z plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" ze zdobycznym czołgiem niemieckim typu "Pantera". Na czołgu po lewej siedzi sierżant pchor. Witold Bartnicki "Wiktor" ("Kadłubek"), po prawej siedzi kapral Jan Zenka „Walek”.
Warszawa-tablica na Rakowieckiej.jpg
(c) Zu z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
przy ul. Rakowieckiej 37 a w Warszawie (fot Zu)
Warszawa-tablica na Gorczewskiej.jpg
(c) Zu z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Tablica pamiątkowa przy Górczewskiej 45 w Warszawie (fot Zu)
Piesc-czujka.jpg
Posterunek powstańców z kompanii porucznika Stanisława Jankowskiego "Agatona" z batalionu "Pięść" dnia 2 sierpnia 1944 roku na dachu domu grabarza przy cmentarzu Ewangelickim na Woli.
Warsaw Uprising by Deczkowki - Wacek Platoon - 15831.jpg
Powstanie Warszawskie: Żołnierze z plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" na zdobycznym niemieckim czołgu typu "Pantera" w okolicach ulicy Okopowej. Siedzą od lewej: plut.pchr. Mieczysław Kijewski "Jordan", por. Eugeniusz Romański "Rawicz", sierż. pchor. Jan Myszkowski-Bagiński "Bajan" i (odwrócony) ppor. Zdzisław Moszczeński "Ryk".
Warsaw Uprising by Deczkowki - Wacek Platoon - 15897.jpg
Powstanie Warszawskie: Żołnierze plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" ze zdobytym czołgiem niemieckim typu "Pantera" u zbiegu Okopowej i Wolność.
Warsaw Uprising by Deczkowki - German POW - 15903.jpg
Powstanie Warszawskie: Jeńcy niemieccy - załoga zdobytego czołgu, prowadzona przez żołnierzy batalionu "Zośka", w okolicach ulicy Okopowej.
Warsaw Uprising by Deczkowki - Wacek Platoon - 15911.jpg
Powstanie Warszawskie: Żołnierze plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" na zdobytym niemieckim czołgu typu "Pantera" w okolicach ulicy Okopowej. O lewej siedzą: ppor. Zdzisław Moszczeński "Ryk"[2] (Wedle [1] „Ryk” stoi tyłem pierwszy z lewej), NN, Jan Uniewski „Lumeński" [2] („Łuniewski” [1]), plut.pchor. Mieczysław Kijewski "Jordan", sierżant pchor. Jan Myszkowski Bagiński "Bajan", kapral Jan Zenka "Walek".
Glaz garluch instalatorow 1.jpg
Autor: Panek, Licencja: CC BY 3.0
Głaz ”Pamięci 22 żołnierzy 7 pp Armii Krajowej ”Garłuch” rozstrzelanych dn. 2 VIII 1944 przez hitlerowców w pobliskim wykopie kolejowym”. Odsłonięty 22.10.1994. Ul. Instalatorów w Warszawie. W tle wykop kolei radomskiej i osiedle Szczęśliwice.
Warsaw Uprising by Deczkowki - Wacek Platoon - 15889.jpg
Powstanie Warszawskie: Żołnierze z plutonu pancernego "Wacek" batalionu "Zośka" na zdobycznym niemieckim czołgu typu "Pantera" w okolicach ulicy Okopowej. Siedzą od lewej: plut.pchr. Mieczysław Kijewski "Jordan", por. Eugeniusz Romański "Rawicz", sierż. pchor. Jan Myszkowski-Bagiński "Bajan" i (odwrócony) ppor. Zdzisław Moszczeński "Ryk".