Kalendarz etiopski

Kalendarz etiopski (amh. የኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር, czyt. ye'Ītyōṗṗyā zemen āḳoṭaṭer), także kalendarz gyyzkalendarz używany w Etiopii oraz jako kalendarz liturgiczny w Erytrei przez prawosławny kościół erytrejski, tamtejszych wschodnich katolików i luterański Ewangelicki Kościół Etiopii Mekane Yesus.

Kalendarz etiopski bazuje na kalendarzu koptyjskim, który z kolei opiera się na kalendarzu egipskim.

Według kalendarza etiopskiego rok składa się z 12 miesięcy, liczących po 30 dni oraz jednego miesiąca grupującego pozostałe 5 dni (w roku przestępnym 6 dni).

Doba zaczyna się nie o północy, a ze wschodem słońca. Doba dzieli się na 24 godziny liczone dwa razy po 12 godzin dziennych i nocnych. Pierwsza godzina doby o godzinie 7:00 czasu wschodnioafrykańskiego (EAT). Godziny dzienne trwają do godziny 18:59 według EAT, a o 19:00 EAT zaczyna się pierwsza godzina nocna czasu etiopskiego.[1]. Podział na godziny nocne i dzienne nie nastręcza praktycznego problemu, ponieważ w Etiopii różnica czasu między najdłuższym, a najkrótszym dniem roku wynosi jedną godzinę (w Polsce ok. 8,5 godz.), czas zmroku i świtania jest niezwykle krótki, a wschód słońca następuje zawsze w pierwszej godzinie czasu etiopskiego.

Rachuba lat

Kalendarz etiopski stosuje własną rachubę lat. Era liczy się od daty narodzenia Jezusa, wyliczonej przez Anonniosa z Aleksandrii na 9 r. n.e.

Na oznaczenie daty według systemu etiopskiego stosuje się skrót AM (od amharskiego Amätä Məhrät - "rok łaski, rok miłosierdzia") i tak np. oznaczenie 1999 AM oznacza gregoriańskie lata 2006/2007.

Numer roku etiopskiego jest o 8 mniejszy od gregoriańskiego od 1 stycznia do 10 września (11 września w roku przestępnym), a następnie o 7 lat mniejszy przez pozostałą część roku gregoriańskiego.

12 września 2007 r. według kalendarza gregoriańskiego rozpoczął się rok 2000 w kalendarzu etiopskim.

Nazwy miesięcy

Nazwa miesiąca w językach: gyyz, amharskim i tigrinaNazwa koptyjskaPoczątek miesiąca według kalendarza gregoriańskiegoPoczątek miesiąca według kalendarza gregoriańskiego w roku przestępnym
Mäskäräm (መስከረም)Tut11 września12 września
Ṭəqəmt(i) (ጥቅምት)Babah11 października12 października
Ḫədar (ኅዳር)Hatur10 listopada11 listopada
Taḫśaś (ታኅሣሥ)Kiyahk10 grudnia11 grudnia
Ṭərr(i) (ጥር)Tubah9 stycznia10 stycznia
Yäkatit (Tn. Läkatit) (የካቲት)Amshir8 lutego9 lutego
Mägabit (መጋቢት)Baramhat10 marca10 marca
Miyazya (ሚያዝያ)Baramundah9 kwietnia9 kwietnia
Gənbot (ግንቦት)Bashans9 maja9 maja
Säne (ሰኔ)Ba'unah8 czerwca8 czerwca
Ḥamle (ሓምሌ)Abib8 lipca8 lipca
Nähase (ነሓሴ)Misra7 sierpnia7 sierpnia
Ṗagʷəmen/Ṗagumen (ጳጐሜን/ጳጉሜን)Nasi6 września6 września

Przypisy

  1. Natural Born Vagabond™ Etiopia kolebka ludzkości http://naturalbornvagabond.com/etiopia-krotki-przewodnik

Bibliografia

Linki zewnętrzne