Kalina (roślina)

Kalina
Ilustracja
Owoce kaliny koralowej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

szczeciowce

Rodzina

piżmaczkowate

Rodzaj

kalina

Nazwa systematyczna
Viburnum L.
Sp. Pl. 267. 1753
Typ nomenklatoryczny

Viburnum lantana L.[3]

Kwiatostan Viburnum furcatum
Morfologia (kalina koralowa)
Pokrój (Viburnum macrocephalum)
Kalina wawrzynowata
Kalina kanadyjska
Kalina koreańska

Kalina (Viburnum L.) – rodzaj roślin zaliczany w systemach APG do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), wcześniej wyodrębniany był w monotypową rodzinę kalinowatych (Viburnaceae) lub włączany był do przewiertniowatych (Caprifoliaceae). W obrębie rodzaju wyróżnia się 175 gatunków, z czego Polsce dziko rosną dwa gatunki – kalina koralowa (V. opulus) i kalina hordowina (V. lantana)[4]. Liczne gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne lub znajdują się w kolekcjach ogrodów botanicznych. Większość gatunków rośnie w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, poza tym rosną w górach w strefie międzyzwrotnikowej[2].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z pięciu rodzajów w rodzinie piżmaczkowatych (Adoxaceae), stanowiącej klad bazalny w obrębie rzędu szczeciowców (Dipsacales) w grupie euasterids II wchodzącej w skład kladu astrowych (asterids) należącego do dwuliściennych właściwych (eudicots). Rodzaj stanowi klad bazalny w obrębie rodziny, więc zgodnie z regułami taksonomicznymi może być wyodrębniany jako rodzina siostrzana dla pozostałych rodzajów (kalinowate Viburnaceae). Błędem natomiast jest włączanie go do przewiertniowatych, stanowiących odrębną linię rozwojową[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa dereniowe (Cornidae Frohne & U. Jensen ex Reveal), nadrząd Dipsacanae Frohne & U. Jensen ex Reveal, rząd szczeciowce (Dipsacales Dumort.), rodzina kalinowate (Viburnaceae Raf.), plemię Viburneae, rodzaj kalina (Viburnum L.)[5].

Wykaz gatunków[6]
  • Viburnum acerifolium L.
  • Viburnum acutifolium Benth.
  • Viburnum alabamense (McAtee) Sorrie
  • Viburnum alnifolium Marshall – kalina olcholistna
  • Viburnum amatenangense Lundell
  • Viburnum amplifolium Rehder
  • Viburnum anabaptista Graebn.
  • Viburnum atrocyaneum C.B. Clarke
  • Viburnum australe C.V. Morton
  • Viburnum ayavacense Kunth
  • Viburnum betulifolium Batalin
  • Viburnum blandum C.V.Morton
  • Viburnum × bodnantense Aberc. ex Stearn – kalina bodnanteńska
  • Viburnum brachybotryum Hemsl.
  • Viburnum bracteatum Rehder
  • Viburnum brevitubum (P.S. Hsu) P.S. Hsu
  • Viburnum buddleifolium C.H. Wright – kalina budlejolistna
  • Viburnum burejaeticum Regel & Herd. – kalina mandżurska
  • Viburnum × burkwoodii auct. – kalina Burkwooda
  • Viburnum carlcephalum Burk. ex R. B. Pike – kalina angielska
  • Viburnum carlesii Hemsl. – kalina koreańska
  • Viburnum cassinoides L.
  • Viburnum caudatum Greenm.
  • Viburnum chinense Hook. & Arn.
  • Viburnum chingii P.S. Hsu
  • Viburnum chinshanense Graebn.
  • Viburnum chunii P.S. Hsu
  • Viburnum ciliatum Greenm.
  • Viburnum cinnamomifolium Rehder
  • Viburnum congestum Rehder
  • Viburnum conspectum C.V. Morton
  • Viburnum corylifolium Hook. f. & Thomson
  • Viburnum corymbiflorum P.S. Hsu & S.C. Hsu
  • Viburnum costaricanum Hemsl.
  • Viburnum cotinifolium D. Don
  • Viburnum cylindricum Buch.-Ham. ex D. Don
  • Viburnum dalzielii W.W. Sm.
  • Viburnum davidii Franch. – kalina Davida
  • Viburnum densiflorum Chapm.
  • Viburnum dentatum L. – kalina zębata
  • Viburnum dilatatum Thunb.
  • Viburnum discolor Benth.
  • Viburnum disjunctum C.V. Morton
  • Viburnum divaricatum Benth.
  • Viburnum edule Raf.
  • Viburnum elatum Benth.
  • Viburnum ellipticum Hook.
  • Viburnum erosum Thunb. – kalina wygryziona
  • Viburnum erubescens Wall.
  • Viburnum euryphyllum Standl. & Steyerm.
  • Viburnum farreri Stearn – kalina wonna
  • Viburnum foetidum Wall.
  • Viburnum fordiae Hance
  • Viburnum formosanum (Hance) Hayata
  • Viburnum fuscum (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum glabratum Kunth
  • Viburnum glomeratum Maxim.
  • Viburnum goudotii Killip & A.C. Sm.
  • Viburnum grandiflorum Wall. ex DC. – kalina wielkokwiatowa
  • Viburnum hainanense Merr. & Chun
  • Viburnum hallii (Oerst.) Killip & A.C. Sm.
  • Viburnum hanceanum Maxim.
  • Viburnum hartwegii Benth.
  • Viburnum hengshanicum Tsiang ex P.S. Hsu
  • Viburnum henryi Hemsl. – kalina Henry’ego
  • Viburnum hondurense Standl.
  • Viburnum hupehense Rehder
  • Viburnum incarum Graebn.
  • Viburnum inopinatum W. G. Craib
  • Viburnum integrifolium Hayata
  • Viburnum jamesonii (Oerst.) Killip & A.C. Sm.
  • Viburnum jelskii Zahlbr.
  • Viburnum jucundum C.V.Morton
  • Viburnum × juddii Rehder – kalina Judda
  • Viburnum kansuense Batalin
  • Viburnum koreanum Nakai
  • Viburnum lancifolium P.S. Hsu
  • Viburnum lantana L. – kalina hordowina
  • Viburnum lantanoides Michx.
  • Viburnum lasiophyllum Benth.
  • Viburnum laterale Rehder
  • Viburnum lautum C.V.Morton
  • Viburnum leiocarpum P.S. Hsu
  • Viburnum lentago L. – kalina kanadyjska
  • Viburnum loeseneri Graebn.
  • Viburnum longipedunculatum (P.S. Hsu) P.S. Hsu
  • Viburnum longiradiatum P.S. Hsu & S.W. Fan
  • Viburnum lutescens Blume
  • Viburnum luzonicum Rolfe
  • Viburnum macrocephalum Fortune
  • Viburnum mathewsii (Oerst.) Killip & A.C. Sm.
  • Viburnum meiothyrsum Diels
  • Viburnum melanocarpum P.S. Hsu
  • Viburnum membranaceum (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum mendax C.V. Morton
  • Viburnum microcarpum Schltdl. & Cham.
  • Viburnum microphyllum (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum molinae Lundell
  • Viburnum molle Michx.
  • Viburnum mongolicum (Pall.) Rehder
  • Viburnum mortonianum Standl. & Steyerm.
  • Viburnum mullaha Buch.-Ham. ex D. Don
  • Viburnum nashii Small
  • Viburnum nervosum D. Don
  • Viburnum nitidum Aiton
  • Viburnum nudum L.
  • Viburnum obovatum Walter
  • Viburnum obtusatum D.N. Gibson
  • Viburnum odoratissimum Ker Gawl.
  • Viburnum oliganthum Batalin
  • Viburnum omeiense P.S. Hsu
  • Viburnum opulus L. – kalina koralowa
  • Viburnum ozarkense Ashe
  • Viburnum parvifolium Hayata
  • Viburnum pichinchense Benth.
  • Viburnum plicatum Thunb. – kalina japońska
  • Viburnum × pragense Vik. – kalina praska
  • Viburnum propinquum Hemsl.
  • Viburnum prunifolium L. – kalina śliwolistna
  • Viburnum pubescens (Aiton) Pursh
  • Viburnum punctatum Buch.-Ham. ex D. Don
  • Viburnum pyramidatum Rehder
  • Viburnum rafinesquianum Schult.
  • Viburnum recognitum Fernald
  • Viburnum reticulatum (Ruiz & Pav. ex Oerst.) Killip
  • Viburnum rhombifolium (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum rhytidophyllum Hemsl. – kalina sztywnolistna
  • Viburnum rufidulum Raf.
  • Viburnum sargentii Koehne – kalina Sargenta
  • Viburnum scabrellum (Torr. & A. Gray) Chapm.
  • Viburnum schensianum Maxim.
  • Viburnum seemanii Graebn.
  • Viburnum semitomentosum (Michx.) Rehder
  • Viburnum sempervirens K. Koch
  • Viburnum setigerum Hance
  • Viburnum shweliense W.W. Sm.
  • Viburnum sieboldii Miq. – kalina Siebolda
  • Viburnum siltepecanum Lundell
  • Viburnum spruceanum Rusby
  • Viburnum squamulosum P.S. Hsu
  • Viburnum stellatotomentosum (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum stellatum (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum stenocalyx (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum subalpinum Hand.-Mazz.
  • Viburnum subpubescens Lundell
  • Viburnum sulcatum (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum sympodiale Graebn.
  • Viburnum tacanense Lundell
  • Viburnum taitoense Hayata
  • Viburnum tengyuehense (W.W. Sm.) P.S. Hsu
  • Viburnum ternatum Rehder
  • Viburnum thaiyongense W.W. Sm.
  • Viburnum tiliifolium (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum tinoides L.f.
  • Viburnum tinus L. – kalina wawrzynowata
  • Viburnum toronis Killip & A.C. Sm.
  • Viburnum trabeculosum C.Y. Wu
  • Viburnum tridentatum Killip & A.C. Sm.
  • Viburnum trilobum Marshall – kalina amerykańska
  • Viburnum triphyllum Benth.
  • Viburnum triplinerve Hand.-Mazz.
  • Viburnum undulatum (Oerst.) Killip & A.C.Sm.
  • Viburnum urbanii Graebn.
  • Viburnum urceolatum Siebold & Zucc.
  • Viburnum utile Hemsl. – kalina pożyteczna
  • Viburnum venustum C.V.Morton
  • Viburnum versatile R.H. Miao, W.B. Liao & Q.Y. Sun
  • Viburnum wendlandii (Oerst.) Hemsl.
  • Viburnum witteanum Graebn.
  • Viburnum wrightii Miq.
  • Viburnum wurdackii T.R. Dudley
  • Viburnum yunnanense Rehder

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-20] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-25].
  4. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
  5. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Viburnum (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-25].
  6. ↑ Viburnum. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-08-18].

Media użyte na tej stronie

Viburnum opulus a2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Viburnum opulus (pl. kalina koralowa)
Viburnum macrocephalum by Stefano Boognini.JPG
Autor: Stefano Bolognini, Licencja: Attribution
Viburnum macrocephalum Fort. Cv. sterile, palle di neve. Orto botanico di Roma, Italia.
Viburnum tinus C.jpg
Autor: Wouter Hagens, Licencja: CC BY-SA 3.0
Viburnum tinus. This photo has been taken in Belgium.
BotGartenMuenster KoreaSchneeball 6675.jpg
Autor:

Rüdiger Wölk

This photo was taken by Rüdiger Wölk. Please credit this photo Rüdiger Wölk, Münster.
View all photos (large page) of Rüdiger Wölk

I would also appreciate an email to rudiger.wolk@gmail.com with details of use.

Für Hinweise auf Veröffentlichungen (rudiger.wolk@gmail.com) oder Belegexemplare bin ich Ihnen dankbar.

, Licencja: CC BY-SA 2.5
Koreanischer Schneeball (Blüte) im Botanischen Garten der Westfälischen Wilhelms-Universität Münster (Viburnum carlesii)
Viburnum opulus Sturm43.jpg

Viburnum opulus L.

Original Description
Wilder Schneeball, Viburnum opulus
Viburnum furcatum0.jpg
Autor: Kurt Stüber [1], Licencja: CC-BY-SA-3.0

Species: Viburnum furcatum
Family: Adoxaceae (formerly in Caprifoliaceae)

Image No. 1