Kalinowice (województwo lubelskie)

Kalinowice

wieś
(c) Jakub Kruczek, licencja: CC BY 3.0
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	zamojski
Gmina	Zamość
Liczba ludności (2011)	1709[1]
Strefa numeracyjna	84
Kod pocztowy	22-400[2]
Tablice rejestracyjne	LZA
SIMC	0906143
Położenie na mapie gminy wiejskiej Zamość Kalinowice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kalinowice
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kalinowice
Położenie na mapie powiatu zamojskiego Kalinowice
50°41′55″N 23°17′22″E/50,698611 23,289444

Kalinowice (dawn. Kalinowice Ordynackie^[3][4]) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zamość^[5][6].

Do 11 października 1973 w gminie Łabunie^[7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Dawniej wieś nazywała się Kalinowice Ordynackie (od Ordynacji Zamojskiej) w celu odróżnienia jej od sąsiedniej wsi Kalinowice Rządowe. Po włączeniu tej drugiej w granice Zamościa, wyróżnik Ordynackie stał się zbędny.

Opis

Wieś stanowi sołectwo gminy Zamość^[8].

Miejscowość położona jest przy wschodniej granicy Zamościa, przy drodze krajowej nr 17. W odróżnieniu od typowej wsi rolniczej, stanowi też jedno z większych, podmiejskich osiedli domów jednorodzinnych mających charakter przedmieścia. Funkcjonuje tu szkoła podstawowa, filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Sitańcu oraz giełda artykułów rolniczych.

Nazwa pochodzi od rzeki Kalinowicy, dzisiejszej Łabuńki. Natomiast nazwa rzeki najprawdopodobniej wiąże się z „kaliną”, ze względu na krzewy jagodowe porastające pobliskie tereny.

Historia miejscowości

• 1423 – pierwsze wzmianki, posesorem do ok. 1439 roku był szlachcic Syropold „de Kalinowycze”.
• 1456 – wieś należała do Jana Ukleyi.
• 1495 – wieś w posiadaniu Niemierzów – Ostrowskich.
• 1513 – Kalinowice znalazły się jako zastaw u Jana (Jakuba) Strusia z Komorowa, starosty chmielnickiego, który w tym samym roku przelał swe prawa do zapisu zastawnego na Mikołaja Zamoyskiego, kanonika krakowskiego.
• 1517 – dotychczasowy dziedzic Jana Niemierza – Ostrowski zrzekł się ostatecznie dóbr Kalinowic na rzecz Mikołaja i Feliksa Zamoyskich za sumę 2000 florenów. Odtąd Zamoyscy włączając w 1589 roku wieś do Ordynacji, władali nią aż do XIX stulecia.
• 1580 – na gruntach Kalinowic i Skokówki założone zostaje miasto Nowe Zamoście.
• 1730–1733 – dzierżawcami wsi byli szlachcice Józef Wojucki i Jerzy Radecki, chorąży bełski (wobec klęsk i zniszczeń II poł. XVII i początku XVIII wieku oraz nieudolności zarządu Ordynacji Zamoyscy zastawiali swoje dobra, lub oddawali je w kilkuletnią dzierżawę w zamian za udzieloną pożyczkę).
• 1730 – powstał we wsi ordynacki browar, a rok później folwark.
• 4 kwietnia 1813 – atak (podczas oblężenia Zamościa przez wojska rosyjskie) dokonany przez polskich obrońców twierdzy i chwilowe oswobodzenie Kalinowic z rąk nieprzyjaciela.
• 1830–1831 – powstanie listopadowe, wieś znajduje się w obrębie twierdzy Zamość.
• 1883 – ordynat Konstanty Zamoyski podjął plan przesiedlenia do Kalinowic wszystkich żydów, którzy mieszkali w dobrach ordynackich. Akcja ta zakończyła się prawdopodobnie niepowodzeniem.
• 1 lipca 1917 – w Kalinowicach powstało koło Polskiej Macierzy Szkolnej, do którego należało 47 osób. Dzięki wysiłkom jego członków powstała biblioteka.
• 1936–1937 – strajki na polskiej wsi. Odbywały się we wsi narady międzypowiatowe Stronnictwa Ludowego.
• późna jesień 1939 – od tego momentu we wsi rozwijał się ruch konspiracyjny, związany z ZWZ-AK. Jej organizatorem w południowej części gminy Nowa Osada (wsie Jarosławiec, Szopinek, Wólka Panieńska, Stabrów, Kalinowice, Pniówek) był starszy wachmistrz kawalerii Andrzej Wojtas „Cięty”. Do 1944 roku dowodził placówką (drużyną, potem plutonem) ZWZ-AK złożoną z mieszkańców Kalinowic, Wólki Panieńskiej i Pniówka, w skład którego wchodziła sekcja (drużyna) kalino wicka. Pluton „Ciętego” liczył 25 osób. Jego zastępcą był Henryk Juszczak „Przybył – Cień”, który również wywodził się z Kalinowic.
• grudzień 1942 – w pierwszych dniach miesiąca wieś została częściowo wysiedlona, a pozostałą ludność zatrudniono w pobliskich zakładach przemysłowych (kaflarni, cegielni) pod nadzorem niemieckim.
• lipiec 1944 – we wsi koncentrowała się kompania 9 pp AK, która następnie przez Nowe Miasto wkroczyła do Zamościa.
• 2003 – oddano do użytku budynek szkoły, w którym mieści się szkoła podstawowa i przedszkole.

Części wsi

Zobacz też

• Kalinowice, Kalinowice Dolne, Kalinowice Górne

Przypisy

Bibliografia

• Informacje o historii gminy na oficjalnej stronie Gminy Zamość