Kalkstein

herb rodu Kalkstein Kos odmienny

Kalkstein, Kalkstein-Stoliński, Kalkstein-Osłowski – rodzimy ród Pruski, który się wywodzi się z miejscowości Wapnik (Kalkstein) od której ród ma nazwisko Kalkstein[1], 20 kwietnia 1285 roku biskup warmiński Henryk Fleming nadaje braciom Janowi i Krystianowi prawa własności w miejscowości, bracia dali początek rodowi Kalkstein[1][2][3], Krystian występuje też w innym dokumencie z dnia 1 lipca 1284 dotyczącego prusaka Trumpe jako świadek i występuje tam jako Krystian z Kalkstein[2][3][4]. Kalksteinowie byli właścicielami miejscowości do 1582 roku, kiedy to Kalkstein stał się własnością bratanków Stanisława Hozjusza[5]. Na początku XV wieku Krzysztof Kalkstein otrzymuje lenność w Wogau koło Iławy Pruskiej. W 1450 roku Jan z Kalksteinów otrzymuje 11 włók ziemi w Świeciu koło Brodnicy na prawie Magdeburskim. W 1459 roku Jan Kalkstein otrzymał przywilej na Łunawy koło Stolna. W XV wieku w Stolnie na terenie ziemi Chełmińskiej pojawiają się Kalksteinowie którzy później od miejscowości przyjmują drugą część nazwiska Kalkstein Stolińscy. U schyłku XIX wieku część Kalksteinów nie związanych z linią Kalkstein Stolińskich ze Stolna zaczęło używać też formy ''Stoliński'' nawiązując do pułkownika Krystiana Kalksteina który żył w XVII wieku, który to podczas pobytu w Polsce przybrał sobie drugą część nazwiska'' Kalkstein Stoliński'' od bardzo odległych krewnych Kalkstein Stolińskich ze Stolna[6] W XVI wieku są odnotowani Kalksteinowie w Osłowie koło Świecia, którzy dali początek linii Kalkstein Osłowskim.W XVIII wieku Kalksteinowie są w Pluskowęsach, mający kaplicę w Chełmży[3][4][7][8][9][10][11][12]

Znane osoby

  • Albrecht Kalkstein(niem.) (Kalckstein) (1592-1667) – szlachcic pruski, generał, ojciec Krystiana
  • Krzysztof Kalkstein – otrzymał od zakonu krzyżackiego na początku XV wieku lenność w Wogau blisko Iławy Pruskiej (Bagrationowsk)[13]
  • Jan Kalkstein – otrzymał w 1459 roku przywilej na Łunawy, w okolicy Stolna[13]
  • Krystian Kalkstein (1630-1672) – pułkownik polskich wojsk koronnych, jeden z przywódców opozycji antyelektorskiej w Prusach Książęcych
  • Teodor Kalkstein (1850-1905) – ekonomista, polski działacz społeczny
  • Michał Kalkstein– sędzia Malborski
  • Wincenty Kalkstein – działacz gospodarczy
  • Ludwik Kalkstein (1920-1994) – literat, żołnierz konspiracji, agent Gestapo w Armii Krajowej
  • Melchior Kalkstein Stoliński – sędzia ziemski Człuchowski, poseł na sejm elekcyjny 1648
  • Jerzy Kalkstein Stoliński – walczył pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza[14]
  • Antoni Kalkstein Stoliński – poseł na sejm 1730[14]
  • Mikołaj Kalkstein Stoliński – porucznik wojsk polskich, zginął pod Cecorą w 1620 roku[14]
  • Melchior Kalkstein Stoliński (ok. 1691–1762)–chorąży Chełmiński, podkomorzy Chełmiński, poseł na sejmy[15]
  • Andrzej Kalkstein Osłowski – pisarz grodzki pomorski
  • Mikołaj Kalkstein Stoliński – burgrabia Chełmiński
  • Jan Kazimierz Kalkstein – wicewojewoda malborski, poseł na sejmy
  • Bartłomiej Kalkstein Stoliński – poborca powiatu Człuchowskiego

Inne

  • Bank Kredytowy Donimirski-Kalkstein-Łyskowski i Spółka w Toruniu

Przypisy

  1. ↑ a b TYGODNIK DO RZECZY NR 41/447 11-17 października 2021, s. 62–64.
  2. ↑ a b Dom Warmiński, Lokacje wsi warmińskich, Dom Warmiński [dostęp 2021-02-01] (pol.).
  3. ↑ a b c CRISPA, crispa.uw.edu.pl [dostęp 2021-02-03].
  4. ↑ a b Biskupstwo warmińskie, jego założenie i rozwój na ziemi pruskiej z uwzględnieniem dziejów, ludności i stósunków jeograficznych ziem dawniéj krzyżackich. T. 2 - Warmińsko-Mazurska Biblioteka Cyfrowa, wmbc.olsztyn.pl [dostęp 2022-04-17] (pol.).
  5. ↑ Zwiedzając Warmię – Wapnik – Informacja Turystyczna w Mrągowie, www.it.mragowo.pl [dostęp 2021-12-13].
  6. ↑ TYGODNIK DO RZECZY NR 41/447 11-17 października 2021, s. 62–64.
  7. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI – wynik wyszukiwania – DIR, dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-02-01].
  8. ↑ Złota księga szlachty polskiej. R.2 – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, www.wbc.poznan.pl [dostęp 2021-02-01] (pol.).
  9. ↑ Wapnik – Kościół św. Anny i św. Andrzeja Apostoła. Atrakcje turystyczne Wapnika. Ciekawe miejsca Wapnika, www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2021-02-01].
  10. ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego t.5, 1840.
  11. ↑ Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, www.slownik.ihpan.edu.pl [dostęp 2021-02-12].
  12. ↑ Herbarz Polski Adama Bonieckiego tom IX str.168.
  13. ↑ a b Złota księga szlachty polskiej. R.2 – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, www.wbc.poznan.pl [dostęp 2021-01-31] (pol.).
  14. ↑ a b c Kasper Niesiecki, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego t.8, 1841.
  15. ↑ Polski słownik biograficzny t.44 str.73-75.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Kalckstein-Wappen.png
Stammwappen derer von Kalckstein