Kallimach z Cyreny

Ten artykuł od 2022-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Papirus z II wieku n.e. z fragmentem tekstu poematu Aitia

Kallimach z Cyreny (stgr. Καλλίμαχος ὁ Κυρηναῖος Kallimachos ho Kyrenaios, ur. około 310 p.n.e. w Cyrenie, zm. około 240 p.n.e.) – uważany za największego poetę tzw. epoki aleksandryjskiej, twórca pierwszej historii literatury^[1].

Przez długi czas błędnie przypuszczano, że mógł być drugim bibliotekarzem Biblioteki Aleksandryjskiej, następcą Zenodota z Efezu^[2]. Sporządził jej dokładny katalog rzeczowy składający się ze 120 ksiąg i obejmujący całe właściwie znane wówczas piśmiennictwo, pod nazwą Pinakes^[3] (gr. Πίνακες – Tablice). Starał się przy tym badać autentyczność katalogowanych dzieł literackich. Pomimo pewnej schematyczności kompendium to uznaje się za pierwszą historię literatury.

Jako poeta gustował głównie w drobnych formach literackich. Tworzył epigramy, hymny, epylliony, idylle i elegie dworskie, a szczególnie ajtiologiczne (od poematu Aitia w 4 księgach, wydanego za życia dwukrotnie), czyli uczone – wyjaśniające przyczyny powstania nazw, instytucji, kultów czy świąt. Lubował się w wyszukiwaniu najmniej znanych wersji mitów i na nich opierał swą twórczość. Jego pełna erudycji poezja wymagała wysiłku intelektualnego od czytelnika. Sporządził również jeden z wykazów (prawdopodobnie najstarszy) siedmiu cudów świata. Do dziś zachowało się sześć jego hymnów i ponad sześćdziesiąt epigramów, ponadto fragmenty innych utworów.

Twórczość Kallimacha naśladowali inni poeci aleksandryjscy, a później rzymscy, na przykład Katullus, a później Propercjusz. Jego uczniem był Filostefanos z Kyreny. W epoce nowożytnej imię Kallimacha przybrał Fillipo Buonaccorsi, XV-wieczny humanista włoski związany z Polską.

Wszystkie dzieła Kallimacha zostały wydane w serii Biblioteka Antyczna w tłumaczeniu Janiny Ławińskiej-Tyszkowskiej, Agnieszki Kotlińskiej-Tomy i Emilii Żybert-Pruchnickiej^[4].

Zobacz też

• epigramat

Przypisy