Kalliope (mitologia)
| ||||
 Kalliope, muza poezji epickiej, marmurowa kopia rzymska z II wieku n.e. według oryginału greckiego, Muzeum Pio-Clementino (Muzea Watykańskie) | ||||
| Inne imiona | Kaliopa, Kaliope | |||
|---|---|---|---|---|
| Występowanie | mitologia grecka | |||
| Atrybuty | tabliczka i rylec, trąba | |||
| Siedziba | Parnas | |||
| Rodzina | ||||
| Ojciec | Zeus | |||
| Matka | Mnemosyne | |||
| Rodzeństwo | Erato, Euterpe, Klio, Melpomene, Polihymnia, Talia, Terpsychora, Urania | |||
Kalliope (także Kaliopa, Kaliope, 'Pięknolica'; gr. Καλλιόπη Kalliópē ‘o pięknym głosie’, łac. Calliope) – w mitologii greckiej muza poezji epickiej[a]
Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Euterpe, Klio, Melpomene, Polihymnii, Talii, Terpsychory i Uranii[1][2][3].
Była jedną spośród dziewięciu muz olimpijskich (przebywały na Olimpie), które należały do orszaku boga Apollina (Apollon Musagetes), ich przewodnika[3][4][5]. Wraz ze swoimi siostrami uświetniała śpiewem biesiady bosko-ludzkie (m.in. zaślubiny Tetydy i Peleusa oraz Harmonii i Kadmosa), a także uczty olimpijskie samych bogów[1][3].
Niekiedy uważano ją za matkę Orfeusza, Linosa, Resosa oraz syren[6][7][8]. Była muzą najwyżej postawioną w hierarchii muz[4][8]. Uchodziła za rozjemczynię między dwiema boginiami (Afrodytą i Persefoną) w ich sporze o pięknego Adonisa. Według jednej z wersji zadecydowała (w imieniu Zeusa), iż Adonis będzie spędzał jedną trzecią roku z Afrodytą, jedną trzecią – z Persefoną, jedną trzecią – gdzie sam zapragnie[9].
W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta z tabliczką i rylcem, niekiedy z trąbą – atrybutami symbolizującymi dziedzinę sztuki, której patronowała[1][2][4][10].
Imieniem muzy została nazwana jedna z planetoid – (22) Kalliope.
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Zadanie (rola) jakie Kalliope wyznaczono ostatecznie w późnym okresie starożytności.
Przypisy
- ↑ a b c Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 145–147. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ a b Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 293–294. ISBN 80-8046-098-1. (słow.); polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 241–242. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 163–164. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 404: Musagetes (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-27].
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 225. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 175, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ a b Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 266, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 6, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53. ISBN 83-210-0677-9.
Bibliografia
- Aaron J. Atsma: Kalliope (ang.). theoi.com. [dostęp 2011-03-28].
- Calliope (ang.). mythindex.com. [dostęp 2011-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-21)].
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2003, s. 503. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 363. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Calliope (Muses) (ang.). maicar.com. [dostęp 2011-03-28].
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 405: Muses (ang.). ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-28].
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Calliope (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07].
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Calliopé (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07].
Media użyte na tej stronie
Calliope, Muse of elegy. Marble, Roman artwork from the 2nd century CE. The head is an idealistic portrait of the 1st century CE and does not belong to the statue. From the Villa of Cassius near Tivoli, 1774.