Kamerton

Ten artykuł od 2012-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

(c) Wollschaf, CC-BY-SA-3.0

Kamerton widełkowy

Kamerton (diapazon) – przyrząd, stalowy pręt służący do strojenia instrumentów muzycznych^[1].

Najczęściej w postaci jednotonowego instrumentu, nastrojonego na stałe na dźwięk a¹ o częstotliwości 440 Hz (od 1953 r.). Dźwięk ten został nazwany kamertonem, jako że służył za podstawę w muzyce kameralnej, kiedyś rozumianej wyłącznie jako instrumentalna (strój chóru był niższy). Nazwa diapazon wzięła się stąd, że do tonu podstawowego dostosowywane są pozostałe wysokości dźwięków w obrębie oktawy (w średniowieczu nazywanej diapazonem)^[2].

Rodzaje kamertonów^[2]:

• widełkowy – widełki z niehartowanej stali, w które uderza się, aby uzyskać dźwięk (najdokładniejszy),
• stroikowy (gwizdkowy) – metalowa rurka z umieszczonym wewnątrz języczkiem z metalu (na wzór harmonijki ustnej),
• chromatyczny – połączone kamertony stroikowe w obrębie c¹-c².

Kamerton widełkowy wynalazł w 1711 roku John Shore (1662–1752), lutnista angielskiego dworu^[2].

Widełki kamertonu często wprawia się w drgania uderzając w nie specjalnie do tego przeznaczonym młoteczkiem.

Zastosowanie

Strojenie instrumentu przy pomocy kamertonu polega na równoczesnej emisji dźwięku przez kamerton i instrument. Duże różnice w wysokości obu dźwięków są łatwo słyszalne. Subtelne różnice mogą być wykryte dzięki dudnieniom. Im mniejsza różnica wysokości obu dźwięków, tym większy okres dudnienia.

Poza podstawowym, muzycznym zastosowaniem, kamerton (głównie widełkowy) używany był jako źródło dźwięku prostego (tonu) w nauce i technice. W tej funkcji stosowany jest obecnie głównie w laboratoriach dydaktycznych.

Zobacz też

• stroik laryngologiczny

Przypisy

Bibliografia

• AndrzejA. Chodkowski AndrzejA. (red.), Encyklopedia muzyki, Wydawnictwa Naukowe PWN, 1995, s. 423 .
• GierardG. Mizgalski GierardG., Podręczna encyklopedia muzyki kościelnej, Księg. św. Wojciecha, 1959, s. 230 .