Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy

Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
	nr rej. A/1558 z 30.04.2010
	; Widok od ul. Gdańskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Adres	ul. Gdańska 16
Styl architektoniczny	eklektyzm
Architekt	Carl Stampehl
Kondygnacje	5
Rozpoczęcie budowy	1882
Ukończenie budowy	1884
Ważniejsze przebudowy	1918–1920
Pierwszy właściciel	Emil Bernhardt
	Położenie na mapie Bydgoszczy Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy
	53°07′33″N 18°00′12″E/53,125833 18,003333

Kamienica Emila Bernhardta w Bydgoszczy – kamienica położona w Bydgoszczy przy ul. Gdańskiej 16.

Położenie

Budynek stoi we wschodniej pierzei ul. Gdańskiej, przy skrzyżowaniu z ul. Dworcową. Przylega od południa do hotelu „Pod Orłem” i stanowi z nim całość pod względem gabarytowym i częściowo stylistycznym.

Historia

Działkę, na której stoi kamienica, zakupił około 1850 roku piekarz August Friedrich Bernhardt^[2]. Między rokiem 1875 a 1879 firmę przejął jego syn Emil Bernhardt, który wcześniej odbył w Szwajcarii przeszkolenie w zawodzie hotelarskim^[2]. W 1880 roku Emil Bernhardt ożenił się z Luizą Müller, córką posiadacza ziemskiego z okolic Piły, która wniosła bardzo pokaźny posag. Prawdopodobnie część wiana żony przeznaczył na wzniesienie kamienicy przy ul. Gdańskiej 16, sąsiadującej z parcelą hotelu "Pod Orłem"^[2].

Projekt budynku, autorstwa bydgoskiego mistrza murarskiego Carla Stampehla został zatwierdzony 13 lutego 1882 roku. Powstała kamienica trzypiętrowa o reprezentacyjnej fasadzie utrzymanej w stylu historycznym, nawiązującym do form włoskich renesansowych pałaców miejskich. Był to obiekt typu "Geschäftshaus" – z pomieszczeniami kawiarnianymi i sklepowymi w przyziemiu^[2].

W 1918 roku projekt adaptacji pomieszczeń na parterze dla filii Banku Niemieckiego wykonał architekt Gustaw Bruschat. W 1920 roku dokonano kolejnej przebudowy według projektu architekta Rudolfa Kerna^[3].

W kamienicy mieściła jedna z najelegantszych bydgoskich kawiarni „Wiener Cafe”, działająca do 1920 roku^[3]. W okresie międzywojennym miały tu swoje siedziby: Bank Agrarny i Poznański Bank Gospodarstwa Krajowego oraz swój lokal – Niemieckie Towarzystwo Nauki i Sztuki^[3].

Jesienią 2021 w budynku ponownie otwarto kawiarnię^[4]^[5].

Architektura

Budynek wzniesiono na planie podkowy, w stylu eklektycznym o formach klasycyzujących^[3]. O dawnej świetności kamienicy świadczy nie tylko dekoracyjna fasada, ale także relikty unikatowej polichromii pokrywającej niegdyś w całości ściany sieni przejazdowej^[6].

Na zapleczu parceli mieści się budynek mieszkalny z żelaznym gankiem i dekoracyjnym, ażurowym szczytem, wzniesiony w 1882 roku, zaprojektowany przez mistrza murarskiego Carla Rose^[3].

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 .
↑ ^a ^b ^c ^d Jastrzebska-Puzowska Iwona: Hotel „Pod Orłem”. [w.] Kronika Bydgoska XIV 1992. Bydgoszcz 1993
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny, Bydgoszcz 2003
↑ Bromberg Kaffee. Po ponad stu latach znowu kawiarnia na ul. Gdańskiej 16 w Bydgoszczy
↑ Jak kawa z Bydgoszczy wzburzyła ludzi. "A może kelnerzy będą ubrani w niemieckie mundury"
↑ Brama przejazdowa ul. Gdańska 16

Bibliografia

Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny, Bydgoszcz 2003
Jastrzebska-Puzowska Iwona: Hotel „Pod Orłem”. [w:] „Kronika Bydgoska” XIV 1992. Bydgoszcz 1993

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 .

[JP-2] Jastrzebska-Puzowska Iwona: Hotel „Pod Orłem”. [w.] Kronika Bydgoska XIV 1992. Bydgoszcz 1993

[BKI-3] Bręczewska-Kulesza Daria, Derkowska-Kostkowska Bogna, Wysocka A., [i inni]: Ulica Gdańska. Przewodnik historyczny, Bydgoszcz 2003

[4] Bromberg Kaffee. Po ponad stu latach znowu kawiarnia na ul. Gdańskiej 16 w Bydgoszczy

[5] Jak kawa z Bydgoszczy wzburzyła ludzi. "A może kelnerzy będą ubrani w niemieckie mundury"

[6] Brama przejazdowa ul. Gdańska 16

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Pierzeja zachodnia (od południa)	kamienica pod nr 5 (Muzeum Farmacji) kamienica pod nr 9 Dom Towarowy Jedynak Pomnik „Wędrowiec” kamienica pod nr 17 kamienica pod nr 27 kamienica pod nr 31 kamienica pod nr 33 kamienica pod nr 35 Ławeczka Mariana Rejewskiego kamienica pod nr 51 kamienica pod nr 63 kamienica pod nr 67 kamienica pod nr 71 kamienica pod nr 75 kamienica pod nr 79 kamienica pod nr 81 kamienica pod nr 91 kamienica pod nr 93 kamienica pod nr 95 kamienica pod nr 101 kamienica pod nr 113 willa pod nr 119 kamienica pod nr 127 Stadion im. Zdzisława Krzyszkowiaka (Galeria Sportu Bydgoskiego) Leśny Park Kultury i Wypoczynku
Pierzeja wschodnia (od południa)	Kościół Klarysek Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego kamienica pod nr 10 (Klub Mózg) Hotel Pod Orłem kamienica pod nr 16 Pomorski Dom Sztuki Plac Wolności kamienica pod nr 22 kamienica pod nr 28 kamienica pod nr 30 kamienica pod nr 34 kamienica pod nr 36 kamienica pod nr 42 willa pod nr 48 willa pod nr 50 Kaplica sióstr Klarysek kamienica pod nr 60 kamienica pod nr 62 kamienice pod nr 66-68 willa pod nr 84 kamienica pod nr 86 willa pod nr 88-90 kamienice pod nr 92-94 kamienica pod nr 96 kamienica pod nr 130 w Bydgoszczy Gmach Szkoły Wojennej Stacja wodociągów Las Gdański
Obiekty wspólne	Dom Mody Drukarnia Kościół św. Piotra i Pawła Park Kazimierza Wielkiego Pomorskie Muzeum Wojskowe
Obiekty nieistniejące	Kościół św. Ducha
Imprezy	Święto ulicy Gdańskiej

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne