Kamienica Ignacego Partowicza w Warszawie
Kamienica od strony ul. Chłodnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Chłodna 25 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | Edward Herstein |
| Kondygnacje | 6 |
| Rozpoczęcie budowy | 1937–1938[1] |
| Zniszczono | |
| Odbudowano | 1958–1959 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′13,16″N 20°59′20,26″E/52,236989 20,988961 | |
Kamienica Ignacego Partowicza[2] – narożna kamienica znajdująca się przy ul. Żelaznej 75a róg ul. Chłodnej w Warszawie.
Opis
Nowoczesny, 5-piętrowy budynek z półkolistym narożnikiem i podcieniami z kolumnami od strony ul. Chłodnej, został wzniesiony w latach 1937–1938 według projektu Edwarda Hersteina. W konstrukcji zastosowano m.in. strop Kleina, co zwiększyło wytrzymałość na obciążenia i pozwoliło na zaprojektowanie w budynku większych pomieszczeń[3].
W czasie II wojny światowej w kamienicy znajdował się posterunek żandarmerii niemieckiej tzw. Nordwache, z którego m.in. w latach 1940–1942 Niemcy nadzorowali skrzyżowanie ulic Chłodnej i Żelaznej, stanowiące do stycznia 1942 (otwarcie kładki nad ul. Chłodną) jedyne oficjalne połączenie między małym a dużym gettem. W czasie powstania warszawskiego Nordwache została zdobyta 3 sierpnia 1944 przez żołnierzy z batalionu „Chrobry I”[4].
W lutym 2011 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[5].
Upamiętnienia
- Na budynku znajduje się tablica upamiętniająca zdobycie 3 sierpnia 1944 Nordwache (od strony ul. Chłodnej).
- Na chodniku ul. Żelaznej, przy dawnym wejściu do Nordwache, umieszczono obrys znajdującego się w tym miejscu niemieckiego bunkra.
- Naprzeciwko kamienicy (na ul. Chłodnej) znajdował się mural Tam była kładka odsłonięty 21 kwietnia 2007 przez Marka Edelmana[6].
Galeria
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-270-0298-14 / Amthor / CC-BY-SA 3.0Drewniana kładka nad Chłodną łącząca małe i duże getto (1942). W głębi widoczna kamienica Partowicza
Wejście do Nordwache (od strony ul. Żelaznej), po lewej widoczny niemiecki bunkier
Upamiętnienie bunkra na chodniku ul. Żelaznej
Tablica pamiątkowa na budynku
Przypisy
- ↑ Kamienica w serwisie Warszawa1939.pl (stan na 04.12.2013).
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 2. Canaletta-Długosza. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, s. 43. ISBN 83-9066291-4.
- ↑ Artur Nadolski: Pani Chłodna (Opowieść o warszawskiej ulicy). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2008, s. 192. ISBN 978-83-11-11258-2.
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 109.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2014 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). nid.pl. s. 62. [dostęp 2015-01-09].
- ↑ Mural "Tam była kładka". Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy, 24 kwietnia 2007. [dostęp 2013-12-04].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
(c) Zu at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
U zbiegu ulic Chłodnej i Żelaznej w Warszawie (fot Zu)
Nordwache w kamienicy na skrzyżowaniu ulic Żelaznej i Chłodnej w Warszawie
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-270-0298-14 / Amthor / CC-BY-SA 3.0
Getto warszawskie: Ulica Chłodna (widok w kierunku zachodnim) przy skrzyżowaniu z ulicą Żelazną. Ulica była aryjska a ponad ulicą jest widoczny most łączący Małe i Duże Getto. Z tyłu budynek Chłodna 25 róg Żelazna
.jpg)
(c) mamik / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Modernistyczna kamienica na rogu Chłodnej i Żelaznej
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Upamiętnienie niemieckiego bunkra przy wejściu do Nordwache przy ul. Żelaznej 75a w Warszawie