Kamienica Pod Złotą Kotwicą we Wrocławiu

Kamienica Pod Złotą Kotwicą
Symbol zabytku nr rej. A/1532/230 z 30.12.1970[1]
Ilustracja
Kamienica Pod Złotą Kotwicą
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Adres

Rynek 52

Styl architektoniczny

barok

Rozpoczęcie budowy

XIII wiek

Zniszczono

1945

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Złotą Kotwicą”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica Pod Złotą Kotwicą”
Ziemia51°06′38,90″N 17°01′56,06″E/51,110806 17,032239

Kamienica Pod Złotą Kotwicą (niem. Zum goldenen Anker) – kamienica na wrocławskim rynku, na jego północnej pierzei, zwanej Targiem Łakoci. Jest to najstarsza kamienica w północnej pierzei [2]

Historia i architektura kamienicy

Wygląd kamienicy w latach 1936-1937

Pierwszy murowany budynek na parceli nr 52 pochodzi z drugiej połowy XIII wieku[2], z lat 1240-1280. Była to wówczas kamienica jednotraktowa, dwuizbowa z przedprożem[3]. W połowie XIV wieku, na parterze z pierwotnego szerokiego pomieszczenia wydzielono wąską sień i pogłębiono budynek w kierunku północnym o węższy trakt. Dwa rozdzielone sienią pomieszczenia przykryto wówczas sklepieniami gwiaździstymi[2][3][4].

W 1567 roku właścicielem kamienicy był ród patrycjuszy wrocławskich Uthamannów. To za ich sprawą kamienicę przebudowano nadając jej wygląd manierystyczny. W trakcie przednim dodano wąską sień, a w oficynie wschodniej wybudowano klatkę schodową; nadbudowana została część zachodniej wraz ze sklepionym przejazdem nad ulicą Więzienną. Fasada budynku zyskała cztery szczyty a boniowany parter kamienny portal podobny do tego, jaki znajdował się w kamienicy przy Rynku 5 we Wrocławiu[5][3].

W 1712 roku kamienicy nadano wygląd barokowy, a w 1887 została wyburzona; w jej miejsce stanął budynek o formach neorenesansu francuskiego[6] lub jak twierdzi Czerner eklektycznego[7]. Ostatnia przebudowa przed wybuchem II wojny światowej miała miejsce w 1936 roku[6]. W latach 1904-1905 w kamienicy tymczasowo mieścił się sklep Braci Baraschów, którzy w tym czasie budowali swój nowy dom handlowy przy Rynku 31/32[8].

Po II wojnie światowej

W wyniku działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa zniszczeniu. Została rozebrana pod koniec lat 50. XX wieku i ponownie wzniesiona według projektu Emila Kaliskiego, w formach manierystycznych jako czterokondygnacyjny budynek przykryty dachem kalenicowym, dwutraktowy, o sześcioosiowej fasadzie z trzema facjatami[9]. W kamienicy zachowała się we wnętrzu renesansowa kolumna z pierwszej połowy XVI wieku[3].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
  2. ↑ a b c Czerner 1976 ↓, s. 56.
  3. ↑ a b c d Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 316.
  4. ↑ Lasota, Chorowska 2010 ↓, s. 175.
  5. ↑ Wygląd kamienicy przed 1887 rokiem
  6. ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 336.
  7. ↑ Czerner 1976 ↓, s. 82.
  8. ↑ Kornacka 2018 ↓, s. 16.
  9. ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 335.

Bibliografia

  • Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
  • Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
  • Małgorzata Urlich-Kornacka: Dom towarowy "Feniks", dawny dom towarowy braci Barachów. Wrocław: Feniks, 2018.
  • Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
  • Małgorzata Chorowska, Czesław Lasota: O zabudowie murowanej w pierzejach Rynku i ulic. W: Jerzy (pod red.) Piekalski, Krzysztof Wachowski: Ulice średniowiecznego Wrocławia. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, Instytut Archeologii: WRATISLAVIA ANTIQUA 11, 2010.
Rynek we Wrocławiu
Strona Siedmiu Elektorów
Strona Złotego Pucharu
Strona Zielonej Trzciny
Strona Targu Łakoci
Tret
Sukiennice
Przejście Garncarskie

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Rynek 52 (01).JPG
Autor: Piklus, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica „Pod Złotą Kotwicą” Rynek 52, Wrocław - Stare Miasto
Kamienica nr 52.jpg
Kamienica Pod Złotą Kotwicą , nr 52 na wrocławskim Rynku. (lata (1936-1937)