Kamienica Wolnych w Krakowie
 nr rej. A-1080 z dnia 30.03.1998 | |
%2c_2_Szczepanski_square%2c_Old_Town%2c_Krakow%2c_Poland.jpg) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Architekt | Wiktor Miarczyński |
| Rozpoczęcie budowy | 1908 |
| Ukończenie budowy | 1909 |
| Pierwszy właściciel | Jan Wolny |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′48,42″N 19°56′06,09″E/50,063450 19,935025 | |
Kamienica Wolnych – zabytkowa kamienica, zlokalizowana przy placu Szczepańskim na krakowskim Starym Mieście.
Historia
W XIV wieku wzniesiono w miejscu obecnej kamienicy probostwo parafii św. Szczepana. Był to budynek dwupiętrowy, siedmioosiowy, z wysokim dachem i półokrągłą, zasklepioną u góry bramą w środkowej części fasady. Dolna część elewacji wykonana była z ciosanego kamienia. W XVIII wieku nabył go i przebudował malarz Dominik Oesterreicher. W 1844 część pomieszczeń została przekazana Staremu Teatrowi, gdzie w ścianie granicznej znajdowało się specjalne przejście pomiędzy budynkami. W 1852 kamienica została sprzedana bankowi Kirchmajera. Dom ten został zburzony w 1908[1][2].
Kamienica Wolnych została wybudowana w latach 1908–1909 w stylu secesji wiedeńskiej dla krakowskiego przedsiębiorcy i radnego miejskiego Jana Wolnego. Projektantem budynku był architekt Wiktor Miarczyński. Podczas II wojny światowej kamienica została zajęta na potrzeby administracji niemieckiej. Po wojnie służyła jako zaplecze sąsiedniego Starego Teatru. Po 1989 powróciła w ręce spadkobierców rodziny Wolnych. W 2011 została gruntownie wyremontowana i odrestaurowana. W 2013 wymieniono poszycie dachowe[3].
30 marca 1998 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[4]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[5].
Architektura
Kamienica jest czteropiętrowa, siedmioosiowa. Zwieńczona została wyniosłym dachem z oszkloną werandą, w której znajdowała się pracownia malarza Alojzego Siweckiego. Nad bramą wejściową umieszczony jest monogram JW i rok zakończenia budowy – 1909. Budynek ozdobiony został pięcioma witrażami. Jeden z nich znajduje się nad wejściem do bramy i przedstawia św. Szczepana. W linii górnej wstęgi umieszczono ozdobny napis: "TU STAŁ NIEGDYŚ DOM PARAFII", zaś w bordiurze jego dokończenie: "KOŚCIOŁA ŚW. SZCZEPANA RP. 1909"[3].
Witraż na I półpiętrze – maki, chabry, kłosy i motyle
Witraż na II półpiętrze – słoneczniki
Witraż na III półpiętrze – irysy
Witraż na IV półpiętrze – sowa, trzymająca w szponach kosz z księgą Krakowa
Przypisy
- ↑ Agnieszka Zabielska. Plac Szczepański przez wieki. „Folia Historica Cracoviensis”. 10, s. 520, 2004. Kraków.
- ↑ Plac Szczepański – Przewodnik Kraków. krakow-przewodnik.com.pl. [dostęp 2018-07-03].
- ↑ a b Nasza historia. antiqueapartments.pl. [dostęp 2018-07-03].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica Wolnych w Krakowie przy Placu Szczepańskim 2. Witraż na II półpiętrze (słoneczniki).
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica Wolnych w Krakowie przy Placu Szczepańskim 2. Witraż na I półpiętrze (maki, chabry, kłosy i motyle).
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica Wolnych w Krakowie przy Placu Szczepańskim 2. Witraż na III półpiętrze (irysy).
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamienica Wolnego (1909, proj. arch. Wiktor Miarczyński), pl. Szczepański 2, Stare Miasto, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica Wolnych w Krakowie przy Placu Szczepańskim 2. Witraż na IV półpiętrze (sowa, trzymająca w szponach kosz z księgą Krakowa).