Kamienica Zieleniewskich w Krakowie

Kamienica Zieleniewskich
Symbol zabytku nr rej. A-1122 z dnia 17.04.2003
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Adres

ul. św. Krzyża 16
ul. św. Marka 31a

Ukończenie budowy

1889

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica Zieleniewskich”
Ziemia50°03′45,83″N 19°56′33,85″E/50,062731 19,942736

Kamienica Zieleniewskich – zabytkowa kamienica, zlokalizowana na rogu ulic: św. Krzyża i św. Marka na krakowskim Starym Mieście.

Historia

Najstarsza zabudowa działki powstała około 1300. W średniowieczu i czasach nowożytnych mieściła się na niej mieszczańska słodownia. Około 1748 zakład zakupił archiprezbiter Kościoła Mariackiego, będący właścicielem słodowni na sąsiedniej działce przy ulicy św. Marka. W 1851 budynek przebudowano na potrzeby Fabryki Narzędzi Gospodarczo-Rolniczych i Machin Przemysłowych Ludwika Zieleniewskiego, wzniesiono też skrzydło od strony ulicy św. Krzyża, mieszczące kuźnię. W 1886 fabryka została doszczętnie strawiona przez pożar, po czym zdecydowano o przeniesieniu produkcji na ulicę Krowoderską, zaś na jej miejscu postanowiono wznieść kamienicę czynszową[1].

Kamienica Zieleniewskich została wybudowana w 1889. Nazwisko jej projektanta pozostaje nieznane[1].

17 kwietnia 2003 budynek został wpisany do rejestru zabytków[2]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[3].

Architektura

Zachowana oficyna pofabryczna, mieszcząca dawniej kuźnię

Kamienica ma trzy kondygnacje. Elewacje frontowe utrzymane są w stylu eklektycznym. Każda z nich posiada siedem osi. Parter oddzielony jest od pierwszego piętra gzymsem. Elewacja pięter wykonana została z czerwonej cegły, kontrastującej z kamiennymi detalami. Budynek wieńczy gzyms koronujący[1].

Od południa, wzdłuż pierzei ulicy św. Krzyża do budynku przylega oficyna boczna, mieszcząca dawniej kuźnię zakładu Zieleniewskich. Jest to jedyny zachowany element dawnej zabudowy fabrycznej[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000, s. 734.
  2. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
  3. ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa

Media użyte na tej stronie

Krakow Center - basic map.svg
Autor: RaNo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old town in Krakow - basic map
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kraków, ul. Św. Krzyża 16, Pałac Zieleniewskich fot. 004.jpg
Autor: Luxetowiec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kraków, ul. Św. Krzyża 16, Pałac Zieleniewskich
KuźniaZieleniewskich-UlicaŚw.Krzyża16-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kuźnia Zieleniewskich w Krakowie przy ul. św. Krzyża 16. Obiekt nr 5 na Krakowskim Szlaku Techniki, stan w 2018 roku po częściowej odbudowie fasady, która runęła w 2009 roku.