Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 8 we Wrocławiu
nr rej. A/2906/129 z 15.02.1962[1] | |
Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 8 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres | Przejście Garncarskie 8 |
Styl architektoniczny | renesans |
Kondygnacje | III |
Rozpoczęcie budowy | ok. 1520 |
Ważniejsze przebudowy | poł. XVIII w., po 1960 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392 |
Kamienica przy ul. Garncarskiej 8 – zabytkowa kamienica na wrocławskim Rynku, w wewnętrznej części tretu[a] w Przejściu Garncarskim[3].
Historia kamienicy
W miejscu gdzie dziś wznoszą się kamienice przy Przejściu Garncarskim, od XV wieku znajdowały się Kramy Płócienników sprzedających tu swoje wyroby z surowego białego wzorzystego płótna lnianego. Najwcześniejsza wzmianka o uliczce płócienników pochodzi z 1423 roku, choć wzmianka o samych kramach zwanych podcieniami płócienników pochodzi z 1299[4] lub z 1346 roku[5]. Nazwa ta wiąże się z drewnianymi kramami w formie bud, nakrytych pulpitowym dachem wysuniętym w stronę przejścia[5]. Kramy stały po obu stronach przejścia i sięgały od południa do Kramów Bogatych, a od północy do Smartuza. W XV wieku Kramy Bogate zostały powiększone o tylne trakty, które w okresie renesansowym przekształciły się w dwutraktowe, jednopiętrowe szczytowe kamienice o dekorowanych fasadach i frontach. Z tego okresu i w tej formie zachowały się obecne kamienice nr od 6 do 12[5].
Kamienica nr 8 została wzniesiono około 1520 roku[6]. W pierwszej połowie XVIII wieku została przebudowana z zachowaniem elementów późnogotyckich i renesansowych[7]. Obecna trzykondygnacyjna kamienica okapowa z dwukondygnacyjnym poddaszem doświetlonym poprzez lukarny od strony północnej, pokryta jest dachem mansardowym w okładzie kalenicowym. Elewacja od tej strony ozdobiona jest dwuosiowym wykuszem wspartym na kamiennych kroksztynach podtrzymywanych na trzech renesansowych toskańskich półkolumnach[6] i konsolach z 1550 z niewielkimi barokowymi uzupełnieniami[8][7]. Pod nim umieszczony został prosty, prostokątny portal z nadświetlem; okna otoczone są opaskami z charakterystycznymi dla okresu gotyckiego sfazowaniami i barokowymi płycinami. Okna na elewacji południowej posiadają podobne opaski okienne oraz barokowe podokienniki w kształcie lamberkinów[6][7]. Wschodnia część kamienicy jest wąską jednoosiową, czterokondygnacyjną nadbudówką w układzie szczytowym, pod którą znajduje się brama prowadząca do Przejścia Żelaźniczego.
Podczas działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa dużym zniszczeniu, a nad jej odbudową w 1960 roku[9] czuwała architekt Halina Dziurowa[6].
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 .
- ↑ Słownik języka polskiego PWN
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 28.
- ↑ Harasimowicz 1997 ↓, s. 225.
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 725.
- ↑ a b c d Czerner 1976 ↓, s. 144.
- ↑ a b c Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 278.
- ↑ Zlat 1967 ↓, s. 208.
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 113.
Uwagi
Bibliografia
- Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
- Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Tadeusz Broniewski, Mieczysław Zlat: Sztuka Wrocławia. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997. ISBN 83-7023-679-0.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Wrocławia, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Adamt, Licencja: CC BY-SA 4.0
Renesansowy poral w kamienicy Przejście Garncarskie 8
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kamienica Przejście Garncarskie 8, Miasto Wrocław - Stare Miasto