Kamienica przy ulicy św. Jana 6 w Katowicach

Kamienica przy ulicy św. Jana 6
w Katowicach
Symbol zabytku nr rej. A/1393/89 z dnia 23 października 1989 roku
Ilustracja
Kamienica od strony katowickiego Rynku (2022)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. św. Jana 6 / ul. Staromiejska 1,
40-013 Katowice

Typ budynku

kamienica mieszkalno-handlowa

Styl architektoniczny

eklektyzm z elementami neorenesansu, neogotyku i neobaroku

Architekt

C. Häusler

Kondygnacje

4+1

Ukończenie budowy

1892

Ważniejsze przebudowy

1929; lata 60. XX w.

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. św. Jana 1”
Położenie na mapie Polski
Ziemia50°15′30,6″N 19°01′19,7″E/50,258500 19,022139

Kamienica przy ulicy św. Jana 6 w Katowicachzabytkowa, narożna kamienica mieszkalno-handlowa, położona w narożniku ulicy św. Jana 6 i ulicy Staromiejskiej 1 w Katowicach-Śródmieściu. Powstała ona w 1892 roku w miejscu istniejącego budynku. Kamienicę wybudowano w stylu eklektycznym, a za projekt odpowiada C. Häusler.

Historia

Kamienica została oddana do użytku w 1892 roku[1][2], a zaprojektował ją C. Häusler[3]. Powstała ona w miejscu neorenesansowego budynku pochodzącego z 1864 roku. Właścicielami kamienicy byli m.in. kolejno: Kucharz, Chylińska i rodzina Weissenbergów[2]. Pierwotnie kamienicę w rogu wieńczyła wieżyczka, która w 1929 roku została rozebrana[3].

W czasach Polski Ludowej elewacja kamienicy utrzymywana była w kolorze brudnożółtym[4]. W latach 60. XX wieku kamienice przebudowano. Prace obejmowały wówczas parter budynku, w ramach których zlikwidowano figury atlantów[1], które podpierały wykusz[2]. W dniu 23 października 1989 roku budynek wpisano ją do rejestru zabytków[5].

We wrześniu 2020 roku zakończyła się renowacja elewacji zewnętrznej zabytkowej kamienicy, którą pokryto farbą w odcieniach jasnego różu[6]. W tym czasie na parterze działała cukiernia Lajkonik oraz salon optyczny Aurum[4].

Charakterystyka

Kamienica od strony Rynku przed zmianą kolorystyki (2014)

Kamienica mieszkalno-handlowa położona jest w narożniku ulicy św. Jana 6 i ulicy Staromiejskiej 1 w katowickiej jednostce pomocniczej Śródmieście[1]. Wybudowana jest w stylu eklektycznym z elementami neorenesansu, neogotyku i neobaroku[5].

Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 363 m², zaś powierzchnia użytkowa 600 m². Kamienica posiada cztery kondygnacje nadziemne i jedną podziemną[1]. Budynek został wzniesiony na planie zbliżonym do prostokąta. Bryła budynku jest zwarta, z wykuszem znajdującym się w narożniku budynku, kryta dachem dwuspadowym o stromej połaci frontowej[2].

Elewacja kamienicy jest niesymetryczna, licowana glazurowaną cegłą, zaś wykusz i detale architektoniczne budynku są tynkowane. Od strony ulicy Staromiejskiej elewacja posiada trzy osie, zaś od strony ulicy św. Jana dwie. Są ona oddzielone od siebie boniowanymi lizenami, zaś na wysokości czwartej kondygnacji laskowaniem. Dekoracja sztukatorska na kamienicy wbudowana została głównie w naczółkach i płycinach, a dominują w niej motywy antropomorficzne, abstrakcyjno-geometryczne i roślinne[2].

Sień i klatka schodowa dla jest wspólna zarówno dla tej kamienicy, jak i dla sąsiedniej przy ulicy Staromiejskiej 3. Balustrada na klatce schodowej jest drewniana i tralkowa. Zachowała się częściowo oryginalna stolarka drzwiowa[2].

Kamienica wpisana jest ona do rejestru zabytków pod numerem A/1393/89. Granice ochrony obejmują cały budynek[5]. Budynek wpisany jest także do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[7].

Przypisy

  1. a b c d Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2022-01-05]. (pol.).
  2. a b c d e f Klajmon 1997 ↓, s. 42.
  3. a b Bulsa 2018 ↓, s. 212.
  4. a b Dorota Niećko: Różowa kamienica w Katowicach wzbudza kontrowersje. Hit czy kicz? Tak wyglądają różowe budynki z innych miast Polski i Europy. dziennikzachodni.pl, 2020-09-12. [dostęp 2022-01-07]. (pol.).
  5. a b c Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2022-01-06]. (pol.).
  6. Katowickie kamienice odzyskują blask. Pod warstwami kurzu, brudu i smogu w Katowicach kryją się perełki. Zobaczcie jak wypiękniały!. katowice.naszemiasto.pl, 2020-09-09. [dostęp 2022-01-07]. (pol.).
  7. Urząd Miasta Katowice: GMINNA EWIDENCJA ZABYTKÓW. Wyszukiwanie Zabytku Nieruchomego. bip.katowice.eu. [dostęp 2022-01-05]. (pol.).

Bibliografia

  • Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9 (pol.).
  • Barbara Klajmon, Katowicka kamienica mieszczańska. 1840-1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, ISBN 83-85871-09-8 (pol.).

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
2022-08 Katowice - Śródmieście II 018.jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice - Śródmieście. Ulica św. Jana 6 / Staromiejska 1