Kamienica przy ulicy Mariackiej 10 w Katowicach

Kamienica przy ulicy Mariackiej 10
w Katowicach

Kamienica od strony ulicy Mariackiej (2022)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. Mariacka 10, 40-014 Katowice
Typ budynku	kamienica mieszkalno-handlowa
Styl architektoniczny	neorenesans
Architekt	Ignatz Grünfeld
Kondygnacje	3+1+1
Powierzchnia użytkowa	1038,43 m²
Ukończenie budowy	1873
Pierwszy właściciel	J. Nebel
Obecny właściciel	Polskie Kamienice
Położenie na mapie Katowic Kamienica przy ul. Mariackiej 10
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kamienica przy ul. Mariackiej 10
Położenie na mapie województwa śląskiego Kamienica przy ul. Mariackiej 10
50°15′27,5″N 19°01′33,2″E/50,257639 19,025889

Kamienica przy ulicy Mariackiej 10 w Katowicach – narożna kamienica mieszkalno-handlowa, położona przy ulicy Mariackiej 10, róg z ulicą św. Stanisława, w Katowicach-Śródmieściu. Powstała ona w stylu neorenesansowym w 1873 roku według projektu Ignatza Grünfelda, zaś w 2020 roku przeszła ona kompleksową renowację. Wpisana jest ona do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice.

Historia

Kamienica od strony ulicy Mariackiej w lipcu 2013 roku

Jest to jedna z najstarszych istniejących kamienic w centrum Katowic^[1]. Została wybudowana w latach 70. XIX wieku^[2] – jej oddanie do użytku nastąpiło w 1873 roku^[3][4]. Budynek zaprojektował architekt Ignatz Grünfeld^[5]. Właścicielami kamienicy byli kolejno m.in.: J. Nebel, P. Neumann i J. Ratka^[3]. Józef Ratka był rzeźnikiem i posiadał tę kamienicę w 1914 roku^[5].

W latach międzywojennych kamienica została przebudowana^[2]. W okresie 1935–1936 właścicielem kamienicy był skład rzeźnicki „Silesiebacon”, a prócz mieszkań, w kamienicy miesił się wówczas gdyński dom delikatesowy (wg Abramskiego – gdański^[6]) oraz kwiaciarnia^[7]. W kamienicy mieścił się dawniej także salon DESY, później działało Centrum na Mariackiej, a także bar Winkel^[8].

Według pisma Biura Konserwatora Zabytków Urzędu Miasta Katowice z dnia 31 lipca 2009 roku kamienica wymagała wówczas pilnego remontu, a jej modernizacja miała zostać wykonana wcześniej poprzez radykalną przebudowę obiektu z przeznaczeniem przyziemia na potrzeby DESY, a wyższych kondygnacji na pomniejszone mieszkania. W ramach prac planowano także udrożnienie podwórza kamienicy i budowę kotłowni^[9].

W okolicach 2010 roku miasto ogłosiło konkurs architektoniczny na opracowanie koncepcji przebudowy i zmiany funkcji kamienicy. Miała ona na poziomie pierwszego i drugiego piętra zostać poddana renowacji z zachowaniem dekoracji, parter miał być przebudowany, a także miała zostać wzniesiona nowa kondygnacja. W dniu 15 marca 2010 roku w Galerii Rondo Sztuki odbyła się uroczystość wyłonienia zwycięskiej koncepcji przebudowy kamienicy, w której wybrano projekt gliwickiej pracowni INCO. Na przebudowie kamienicy miasto planowało wówczas 10 milionów złotych^[10]. Inwestycja ta jednak nie okazała się dla miasta priorytetowa i dalej kamienica pozostawała opuszczona^[11].

Miasto Katowice, będące wówczas właścicielem kamienicy, w dniu 19 maja 2016 roku wystawiło budynek na sprzedaż w drodze przetargu ustnego nieograniczonego. Cena wywoławcza wynosiła wówczas 1,55 mln złotych^[12]. Przetarg ten wygrała spółka Polskie Kamienice, a za nieruchomość zapłaciła ona 3,3 mln złotych^[8].

W 2019 roku nowy właściciel kamienicy rozpoczął jej modernizację^[11]. Pod koniec września 2020 roku kompleksowy remont kamienicy zmierzał ku końcowi. W ramach prac elewacja zyskała jasny odcień, a także odnowiono detale architektoniczne jak ornamentykę roślinną przy okiennicach i gzymsy^[13].

Inwestor zaplanował także rozbudowę kamienicy o przeszkloną, nową kondygnację wzbogaconą w zieleń, w której miał znaleźć się skybar^[13]. Po przebudowie budynek ma posiadać łącznie 6 kondygnacji^[14]. Przebudowa miała zostać pierwotnie ukończona w II-III kwartale 2019 roku^[1], a sam projekt przygotowała pracownia Embea Architektura^[11].

Charakterystyka

Kamienica położona jest przy ulicy Mariackiej 10 w Katowicach, róg z ulicą św. Stanisława, w katowickiej jednostce pomocniczej Śródmieście^[2]. Została ona wybudowana w stylu neorenesansowym^[5], na planie w kształcie odwróconej litery „L”^[4]. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 325 m², zaś powierzchnia użytkowa 1038,43 m². Kamienica posiada trzy kondygnacje nadziemne^[2], poddasze i podpiwniczenie^[4]. Wysokość I piętra wynosi około 360 cm, zaś II pięta około 340 cm^[9].

Bryła budynku jest zwarta i udekorowana zamykającymi ją niewielkimi ryzalitami^[4]. Elewacja budynku jest tynkowana i niesymetryczna. Od strony ulicy Mariackiej elewacja jest czteroosiowa, a od strony ulicy św. Stanisława ośmioosiowa, z czego trzy z osi zachowało swój pierwotny wygląd^[4]. Parter budynku posiada duże okna wystawiennicze i ścięty narożnik. Został on, jak i pozostałe kondygnacje zwieńczony gzymsem^[4].

Okna w kamienicy są prostokątne w tynkowanych, profilowanych obramowaniach, zwieńczone gzymsami wspartymi na konsolach. Od strony ulicy Mariackiej, w skrajnej osi okna są zdwojone, ujęte we wspólne obramowania, zaś od strony ulicy św. Stanisława potrójne, także we wspólnym obramowaniu^[4]. We wnętrzu kamienicy znajdują się dwubiegowe schody z balustradą żeliwną^[4].

Kamienica wpisana jest do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice^[15].

Przypisy

Bibliografia

• JerzyJ. Abramski JerzyJ., Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, ISBN 83-913341-0-4  (pol.).
• MichałM. Bulsa MichałM., Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2018, ISBN 978-83-63780-28-9  (pol.).
• BarbaraB. Klajmon BarbaraB., Katowicka kamienica mieszczańska. 1840-1918. Śródmieście, wyd. 1., Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997, ISBN 83-85871-09-8  (pol.).