Kamieniołom w Piekarach

Kamieniołom w Piekarach
Ilustracja
Fragment kamieniołomu ze sztolnią
stanowisko dokumentacyjne
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Piekary

Mezoregion

Obniżenie Cholerzyńskie

Data utworzenia

1998

Akt prawny

Rozporządzenie Nr 32 Wojewody Krakowskiego z dnia 16 listopada 1998 r.[1]

Powierzchnia

2,09 ha[1]

Położenie na mapie gminy Liszki
Mapa konturowa gminy Liszki, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kamieniołom w Piekarach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamieniołom w Piekarach”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kamieniołom w Piekarach”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamieniołom w Piekarach”
Ziemia50°00′57″N 19°47′39″E/50,015833 19,794167

Kamieniołom w Piekarach – nieczynny kamieniołom na lewym brzegu Wisły w miejscowości Piekary pod Krakowem[2]. Znajduje się w mezoregionie geograficznym zwanym Obniżeniem Cholerzyńskim[3] i jest jedną z trzech Skałek Piekarskich (pozostałe to Okrążek i Kozierówka)[2]. Skałki te znajdują się na wzgórzu Stróżnica (247 m) i od strony Wisły podcięte są stromymi zboczami i pionowymi ścianami. Wraz ze znajdującym się na prawym brzegu Wzgórzem Klasztornym tworzą przełom Wisły zwany Bramą Tyniecką[4]. Kamieniołom leży w granicach Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego[5].

Od strony Wisły kamieniołom posiada ścianę o wysokości 15 m i długości około 200 m. Znajduje się w niej pochodząca z końca XIX w sztolnia o długości około 50 m. Jest ona łatwo dostępna do zwiedzania. Wykonana została na zlecenie właścicieli Pałacu w Piekarach, którzy używali jej do przechowywania żywności[4]. W wykazach jaskiń Bramy Krakowskiej sztolnia ta ma nazwę Kawerna w Piekarach[6].

Kamieniołom ma dużą wartość naukową. Wraz z pobliskim wzgórzem Wielkanoc są to jedyne w Polsce miejsca, w których wapień skalisty stopniowo przechodzi w wapień uławicowany. Z tego też powodu od 16 listopada 1998 r. został objęty ochroną prawną jako stanowisko dokumentacyjne[2].

W północnej części kamieniołomu znajdują się wapienie uławicone przeplecione równoległymi horyzontami krzemieni. Miąższość ławic wapieni dochodzi do 2,5 m. W południowej części występują ławice skaliste bez krzemieni i nieuławicone, przy czym przejście między tymi rodzajami wapieni odbywa się stopniowo na przestrzeni około 10 m. Obydwa typy wapieni powstały w okresie późnej jury w płytkim morzu ze szkieletów prymitywnych organizmów sinicowo-bakteryjnych i gąbek krzemionkowych[2].

Kamieniołom w Piekarach jest jednym z 50 obiektów geologicznych na utworzonym w 2006 r. Małopolskim Szlaku Geoturystycznym[2].

Kamieniołom w Piekarach
Kamieniołom w Piekarach

Przypisy

  1. a b Stanowisko dokumentacyjne Kamieniołom. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-24].
  2. a b c d e Kamieniołom w Piekarach. [dostęp 2017-04-04].
  3. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  4. a b Wzgórze Stróżnica w Piekarach. [dostęp 2017-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-15)].
  5. Ochrona przyrody. W: Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy [on-line]. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. [dostęp 2018-10-24].
  6. Praca zbiorowa: Jaskinie Pomostu Krakowskiego. Warszawa: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi, 2011.

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
Kamieniołom w Piekarach 5DK8.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamieniołom w Piekarach
Kraków County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kraków County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.34 N
  • S: 49.87 N
  • W: 19.50 E
  • E: 20.37 E
Liszki (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Kamieniołom w Piekarach 2DK8.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kamieniołom w Piekarach