Kamigamo-jinja

Kamigamo-jinja
上賀茂神社
Ilustracja
Kamigamo-jinja brama Rōmon
Państwo Japonia
MiejscowośćKioto
Data budowyokoło 678
Położenie na mapie Kioto
Mapa konturowa Kioto, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamigamo-jinja”
Położenie na mapie Japonii
Mapa konturowa Japonii, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kamigamo-jinja”
Ziemia35°03′37″N 135°45′10″E/35,060278 135,752778
Strona internetowa klasztoru
Tatesuna

Kamigamo-jinja (jap. 上賀茂神社, formalnie: 賀茂別雷神社 Kamo-wake-ikazuchi-jinja)chram shintō w Kioto, w Japonii, usytuowany w dzielnicy Sakyō-ku na wschodnim brzegu rzeki Kamo. Jest jednym z dwóch najważniejszych chramów shintō w Kioto. Jego zwyczajowa nazwa Kamigamo-jinja oznacza „Górny Chram Kamo”. Drugim jest Shimogamo-jinja – „Dolny Chram Kamo”.

Najbardziej charakterystycznymi obiektami w chramie są dwa starannie uformowane stożkowe kopce z drobnego żwiru (piasku) usypane przed pawilonem Hosodono. Nazywają się one tatesuna (także: tatezuna, morizuna) i na temat ich powstania istnieje wiele legend i różniących się teorii sięgających w głęboką starożytność. Biały kolor ma znaczenie oczyszczenia, a ustawienie w parze ma symbolizować pierwiastki: żeński i męski (陰陽 jap. in-yō; chiń. yīnyáng)[1]. Mówi się też, że reprezentują boską górę Kō-yama, na którą zstąpił z niebios bóg (kami) gromów Kamo-wake-ikazuchi (Raijin)[2]. Na czubkach stożków umieszczone są „wiecznie zielone drzewa” rosnące na szczycie góry, przedstawione w postaci igieł sosnowych. Trudno jest zauważyć, że na stożku po lewej są trzy igły (pierwiastek żeński), a na tym po prawej – dwie (pierwiastek męski). Ma to także symbolizować nadzieję na pojawienie się kami, poprzez łączenie liczb nieparzystych (żeńskich) i parzystych (męskich) według drogi in-yō[3][4][5][6].

Wiele pawilonów kompleksu zostało uznanych za Skarby Narodowe Japonii, a sanktuarium jako całość jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO od grudnia 1994 jako część zespołu zabytkowego dawnego Kioto, Uji i Ōtsu[7][8].

Historia chramu

Według legend założyciel rodu Kamo kami Kamotaketsunomi-no-mikoto zstąpił z niebios na ziemię na terenie góry Mikage na wschód od Kioto. Według wierzeń shintō, przekształcił się w trójnożne bóstwo Słońca Yatagarasu i był przewodnikiem pierwszego cesarza Japonii Jimmu. Osiadł we wschodniej części Kioto w miejscu, gdzie istnieje chram Shimogamo. Jego córka Tamayorihime-no-mikoto pewnego dnia brała kąpiel w pobliskiej rzece Kamo. Spostrzegła płynącą rzeką strzałę, którą wyłowiła i położyła na brzegu rzeki. Na jej oczach strzała zamieniła się w pięknego boga, którego poślubiła i wkrótce zaszła w ciążę. Jej syn przeobraził się w boga piorunów Wakeikazuchi, który jest czczony w świątyni Kamigamo[9]. Kamotaketsunomi-no-mikoto i jego córka Tamayorihime-no-mikoto są bóstwami strażniczymi, czczonymi w chramie Shimogamo[9].

W czasie panowania cesarza Tenmu (675–686) wzniesiono pierwsze budynki. Za datę jej powstania przyjmuje się rok 678[10].

Najważniejsze obiekty chramu

Na teren kompleksu wchodzi się przez Ichi no Torii, która oddziela sacrum od profanum, następnie sandō (droga do świątyni pozwalająca odwiedzającym na wyciszenie i skierowanie swych myśli ku bogom) prowadzi do Ni no Torii, która jest wejściem do głównej części chramu. Z lewej strony znajduje się pawilon Hosodono, słynny z powodu dwóch żwirowych stożków, która mają oczyszczającą moc[10], a z prawej strony służący do przygotowania i oczyszczenia się wiernych, biorących udział w uroczystościach w głównych pawilonach, budynek zwany Tsuchinoya. Po przejściu przez mostek nad strumieniem znajduje się brama Rōmon, a bezpośrednio za nią, otwierana tylko na Nowy Rok brama Chūmon[11]. Za nią z prawej strony znajduje się główny pawilon sanktuarium – Honden. Obecny pawilon pochodzi z 1863 roku i został postawiony przez cesarza Kōmei w klasycznym stylu z okresu Heian. Jest jednym z najbardziej reprezentatywnych przykładów stylu nagare-zukuri i jest wpisany, obok innych 33 obiektów chramu, na japońską listę zabytków (National Treasure (jap. kokuhō)). Z Honden sąsiaduje jego dokładna replika nazywana Gonden[8]. Jest to zapasowy pawilon, który ma służyć jako miejsce zamieszkania kami w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia głównego pawilonu[10].

Najważniejszymi budowlami chramu są dwa pawilony: wschodni i zachodni. Zachodni poświęcony jest Kamotaketsunumi-no-mikoto, a wschodni Tamayorihime-no-mikoto. Ich główne wejścia skierowane są na południe zgodnie z tradycją, która narodziła się w okresie Heian. Oba są zbudowane również w stylu nagare-zukuri[12]. Zostały odbudowane w 1863 roku[9]. W ich sąsiedztwie znajduje się siedem mini-chramów koto-sha (kapliczek) poświęconych Ōkuninushi-no-mikoto, bogu dawcy zdobyczy cywilizacji, Panu Wielkiej Ziemi (Japonii). Każda z nich poświęcona jest innemu imieniu boga Ōkuninushi[13].

Pochodzący z 1628 roku budynek Maidono[14] gościł wszystkich odwiedzających chram cesarzy. Maidono (inaczej Kagura-den) służy jako miejsce, gdzie odbywają się rytualne tańce w hołdzie bogom w wykonaniu miko, w czasie świąt i festiwali[9]. Najsłynniejszym jest odbywający się co roku Aoi Matsuri (jap. 葵祭 Festiwal Malw)[9][15]. Wzorując się na wcześniejszym zwyczaju praktykowanym w chramie Ise Jingū, cesarz Saga ofiarował jedną ze swych córek jako saiō (wysokiej rangi kapłankę chramu). Służyła ona jako najważniejsza kapłanka w Shimogamo-jinja i Kamigamo-jinja. Obecnie rolę saiō pełni wybierana każdego roku inna, niezamężna kobieta, która przed główną paradą musi przejść rytuały oczyszczenia[16].

Przypisy

  1. 日中辞典. Tokyo, Beijing: Shogakukan, 2001, s. 144. ISBN 4-09-515651-1.
  2. Basic Terms of Shinto. Tokyo: Kokugakuin University, Institute for Japanese Culture and Classics, 1985, s. 46.
  3. Japan-Wireless: Kamo Shrines Two of Kyoto’s most important shrines (ang.). Japan Visitor Your Tourist and Resident Guide to Japan, 2019. [dostęp 2019-06-20].
  4. Chris Rowthorn i inni: Japan. Santa Barbara, California: Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2015, s. 299. ISBN 978-1-74321-674-3. (ang.)
  5. 神代の松葉にちなむ夏の立砂 (jap.). NIKKEI 日経BP, 2012. [dostęp 2020-02-07].
  6. 参拝・御祈祷のご案内 (jap.). Kamigamo-jinja. [dostęp 2020-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-09)].
  7. Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities) (ang.). WWW.UNESCO.ORG. [dostęp 2019-05-02].
  8. a b Advisory Body Evaluation (ICOMOS): Historic Monuments of Ancient Kyoto (Kyoto, Uji and Otsu Cities) (ang.). WWW.UNESCO.ORG, 1994. [dostęp 2019-05-29].
  9. a b c d e Shimogamo-jinja: English (ang.). [dostęp 2019-06-04].
  10. a b c Kamigamo-jinja: English (ang.). [dostęp 2019-07-20].
  11. Mary Neighbour Parent: chūmon (中門) (ang.). Japanese Architecture and Art Net Users System, Tokio, 2001. [dostęp 2019-08-04].
  12. Mary Neighbour Parent: nagare-zukuri (流造) (ang.). Japanese Architecture and Art Net Users System, Tokio, 2001. [dostęp 2019-07-06].
  13. ROHM Co., Ltd: Main Hall and Kotosha (affiliated shrine) (ang.). [dostęp 2019-07-07].
  14. Mary Neighbour Parent: maidono (舞殿) (ang.). Japanese Architecture and Art Net Users System, Tokio, 2001. [dostęp 2019-07-06].
  15. Japan-Wireless: Kamo Shrines (ang.). Japan Visitor Your Tourist and Resident Guide to Japan, 2020. [dostęp 2020-02-02].
  16. Japan National Tourism Organization: Festivals & Events, Aoi Festival 葵祭 (ang.). JW Web Magazine. [dostęp 2019-06-07].

Bibliografia

  • Chris Rowthorn i inni: Japan. Santa Barbara, California: Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2015, s. 292–293. ISBN 978-1-74321-674-3. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Japan location map with side map of the Ryukyu Islands.svg
Autor: Maximilian Dörrbecker (Chumwa), Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Japan

Equirectangular projection.

Geographic limits to locate objects in the main map with the main islands:

  • N: 45°51'37" N (45.86°N)
  • S: 30°01'13" N (30.02°N)
  • W: 128°14'24" E (128.24°E)
  • E: 149°16'13" E (149.27°E)

Geographic limits to locate objects in the side map with the Ryukyu Islands:

  • N: 39°32'25" N (39.54°N)
  • S: 23°42'36" N (23.71°N)
  • W: 110°25'49" E (110.43°E)
  • E: 131°26'25" E (131.44°E)
Legenda klasztor.svg
Symbol klasztoru do legendy mapy
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Map Kyoto.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 4.0
Ta mapa of Kyoto została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.