Kamionka (ceramika)

Kamionkowe chińskie naczynie z okresu dynastii Ming
Talerz ceramiczny z Bolesławca

Kamionka – wyrób ceramiczny otrzymywany z glin z dodatkiem szamotu lub piasku kwarcowego, wypalany w temperaturze 1230-1300 °C. Surowe wyroby przed wypalaniem pokrywa się solą kuchenną (NaCl) lub innymi sproszkowanymi minerałami. Dzięki temu w trakcie wypalania tworzy się na powierzchni wyrobu szklista polewa – glazura o różnych barwach.

Wyroby kamionkowe są nieprzeźroczyste. Charakteryzują się dużą wytrzymałością mechaniczną, odpornością na działanie kwasów i minimalną nasiąkliwością wodną. Kamionka używana jest więc do produkcji aparatury kwasoodpornej, płytek posadzkowych, kształtek i płytek ściennych stosowanych w pomieszczeniach sanitarnych, rzeźniach itp.; rur i kształtek kanalizacyjnych. Z kamionki wykonuje się także naczynia; w odróżnieniu od naczyń z gliny wypalanej bez szkliwa nie przepuszczają one wody, dzięki czemu nadają się do przechowywania cieczy.

Wyroby z kamionki znane były już w starożytności. W Europie zyskały popularność w XVIII w., gdy ich produkcję podjęto w licznych manufakturach. Ze względu na proste technologie i niskie koszty wytwarzania, a stąd stosunkowo niskie ceny, kamionka cieszyła się popytem zwłaszcza wśród uboższych warstw społeczeństwa. Produkowano z niej misy i dzbany (jako komplety „umywalkowe”), garnki, beczułki, faski i inne pojemniki do przechowywania produktów, formy do pieczenia ciast, zastawy stołowe, a także świecką i sakralną plastykę figuralną.

Na terenie dzisiejszej Polski produkcja kamionki rozwinęła się głównie na Dolnym Śląsku, zwłaszcza na przedgórzu Sudetów. Znanym ośrodkiem produkcji tej ceramiki pozostał do dzisiaj Bolesławiec (niem. Bunzlau – stąd np. na Śląsku naczynia kamionkowe, bez względu na pochodzenie, bywają nazywane bunclokami).

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Ceramika Bolesławiecka-talerz.jpg
Autor: Szydzio, Licencja: CC BY-SA 4.0
Talerz z Ceramiki Bolesławieckiej
Ceramic planter from the Ming Dynasty.jpg
(c) User:Quadell, CC-BY-SA-3.0
A ceramic tripod planter from the Ming Dynasty. Found in Zhejiang province of China. Known as "Longquan ware". Built in the 14th or 15th centuries. Stoneware with celadon glaze. It is housed in the Smithsonian Institution in Washington D.C., where a plaque reads "This tripod bears the eight-trigram motif found in ancient Chinese cosmology."