Kanał Grunwaldzki
| ||
 Widok w kierunku jeziora Tałtowisko | ||
| Państwo |  Polska | |
| Województwo |  warmińsko-mazurskie | |
| Droga wodna | Kanały mazurskie | |
| Lata budowy | 1765–1772 | |
| Lata eksploatacji | 1772–Wojny napoleońskie, ponownie od 1849 | |
| Długość | 0,47 km | |
| Głębokość • średnia | 1,8 | |
| Szerokość • minimalna | 12 | |
| Początek | ||
| Akwen | Kotek | |
| współrzędne | 53°52′32″N 21°35′36″E/53,875556 21,593333 | |
| Koniec | ||
| Akwen | Tałtowisko | |
| współrzędne | 53°52′27″N 21°35′10″E/53,874167 21,586111 | |
| Typ kanału | żeglugowy | |
Położenie na mapie gminy Ryn _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Ryn") | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | ||
Położenie na mapie powiatu giżyckiego  | ||
Kanał Grunwaldzki lub Lelecki Kanał[1] – kanał mazurski, łączący jezioro Tałtowisko z jeziorem Kotek. Przechodzi przez niego droga z Rucianego-Nidy, Pisza i Mikołajek do Węgorzewa (przez Giżycko).
Historia kanału
Kanał został wykopany w latach 1765–1772, jednak podczas wojen napoleońskich został zaniedbany, co spowodowało zamulenie i doprowadziło go do stanu nieużywalności. Kanał został przekopany ponownie w czasie robót publicznych realizowanych w latach 1845–1849[2].
Kanał ma 470 metrów długości[3], 12 metrów szerokości i średnio 1,8 metra głębokości[2]. Jego brzegi zostały wybetonowane podczas jedynego od II wojny światowej remontu, w latach 50. XX w.[4] Na obu brzegach biegnie (częściowo zniszczona) ścieżka do burłaczenia.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych, kanał ma klasę żeglowną Ia[5]. Na Mapie Podziału Hydrograficznego Polski kanał jest nienazwanym odcinkiem Pisy o identyfikatorze cieku 39575. W jej ramach jest częścią odcinka o nazwie Kanał Mioduński od jez. Szymon do jez. Tałtowisko i identyfikatorze MPHP10 264177[6]. W planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły z 2011 został włączony do naturalnej jednolitej części wód PLRW200025264199 (Pisa od wypływu z jez. Kisajno do wypływu z jez. Tałty (EW. + z jez. Niegocin, Ryńskie))[7]. Znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich[8].
Przebudowa kanału
W listopadzie 2018 roku Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie rozpoczęły proces modernizacji dróg wodnych na Mazurach, w ramach którego kanał ma zostać przebudowany, a jego infrastruktura umocniona[4]. Remont kanału ma zakończyć się w 2021 roku[9]. Koszt przebudowy kanałów Tałckiego, Mioduńskiego i Grunwaldzkiego oszacowano na ok. 65 mln PLN[10].
Okolice
Około 50 metrów od wejścia od strony jeziora Kotek Wielki, nad kanałem przechodzi most drogowy (szosa z Rynu do Mikołajek lub z Rynu do Giżycka)[11][12]. U wyjścia kanału z jeziora Kotek znajduje się wieś Zielony Lasek[3][2].
Kanał bywa często odwiedzany przez wędkarzy, którzy w jego wodach łapią leszcze, okonie, sandacze, szczupaki i węgorze[13].
Nazwa
Nazwa kanału pochodzi od Grünwalde, obowiązującej w Prusach Wschodnich nazwy pobliskiej osady Zielony Lasek[2].
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 maja 2021, identyfikator PRNG: 39575
- ↑ a b c d Krzysztof Siemieński, Wielkie Jeziora Mazurskie – Od Pisza i Karwicy przez Mikołajki, Ryn, Giżycko do Węgorzewa, Rafał Sarna (red.), wyd. Wydanie II zaktualizowane, Warszawa: Nautica, 2021, s. 133, ISBN 978-83-66846-03-6 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
- ↑ a b Zielony Lasek – Kanał Grunwaldzki. Atrakcje turystyczne Zielonego Lasku. Ciekawe miejsca Zielonego Lasku, www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2018-02-27].
- ↑ a b Krzysztof Siemieński, Wielkie Jeziora Mazurskie – Od Pisza i Karwicy przez Mikołajki, Ryn, Giżycko do Węgorzewa, Rafał Sarna (red.), wyd. Wydanie II zaktualizowane, Warszawa: Nautica, 2021, s. 130, ISBN 978-83-66846-03-6 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
- ↑ Dz. U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695.
- ↑ Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000 (warstwy shp i tabele dbf), 2014.
- ↑ Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły M.P. z 2011 r. nr 49, poz. 549
- ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar chronionego krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich [dostęp 2021-04-15].
- ↑ PAP, Rozpoczyna się remont Kanału Szymońskiego na Mazurach | PortalMorski.pl, www.portalmorski.pl [dostęp 2021-04-15] (pol.).
- ↑ Ruszył remont trzech kanałów na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, www.funduszeeuropejskie.gov.pl [dostęp 2021-04-15].
- ↑ Krzysztof Siemieński, Wielkie Jeziora Mazurskie – Od Pisza i Karwicy przez Mikołajki, Ryn, Giżycko do Węgorzewa, Rafał Sarna (red.), wyd. Wydanie II zaktualizowane, Warszawa: Nautica, 2021, s. 128, ISBN 978-83-66846-03-6 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
- ↑ Wojciech Kuczkowski, Szlak Wielkich Jezior Mazurskich: przewodnik dla turystów wodnych, Włodzimierz Kukawski (red.), wyd. Wydanie V (III w tej edycji), Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, s. 83, ISBN 978-83-7020-719-9, OCLC 1050838720 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
- ↑ Kanał Grunwaldzki, mazury24.eu [dostęp 2021-04-16] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.52 N
- S: 53.07 N
- W: 19.05 E
- E: 22.95 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Giżycko County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 54.20 N
- S: 53.83 N
- W: 21.41 E
- E: 22.23 E
Autor: Chrumps, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kanał Grunwaldzki – widok w kierunku jeziora Tałtowisko
Autor: Chrumps, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kanał Grunwaldzki – widok w kierunku jeziora Kotek Wielki