Kangur rudy
Osphranter rufus[1] | |||||
(Desmarest, 1822) | |||||
![]() Samiec | |||||
![]() Samica | |||||
Systematyka | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Typ | |||||
Podtyp | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Infragromada | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Rodzaj | Osphranter | ||||
Gatunek | kangur rudy | ||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[13] | |||||
![]() | |||||
Zasięg występowania | |||||
![]() |
Kangur rudy[14] (Osphranter rufus) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae). Duży ssak roślinożerny, jeden z największych torbaczy.
Zasięg występowania
Kangur rudy występuje w śródlądowej i zachodniej Australii[15].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1822 roku francuski zoolog Anselme Gaëtan Desmarest nadając mu nazwę Kangurus rufa[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Desmarest wskazał Góry Błękitne, w Nowej Południowej Walii, w Australii[2][16].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World nie wyróżniają podgatunków O. rufus[15].
Etymologia
- Osphranter: gr. οσφραντηριος osphrantērios „wietrzący, węszący”[17].
- rufus: łac. rufus „czerwony, rumiany, rudy”[18].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) samic 74,5–110 cm, samców 93,5–140 cm, długość ogona samic 64,5–90 cm, samców 71–100 cm; masa ciała samic 17–39 kg, samców 22–92 kg[19]. Duży kangur o sierści od brązowo-rudawej barwy na grzbiecie do płowej na brzuchu i kończynach. Długie, spiczasto zakończone uszy, tępo zakończony pysk. Samice wyraźnie mniejsze, o sierści z większym udziałem koloru szarego.
Ekologia
- ciąża: 35 dni w macicy, po zakończeniu ciąży młode przebywa jeszcze 235 dni w torbie
- liczba młodych w miocie: 1
- dojrzałość płciowa: samiec 24 miesiące, samice 14–22 miesiące
- pożywienie: roślinożerny
- długość życia: do 20 lat (średnio 6–7 lat)
- potrafi skoczyć na odległość 8 metrów, ale większość skoków mierzy 1,2–1,8 m[20]
- temperatura ciała: około 35,5°C.[21]
Filatelistyka
Poczta Polska wyemitowała 21 sierpnia 1972 r. znaczek pocztowy przedstawiający kangura rudego o nominale 4 zł, w serii Zwierzęta ZOO. Druk w technice offsetowej na papierze kredowym. Autorem projektu znaczka był Janusz Grabiański. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.[22].
Przypisy
- ↑ Osphranter rufus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c A.G. Desmarest: Mammalogie, ou, Description des espèces de mammifères. Cz. 2. Paris: Chez Mme. Veuve Agasse, imprimeur-libraire, 1822, s. 541, seria: Encyclopédie méthodique. (fr.).
- ↑ J.P. Gaimard. Mémoire sur une nowelle espèce de Kanguroo laineux (Kangurus laniger). „Bulletin des Sciences, par la Société philomathique de Paris”. Année 1823, s. 138, 1823. (fr.).
- ↑ J.R.C. Quoy & J.P. Gaimard. Notice sur les mammifères et les oiseaux de la Baie de Chiens-Marins et de la Nouvelle-Galles Sud; sur leurs moeurs et leur distribution géographique. „Annales des sciences naturelles”. 5, s. 482, 1825. (fr.).
- ↑ J.E. Gray: The Class Mammalia. W: F. Cuvier & E. Griffith: The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 3: Mammalia. London: Printed for G.B. Whittaker, 1827, s. ryc. (10). (ang.).
- ↑ J.E. Gray: Synopsis of the species of the class Mammalia. W: F. Cuvier & E. Griffith: The animal kingdom: arranged in conformity with its organization. Cz. 5: Mammalia. London: Printed for G.B. Whittaker, 1827, s. 202. (ang.).
- ↑ J. Gould. Remarks on a Kangaroo liring in the Society’s Gardens. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 28, s. 373, 1860. (ang.).
- ↑ E. Crisp. On the situation, form, and capacity of the gall-bladder in the Vertebrata; on its absence in certain animals; and on the colour of the bile. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1862, s. 135, 1862. (ang.).
- ↑ R. Owen. On the Fossil Mammals of Australia.—Part VIII. Family Macropodidæ: Genera Macropus, Osphranter, Phascolagus, Sthenurus, and Protemnodon. „Philosophical transactions of the Royal Society of London”. 164, s. 247, 1874. (ang.).
- ↑ L.W. Rothschild. Note on Macropus rufus Desm., with description of a new subspecies. „Novitates zoologicae”. 12, s. 508, 1905. (ang.).
- ↑ P. Cahn. Eine neue Form des roten Riesenkaenguruhs (Macropus rufus occidentalis). „Zoologischer Beobachter der Zoologische Garten”. 47, s. 381, 1906. (niem.).
- ↑ E. Schwarz. Die Grossen Känguruhs und ihre geographischen Formen. „Novitates zoologicae”. 17, s. 89, 1910. (niem.).
- ↑ M. Ellis i inni, Macropus rufus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-21] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 17. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 102. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Macropus (Osphranter) rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-21].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 486, 1904. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 726–727. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ Dewey & Yue. 2001
- ↑ Hugh Tyndale-Biscoe: Life of Marsupials. CSIRO Publishing, 2005.
- ↑ Marek Jedziniak: Zwierzęta ZOO. www.kzp.pl. [dostęp 2018-07-21]. (pol.).
Bibliografia
- T. Dewey & M. Yue. 2001, Macropus rufus, (On-line), Animal Diversity Web [dostęp 2007-12-20] (ang.).
- D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Macropus (Osphranter) rufus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-21].
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor:
|
Red Kangaroo, Melbourne Zoo
Autor: Eetwartti, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Macropus rufus distribution map
Autor: Patrol110, based on image by User:Lilly M, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Samica kangura Macropus giganteus w rezerwacie Gór Błękitnych w Australii