Kanguroszczur myszaty

Kanguroszczur myszaty
	Potorous tridactylus
	(Kerr, 1792)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Rodzina	kanguroszczurowate
Plemię	Potoroini
Rodzaj	kanguroszczur
Gatunek	kanguroszczur myszaty
Synonimy
	Didelphis tridactyla Kerr, 1792; Didelphis potoru F.A.A. Meyer, 1793; Didelphis murina G. Cuvier, 1798; Macropus minor Shaw, 1800; Dipus muscola Perry, 1810; Hypsiprymnus peron Quoy & Gaimard, 1824; Hypsiprymnus setosus Ogilby, 1832; Hypsiprymnus myosurus Ogilby, 1838; Parameles tuckeri J.E. Gray, 1840; Hypsiprymnus micropus Waterhouse, 1841; Hypsiprymnus apicalis Gould, 1851; Hypsiprymnus trisulcatus McCoy, 1865; Potorous rufus Higgins & Petterd, 1884; Potorous tridactylus benormi Courtney, 1963;
Podgatunki
	P. t. tridactylus (Kerr, 1792); P. t. apicalis (Gould, 1851); P. t. trisulcatus (McCoy, 1865);
	P. t. tridactylus (Kerr, 1792); P. t. apicalis (Gould, 1851); P. t. trisulcatus (McCoy, 1865);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania

Kanguroszczur myszaty^[17], poturu^[18], kanguroszczur właściwy^[18] (Potorous tridactylus) – gatunek ssaka z rodziny kanguroszczurowatych (Potoroidae).

Zasięg występowania

Kanguroszczur myszaty występuje w zależności od podgatunku^[19]:

P. tridactylus tridactylus – rozproszone populacje od południowo-wschodniego Queensland na południe wzdłuż wybrzeża do regionu Gosford (na północ od Sydney) w Nowej Południowej Walii; także na wyspie Wielkiej Wyspie Piaszczystej, w Queensland.
P. tridactylus apicalis – Tasmania (z wyjątkiem regionów Midlands i Alpine), a także na Wyspie Bruny, Hunter, Maria, Robbins, Three Hummock i Walker; także na King, Wyspie Flindersa, Cape Barren i Clarke Island (populacje te mogły już wyginąć).
P. tridactylus trisulcatus – rozproszone populacje wzdłuż wybrzeża na południe od Sydney w Nowej Południowej Walii, przez południową Wiktorię (włącznie z French island; także Grampians National Park w zachodniej Wiktorii) do dalekiej południowo-wschodniej Australii Południowej.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1792 roku brytyjski przyrodnik Robert Kerr nadając mu nazwę Didelphis tridactyla^[2]. Jako miejsce typowe odłowu Holotypu wskazał Zatokę Botanicznej w Sydney w Nowej Południowej Walii w Australii^[2]^[20].

We wcześniejszych opracowaniach P. tridactylus był traktowany jako podgatunek P. gilberti, ale został przywrócony jako odrębny gatunek w 1996 roku^[19]. Rozpoznano trzy podgatunki^[19].

Etymologia

Potorous: rodzima nazwa Potoroo oznaczająca w Nowej Południowej Walii „kanguroszczura”^[21].
tridactylus: gr. τριδακτυλος tridaktulos „o trzech palcach”, od τρι- tri- „trój-”, od τρεις treis, τρια tria „trzy”; δακτυλος daktulos „palec”^[22].

Opis

Długość ciała (bez ogona) 25,9–41 cm, długość ogona 18,9–26,2 cm; masa ciała 0,66–1,7 kg^[23]. Częściowo chwytny ogon. Pysk wydłużony. Ubarwienie popielate lub brunatne z szarym lub białym spodem. Dobrze rozwinięta torba lęgowa osłania 4 sutki, otwiera się do przodu.

Tryb życia

Poturu jest samotnikiem o nocnym trybie życia. Zjada grzyby, korzonki, larwy i trawy. Zamieszkuje lasy i zarośla. Dojrzałość płciową osiągają ok. 12 miesiąca życia. Po ciąży trwającej 33-42 dni samica rodzi jedno młode. Długość życia wynosi 7 lat.

Przypisy

↑ Potorous tridactylus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c R. Kerr: Class I. Mammalia. W: C. Linnaeus: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Edinburgh: Printed for A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 198. (ang.).
↑ F.A.A. Meyer: Systematisch-summarische Uebersicht der neuesten zoologischen Entdeckungen in Neuholland und Afrika: nebst zwey andern zoologischen Abhandlungen. Leipzig: Im Verlage der Dykischen Buchhandlung, 1793, s. 13, 173. (niem.).
↑ G. Cuvier: Tableau élémentaire de l’histoire naturelle des animaux. Paris: Baudouin, 1798, s. 126. (fr.).
↑ G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 1. Cz. 2: Mammalia. London: G. Kearsley, 1800, s. 513, ryc. 116. (ang.).
↑ G. Perry: Arcana, or, The museum of natural history: containing the most recent discovered objects: embellished with coloured plates, and corresponding descriptions: with extracts relating to animals, and remarks of celebrated travellers; combining a general survey of nature. London: Printed by George Smeeton for James Stratford, 1811, s. ryc. (27). (ang.).
↑ J.R.C. Quoy & J.P. Gaimard: Voyage autour du monde, entrepris par ordre du roi. Exécuté sur les corvettes de S.M. l’Uranie et la Physicienne, pendant les années 1817, 1818, 1819 et 1820. T. 3: Zoologie. Paris: Chez Pillet aîné, 1824, s. 64. (fr.).
↑ W. Ogilby. New Species of Mammalia from New Holland. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London.”. 1, s. 149, 1830–1831. (ang.).
↑ W. Ogilby. On a New Species of Marsupial Animal found by Major Mitchell on the banks of the River Murray in New South Wales. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 6, s. 26, 1838. (ang.).
↑ J.E. Gray. A new marsupial animal. „Annals of natural history”. 5, s. 150, 1840. (ang.).
↑ G.R. Waterhouse: Mammalia. Marsupialia or Pouched Animals. W: W. Jardine: The Naturalist’s Library. Cz. 24. Edinburgh: W. H. Lizars, 1841, s. 180. (ang.).
↑ J. Gould: The mammals of Australia. Cz. 2. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1863, s. ryc. lxviii i tekst. (ang.).
↑ F. McCoy: Note. Quarter Sheet 7 NW. (Mt. Aitken). W: Geological Survey of Victoria. Melbourne: 1865. (ang.).
↑ E.T. Higgins & W.F. Petterd. Descriptions of new Tasmanian animals. „Papers and proceedings of the Royal Society of Tasmania”. 1883, s. 181, 196, 1883. (ang.).
↑ J. Courtney. King Island, Bass Strait the remarkable faunal unit. „Australian Aviculture”. 17, s. 18–20, 1963. (ang.).
↑ J.J. Woinarski J.J., A.A.A.A. Burbidge A.A.A.A., Potorous tridactylus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2018-1 [dostęp 2018-10-10] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Potorous tridactylus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-12].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 560, 1904. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ M. Eldridge & G. Frankham: Family Potoroidae (Bettongs and Potoroos). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 628. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

Bibliografia

K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
N. Landesman: Potorous tridactylus. (On-line), Animal Diversity Web, 1999. [dostęp 2008-04-13]. (ang.).

[itis-1] Potorous tridactylus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Kerr-2] R. Kerr: Class I. Mammalia. W: C. Linnaeus: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Edinburgh: Printed for A. Strahan, and T. Cadell, London, and W. Creech, 1792, s. 198. (ang.).

[Meyer-3] F.A.A. Meyer: Systematisch-summarische Uebersicht der neuesten zoologischen Entdeckungen in Neuholland und Afrika: nebst zwey andern zoologischen Abhandlungen. Leipzig: Im Verlage der Dykischen Buchhandlung, 1793, s. 13, 173. (niem.).

[Cuvier-4] G. Cuvier: Tableau élémentaire de l’histoire naturelle des animaux. Paris: Baudouin, 1798, s. 126. (fr.).

[Shaw-5] G. Shaw: General zoology, or Systematic natural history. T. 1. Cz. 2: Mammalia. London: G. Kearsley, 1800, s. 513, ryc. 116. (ang.).

[Perry-6] G. Perry: Arcana, or, The museum of natural history: containing the most recent discovered objects: embellished with coloured plates, and corresponding descriptions: with extracts relating to animals, and remarks of celebrated travellers; combining a general survey of nature. London: Printed by George Smeeton for James Stratford, 1811, s. ryc. (27). (ang.).

[Quoy&Gaimard-7] J.R.C. Quoy & J.P. Gaimard: Voyage autour du monde, entrepris par ordre du roi. Exécuté sur les corvettes de S.M. l’Uranie et la Physicienne, pendant les années 1817, 1818, 1819 et 1820. T. 3: Zoologie. Paris: Chez Pillet aîné, 1824, s. 64. (fr.).

[Ogilby1832-8] W. Ogilby. New Species of Mammalia from New Holland. „Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London.”. 1, s. 149, 1830–1831. (ang.).

[Ogilby1838-9] W. Ogilby. On a New Species of Marsupial Animal found by Major Mitchell on the banks of the River Murray in New South Wales. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 6, s. 26, 1838. (ang.).

[Gray-10] J.E. Gray. A new marsupial animal. „Annals of natural history”. 5, s. 150, 1840. (ang.).

[Waterhouse-11] G.R. Waterhouse: Mammalia. Marsupialia or Pouched Animals. W: W. Jardine: The Naturalist’s Library. Cz. 24. Edinburgh: W. H. Lizars, 1841, s. 180. (ang.).

[Gould-12] J. Gould: The mammals of Australia. Cz. 2. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1863, s. ryc. lxviii i tekst. (ang.).

[McCoy-13] F. McCoy: Note. Quarter Sheet 7 NW. (Mt. Aitken). W: Geological Survey of Victoria. Melbourne: 1865. (ang.).

[Higgins&Petterd-14] E.T. Higgins & W.F. Petterd. Descriptions of new Tasmanian animals. „Papers and proceedings of the Royal Society of Tasmania”. 1883, s. 181, 196, 1883. (ang.).

[Courtney-15] J. Courtney. King Island, Bass Strait the remarkable faunal unit. „Australian Aviculture”. 17, s. 18–20, 1963. (ang.).

[iucn-16] J.J. Woinarski J.J., A.A.A.A. Burbidge A.A.A.A., Potorous tridactylus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2018-1 [dostęp 2018-10-10] (ang.).

[Cichocki&inni-17] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 15. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-18] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 286, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-19] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-20] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Potorous tridactylus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-12].

[Palmer-21] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 560, 1904. (ang.).

[Jobling-22] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Eldridge&Frankham-23] M. Eldridge & G. Frankham: Family Potoroidae (Bettongs and Potoroos). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 628. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne