Kanion Antylopy

Kanion Antylopy
Kanion na fotografii Raimund Marxa

Kanion Antylopy (ang.: Antelope Canyon), nazywany także Kanionem Korkociągu (ang.: Corkscrew Canyon)[1] – kanion szczelinowy znajdujący się na terenie rezerwatu plemienia Nawaho w stanie Arizona w USA. Powstawał przez miliony lat wskutek wymywania piaskowca przez powodzie błyskawiczne. Jest jednym z najchętniej odwiedzanych i fotografowanych przez turystów kanionów na południowym zachodzie Stanów Zjednoczonych.

Kanion dzieli się na dwie części: górną (Upper Antelope Canyon) oraz dolną (Lower Antelope Canyon). Oba kaniony znajdują się pod opieką The Navajo Parks and Recreation Department.

Geologia

Antelope Canyon powstał na skutek silnej erozji piaskowca Navaho, charakterystycznego dla tego obszaru. Wygładzoną powierzchnię skał kanion zawdzięcza okresowemu zalewaniu wodą opadową tworzącą silny potok płynący ku rzece Kolorado. Dno kanionu jest z reguły kamieniste, na potrzeby turystyki wysypywane piaskiem. Silne okresowe opady monsunowe powodują kumulację wody powyżej kanionów, po czym spływa ona przez Antelope do Jeziora Powella. Piaskowiec Navaho jest plastyczny, dzięki czemu woda łatwo formuje charakterystyczne wyżłobienia i wgłębienia o zaokrąglonych krawędziach. Powodzie w kanionie występują nadal. Jedną z większych było zalanie w październiku 2006 roku Antelope po trwającym 36 godzin przyborze, na skutek którego władze Parku zmuszone były zamknąć go na 5 miesięcy. Opady uniemożliwiające zwiedzanie wystąpiły także pod koniec lipca 2011 roku.

Turystyka i fotografia

Wjazd na obszar kanionów wymaga zgody plemienia Nawaho, gdyż znajduje się na terenie Nawaho Indian Reservation (Rezerwatu Indian Nawaho). W praktyce ogranicza się to do kilkudolarowej opłaty od osoby. Turyści korzystają ponadto z transportu właścicieli terenu i mogą spędzić tu tylko dwie godziny. Kanion jest bardzo chętnie odwiedzany i fotografowany przez turystów z całego świata. Najdogodniejszą porą dnia są godziny przedpołudniowe, ponieważ wtedy można zaobserwować charakterystyczne snopy światła wpadające przez szczyt Antelope[1]. Fotografowanie w pozostałych godzinach zwiedzania nie jest proste ze względu na duży mrok panujący wewnątrz (konieczne jest użycie statywu).

Lower Antelope Canyon nazywany w języku Navaho Hazdistazí ("kamienne spiralne łuki"), dostępny jest z przewodnikiem, znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Jeziora Powella i jest dłuższy niż górny kanion. Wchodzi się do niego i wychodzi po kilku stalowych drabinach. Wiązki światła pojawiające się w kanionie w godzinach rannych można zaobserwować od 15 marca do 7 października każdego roku.

Upper Antelope Canyon w języku Indian nazywany Tsé bighánílíní ("miejsce gdzie woda biegnie przez skały"), znajduje się na południe od dolnego kanionu, dostępny jest z przewodnikiem po uprzedniej przejażdżce samochodem wycieczkowym. Cały kanion znajduje się na jednym poziomie i nie wymaga wspinaczki. Jego oświetlenie najkorzystniejsze jest we wczesnych godzinach rannych. Głębokość tego kanionu sięga nieco ponad 30 metrów, a szerokość nie przekracza kilku metrów.

Powodzie błyskawiczne

Drabina ewakuacyjna w Lower Antelope Canyon

Antelope Canyon dostępny jest tylko z przewodnikiem ze względu na możliwość wystąpienia niebezpiecznego zjawiska jakim jest powódź błyskawiczna. Zarówno podczas deszczy monsunowych jak i nagłych gwałtownych opadów woda nie wsiąka w kamienne podłoże tylko szybko spływa w dół kanionów do Jeziora Powella. W dniu 12 sierpnia 1997 roku tego typu powódź, spowodowaną gwałtowną burzą z piorunami, doprowadziła do śmierci jedenastu turystów (siedmiu Francuzów, Szweda, Brytyjczyka i dwóch Amerykanów)[2]. Powódź przeżył jedynie przewodnik Francisco "Poncho" Quintana, który przeszedł wcześniej szkolenie. Główną przyczyną tragedii było porwanie przez nurt drewnianych drabin prowadzących na zewnątrz kanionu. Po tym zdarzeniu zamontowano stalowe drabiny przymocowane do skał kotwami oraz zainstalowano system ostrzegający o nadchodzącym zagrożeniu.

Przypisy

  1. a b Antelope Canyon Tours-Owned and operated by Nawaho. [dostęp 2011-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)]. (ang.).
  2. Flash Flood Antelope Canyon. [dostęp 2011-09-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

USA Antelope-Canyon.jpg
The Antelope Canyon in Arizona.
Antelope Canyon - the ladder.jpg
Autor: Glysiak, Licencja: CC BY-SA 3.0
The lader in Lower Antelope Canyon
Antelope Canyon Mittags.jpg
Autor: Raimund Marx (Raimund.Marx@ch.tum.de), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Antelope Canyon, Arizona, USA, Summer 2005, photographer Raimund Marx (Raimund.Marx@ch.tum.de). The picture is a scan of a 2.5 x 2 inch medium format slide. It was scanned using a flatbed scanner. Published with permission of the photographer by Rhaessner 08:10, 8 February 2006 (UTC)