Kantyk Mojżesza

Pieśń Morza po hebrajsku.
Miriam z Izraelitkami śpiewa Pieśń morza i tańczy po przekroczeniu Morza Czerwonego (Psałterz Chłudowa)
Miriam wychwalająca Jahwe z relacji Wj 15:19 (Psałterz Tomicza)

Kantyk Mojżesza (hebr: שירת הים) – pieśń biblijna, stanowiąca część Księgi Wyjścia (rozdział 15). Występuje pod różnymi nazwami: „Pieśń zwycięstwa”, „Pieśń dziękczynienia”[1], „Pieśń dziękczynna” (Wj 15), „Pieśń morza”[2], „Hymn zwycięstwa po przejściu Morza Czerwonego”[3].

Powstanie pieśni

Wedle zapisu biblijnego była śpiewana przez Izraelitów po wyzwoleniu z niewoli egipskiej, zaraz po przekroczeniu Morza Czerwonego, w czasie ich wędrówki do Ziemi Obiecanej. Hymn ten miał być pochwałą Boga, którego działanie sprawiło, że ścigające Izraelitów wojsko egipskie zatonęło. Biblia notuje dwie pieśni wówczas śpiewane – przez Mojżesza i mężczyzn oraz przez Miriam i kobiety. Pieśń Mojżesza składa się z dwóch części – wysławiającej Boga, wraz z opisem zagłady Egipcjan oraz zapowiadającej przyszłość w Ziemi Obiecanej. Pieśń Miriam jest krótsza i zawiera pochwałę Boga[1].

Archaiczny język i styl pieśni Mojżesza pozwala stwierdzić, że jest ona jednym z najstarszych fragmentów Biblii[1]. Sama pieśń opisuje zatonięcie Egipcjan, nie wspominając cudownego przejścia Izraelitów przez morze. Według niektórych interpretacji odwołuje się ona do hebrajskiej wizji szeolu, jako otchłani i powiela motyw kosmogoniczną walkę Jahwe z morskim smokiem (Lewiatanem), tutaj reprezentowanym przez egipskie wojsko[4]. Redaktorzy Biblii Tysiąclecia określają hymn jako jeden najpiękniejszych utworów poezji hebrajskiej[5].

Pieśń w religiach

Nawiązania do pieśni znajdują się w Księdze Mądrości i Apokalipsie św. Jana[5]. Różne wersje pieśni funkcjonują jako pieśni religijne, także kantyki, w różnych kościołach chrześcijańskich, także u Świadków Jehowy[6][7]. W katolickiej liturgii Wigilii Paschalnej pieśń ta jest jednym z psalmów responsoryjnych[8].

Rękopis pieśni

Pod koniec XIX wieku w genizie synagogi Ben Ezry w Kairze w Egipcie odnaleziono manuskrypt datowany na VII lub VIII wiek n.e. z tą pieśnią biblijną. Jego właściciel dopiero pod koniec lat 70. XX w. udostępnił go do badań naukowych. W latach 90. XX w. dokument trafił do archiwum, a 22 maja 2007 roku na wystawę do Muzeum Izraela w Jerozolimie[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c Waldemar Chrostowski, Pięcioksiąg, czyli Tora Mojżesza. Skrypt dla studentów II roku na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Warszawa 2007, s. 73-74 [zarchiwizowane z adresu 2017-05-16].
  2. ↑ a b „Pieśń morza” — rękopis, który wypełnia lukę, „Strażnica”, 15 listopada 2008, s. 32 (pol.).
  3. ↑ Pieśń (Wj 15, 1b-4. 8-13. 17-18) Hymn zwycięstwa po przejściu Morza Czerwonego, Internetowa Liturgia Godzin [dostęp 2017-09-15] (pol.).
  4. ↑ Robert Luyster, Myth and history in the book of Exodus, „Religion”, 2, 8, 1978, s. 155-170, DOI: 10.1016/0048-721X(78)90002-7 (ang.).
  5. ↑ a b Księga Wyjścia. Rozdział 15 – przypisy, [w:] Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, wyd. IV, Poznań: Pallotinum, 1996, s. 82-83, ISBN 83-7014-218-4.
  6. ↑ Pieśń 132 Pieśń zwycięstwa, [w:] Śpiewajmy Jehowie [online] [dostęp 2017-09-15] (pol.).
  7. ↑ Pieśń 149 Pieśń zwycięstwa, [w:] Śpiewajmy Jehowie [online] [dostęp 2017-09-15] (pol.).
  8. ↑ Wigilia Paschalna. Komentarze biblijne do czytań liturgicznych, wiara.pl [dostęp 2017-09-15] (pol.).

Zobacz też

  • Hymn Mojżesza

Linki zewnętrzne

  • Wj 15 - treść kantyku w Biblii Tysiąclecia

Media użyte na tej stronie

Chludov Miriam.jpg
Crossing Red Sea and Miriam dancing. Chludov Psalter
Song of the sea.jpg
Autor: Elihu Shanun, Licencja: Copyrighted free use
text of the Song of the Sea from a Sefer Torah