Kaolinit

Kaolinit
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemicznyzasadowy krzemian glinu
(Al4[Si4O10](OH)8)
Twardość w skali Mohsa2–2,5
Przełampraktycznie niewidoczny
Łupliwośćdoskonała, jednokierunkowa
Pokrój kryształułuseczkowy, płytkowy
Układ krystalograficznytrójskośny lub jednoskośny
Gęstość minerału2,58 – 2,61 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwabiały, zielony, szary, żółtawy, brunatny
Rysabiała
Połyskmatowy, perłowy, tłusty
przykłady Kaolinitu

Kaolinit – bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady krzemianów, zaliczany do minerałów ilastych (grupa kaolinitu).

Jego nazwa pochodzi od chińskiej miejscowości Gaoling (高嶺), gdzie znajdują się duże i od dawna znane złoża tego minerału[1].

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy małe kryształy o pokroju tabliczkowym, blaszkowym - blaszki heksagonalne; zrosty robakowate. Przeważnie występuje w skupieniach ziemistych; zbitych i skrytokrystalicznych. Jego monomineralne nagromadzenia tworzą skałę zwaną kaolinem. Jest giętki, miękki, przeświecający. Agregaty kaolinitu rozcierają się w palcach; w dotyku dają wrażenie suchych i nieco tłustych, czasami szorstkich bądź śliskich.

Kaolinit sam nie jest ogniotrwały, tracąc bowiem wodę w stosunkowo niskiej temperaturze przestaje być już kaolinitem. Jednym z produktów jego rozpadu jest mullit - minerał, który w skorupie ziemskiej znaleziono tylko raz (na wyspie Mull u wybrzeży Szkocji), natomiast w produktach ceramicznych powstający bardzo często. Mullit jest minerałem wytrzymującym temperatury do 1800 stopni C.

Kaolinit jest składnikiem kaolinu, miękkiej plastycznej skały, jednego z najważniejszych surowców ceramiki szlachetnej. Kaolin stosuje się w stanie surowym lub uszlachetnionym. Na jego przydatność wpływa biała barwa, drobnokrystaliczność, zdolność do przechodzenia w stan zawiesiny, niska twardość, obojętność chemiczna, powszechność występowania i niska cena surowca. Kaolin stanowi 40 - 65% masy do produkcji porcelany, fajansu, szamotowych materiałów ogniotrwałych oraz jako wypełniacz do papieru i gumy.

Występowanie

Produkt wietrzenia glinokrzemianów, zwłaszcza skaleni. Składnik kaolinów, glin ogniotrwałych i ceramicznych oraz iłów kaolinitowych.

Miejsca występowania: Chiny, USA, Niemcy, Czechy, Wielka Brytania, Włochy, Ukraina, Rosja.

Polska - Główny składnik karbońskich górno- i dolnośląskich łupków ogniotrwałych oraz glin ogniotrwałych z okolic Strzegomia. Najważniejsze złoża kaolinu związane są z granitami i gnejsami Dolnego Śląska.

Zastosowanie

  • Podstawowy surowiec przemysłu ceramiki szlachetnej (porcelana, porcelit, fajans)
  • do produkcji materiałów izolacyjnych i ogniotrwałych,
  • używany do produkcji gumy, papieru, farb, kosmetyków,
  • znajduje zastosowanie w medycynie.
  • w przemyśle farmaceutycznym używa się go jako adsorbentu i masy wypełniającej, ma jednocześnie właściwości wiązania kwasów, buforowania odczynu i stabilizowania emulsji.

Zobacz też

Przypisy

  1. Lili Fang, Chinese Ceramics, Cambridge University Press 2011, s. 3

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie