Kaplica św. Anny na Rogu w Zaworach

Kaplica św. Anny na Rogu w Zaworach koło Chełmska Śl.

kaplica wotywna[1]
widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Chełmsko Śląskie
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Świętej Rodziny w Chełmsku Śląskim
Wezwanie	Św. Anny
Wspomnienie liturgiczne	26 lipca
Historia Data rozpoczęcia budowy początkowo kapliczka 1699, wybudowana w 1722, później restaurowana wielokrotnie, ostateczny kształt z 1890 Data poświęcenia 5 lipca 1998 Aktualne przeznaczenie kaplica filialna Fundator Cystersi z Krzeszowa
Dane świątyni Styl barok Architekt Michał Jentsch z Jawiszowa Świątynia • materiał bud. • kamień i cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 3 prawy - bł. Karolina Kózkówna, lewy - św. Józef z Dzieciątkiem Jezus Liczba naw 3
Położenie na mapie gminy Lubawka Kaplica św. Anny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kaplica św. Anny
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Kaplica św. Anny
Położenie na mapie powiatu kamiennogórskiego Kaplica św. Anny
50°40′24,1″N 16°05′25,5″E/50,673361 16,090417

Kaplica św. Anny (przed 1945 niem. St. Anna Kapelle, Annen Kapelle) – rzymskokatolicki kościół wotywny parafii Świętej Rodziny w Chełmsku Śląskim wzniesiony na górze Róg w Zaworach^[2] w diecezji legnickiej.

Położenie

Znajduje się w południowo-zachodniej Polsce, w północnej części Gór Stołowych w Sudetach Środkowych w paśmie Zaworów na zachodnim zboczu góry Róg na wysokości 575 m n.p.m.^[2] w odległości 1,5 km od Chełmska Śląskiego.

Opis

Nawa główna z prezbiterium

Barokowa kaplica, z wydzielonym prezbiterium z 1785 r. Budynek prostokątny z kamienia i cegły, jednonawowy, na osi nawy posiada neogotycką wieżę z 1890 r. z wejściem w przyziemiu. Fasada podzielona gzymsami. Wejście do kościoła w bocznej ścianie nawy. Okna w ścianach nawy zamknięte od góry łagodnym łukiem w opasce. Prezbiterium zamknięte wielobocznie^[1]. Nawę pokrywa dach dwupołaciowy. We wnętrzu skromne wyposażenie, m.in. chrzcielnica i ławki oraz obrazy świętych. W prezbiterium znajduje się współczesny obraz przedstawiający św. Annę trzymającą w ramionach swoją córkę. Kaplicę otaczają stacje Drogi krzyżowej.

Historia

Ksiądz kanonik Władysław Sługocki (1932–2018)

Inicjatywa powstania pierwszej kapliczki związana jest z dziećmi, które zwróciły się 8 czerwca 1699 r. z prośbą do właściciela lasku, czy mogłyby w nim wybudować rodzaj kapliczki-pustelni na własne potrzeby^[3]. Obiekt sakralny szybko stał się miejscem licznych pielgrzymek. Obecna kaplica pochodzi z 1722 r.^[4], z zachowanym prezbiterium z 1785 r., została zbudowana w stylu barokowym^[5] i była kilka razy remontowana, swój ostateczny kształt przybrała w 1890 r. Zaprojektował ją M. Jentsch, architekt pochodzący z Jawiszowa.

Historia kaplicy w dużej mierze związana jest z klasztorem w Krzeszowie, kiedy to klasztor propagował kult św. Anny. Kaplica została najprawdopodobniej zniszczona lub opuszczona podczas wojny trzydziestoletniej. Do 1810 r. należała do cystersów z Krzeszowa.

Nieistniejący od 1945 r. ołtarz główny świątyni wykonał pracujący dla krzeszowskiego opactwa Joseph Anton Lachel.^[6] Po II wojnie światowej kaplica została całkowicie ograbiona i poważnie zdewastowana. Dzięki staraniom ks. Władysława Sługockiego^[7] – kapelana sióstr benedyktynek z Krzeszowa i zaangażowaniu wiernych z Chełmska Śląskiego, Olszyn oraz okolic, od 1986 r. kaplicę stopniowo odbudowywano. W niedzielę 5 lipca 1998 r. o godz. 17.00 podczas uroczystej liturgii bp Tadeusz Rybak dokonał poświęcenia odnowionej kaplicy^[8]. Kaplica znowu żyje i staje się miejscem modlitwy oraz licznych pielgrzymek na szlaku^[9].

Co roku w dzień odpustu św. Anny kaplica gromadzi wiernych z okolic oraz całej diecezji, a także Republiki Czeskiej. W sezonie letnim sprawowana jest w niej liturgia eucharystyczna.

Mała architektura sakralna

Krzyż przed kaplicą

Na tle kaplicy ustawiono w 1879 r. krzyż z piaskowca. Po latach został z niego oryginalny postument, do którego umocowano nowy prosty krzyż. Z przodu postumentu znajduje się wezwanie Zbawiciela skierowane do Ojca w języku niemieckim: „Ojcze, w ręce Twoje powierzam Ducha mego”. Na tylnej ściance podany fundator krzyża: „Ufundował Jan Reichelt w Chełmsku Śl. dnia 26 lipca 1879 r.”^[10]

Obok, na zewnątrz, wśród drzew, stoi kaplica Matki Boskiej Bolesnej z 1818 r., wzniesiona na 8-bocznym rzucie, nakryta namiotowym daszkiem. Naprzeciw kaplicy znajduje się domek pustelnika z 1818 r. Cały teren otoczony jest stacjami Drogi Krzyżowej. Droga procesyjna z Chełmska Śl. poprowadzona w XVIII w. Przy polnej drodze zaczynającej się w rejonie „7 Braci” ustawiono szereg smukłych kolumn na cokołach, zwieńczonych kapitelami. Na części zachowały się figury św. Anny i św. Anny z Matką Bożą i Chrystusem. Drogą procesyjną prowadzi niebieski szlak z Chełmska Śląskiego na Róg.

Bibliografia

• Jubileuszowy schematyzm diecezji legnickiej 1992–2017, Legnica 2017.
• Małgorzata Krzyżanowska-Witkowska, Łukasz Wyszomirski, Kościoły Diecezji Legnickiej: nasze dziedzictwo, t. 2, Bydgoszcz 2016.
• Stanisław Książek, Mała architektura sakralna kotliny kamiennogórskiej, Kamienna Góra 2001.
• Schematyzm diecezji legnickiej, Legnica 2002.
• Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 8: Kotlina Kamiennogórska, Wzgórza Bramy Lubawskiej, Zawory, red. Marek Staffa, Wrocław 1997.
• Przemysław Wiszewski, Świat na pograniczu. Dzieje Lubawki i okolic do 1810 r., Wrocław 2015.
• Radosław Gliński, Agnieszka Patała, Krajobraz kulturowy gminy Lubawka, Wrocław 2017.

Przypisy

Zobacz też

• Kaplica św. Anny na Górze Świętej Anny
• Kościół św. Anny w Lubawce

Galeria

• 

  Domek pustelnika

• 

  Kaplica MB Bolesnej

• 

  Fragment stacji Drogi Krzyżowej

• 

  Jedna (ostatnia) z Pięciu Radości Świętej Anny

• 

  Droga prowadząca z Chełmska Śl. do kaplicy

Linki zewnętrzne

• Kaplica św. Anny z lotu ptaka
• Zdjęcie prezbiterium z 1. poł. XX w.
• Strona częściowo poświęcona kaplicy