Kaplica św. Proroka Eliasza w Socach

Kaplica św. Proroka Eliasza

kaplica filialna
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Soce
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	warszawsko-bielska
Wezwanie	św. Proroka Eliasza
Wspomnienie liturgiczne	20 lipca/2 sierpnia
Historia Data rozpoczęcia budowy pocz. XX w. Data zakończenia budowy pocz. XX w., 1990 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie gminy Narew Soce, kaplica św. Proroka Eliasza
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Soce, kaplica św. Proroka Eliasza
Położenie na mapie województwa podlaskiego Soce, kaplica św. Proroka Eliasza
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego Soce, kaplica św. Proroka Eliasza
52°56′42,9″N 23°23′22,2″E/52,945250 23,389500

Kaplica pod wezwaniem św. Proroka Eliasza – zabytkowa^[1][2] prawosławna kaplica filialna (tzw. czasownia) w Socach. Należy do parafii Opieki Matki Bożej w Puchłach, w dekanacie Narew diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Kaplicę wzniesiono najprawdopodobniej na początku XX w. głównie ze względu na potrzebę przechowywania ikon i cerkiewnych chorągwi niezbędnych do celebrowania lokalnych uroczystości obrzędowych takich jak wiejskie procesje czy święcenia pól. Częściowo zachowany unicki charakter wnętrza świątyni wskazuje na fakt, że kaplica w Socach mogła istnieć jeszcze w I połowie XIX wieku. W 1990 dokonano jej gruntownej przebudowy, co pozwoliło na odprawianie w niej nabożeństw.

Architektura

Budowla drewniana, salowa, orientowana z apsydą zamkniętą trójbocznie. Od frontu niewielka kruchta. Dachy blaszane, jednokalenicowe. Nad tylną częścią kaplicy kopułka z sześcioramiennym krzyżem. W 2010 dokonano wymiany stolarki okiennej świątyni, zaś w 2013 poddano renowacji kruchtę.

Wnętrze

Obiekt posiada szczególną wartość z uwagi na zachowane w nim unikatowe, choć skromne, wyposażenie, na które składają się m.in. niespotykane w prawosławiu dwa drewniane krucyfiksy – jeden pochodzący najprawdopodobniej jeszcze z okresu unickiego (XVIII – I połowa XIX w.), autorstwo drugiego zaś przypisuje się rzeźbiarzowi samoukowi Jankowi Kuleszy (☦1935) z Soc. Ponadto w kaplicy zachowały się XIX-wieczne ikony oraz neounickie oleodruki z okresu międzywojnia z widocznymi silnymi wpływami łacińskiego malarstwa religijnego.

Inne

Uroczyste nabożeństwa w kaplicy celebrowane są w dniu jak i w przeddzień święta jej niebiańskiego patrona św. Proroka Eliasza (2 sierpnia według kalendarza juliańskiego), kiedy w Socach odbywa się podniosła procesja (obchód wsi). Święte Liturgie sprawowane są tutaj także w trzeci dzień po Wielkanocy i Bożym Narodzeniu oraz w dniu święta Świętych Kosmy i Damiana. Latem, tuż po nabożeństwie w cerkwi parafialnej w Puchłach, w kaplicy w Socach odprawiane są akatysty i molebny.

Galeria zdjęć

• 

  Apsyda świątyni
• 

  Krucyfiks, w miejscowej gwarze raspiatije dłuta ludowego rzeźbiarza-samouka Janka Kuleszy z końca XIX w.
• 

  Ikonostas kaplicy
• 

  Zabytkowe ikony w kaplicy
• 

  Procesja wokół kaplicy podczas święta patronalnego

Przypisy

Bibliografia

• Irena Matus: Lud nadnarwiański cz.1, prace Katedry Kultury Białoruskiej Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, 2000. ISBN 83-9141197-1-1
• Grzegorz Sosna: Katalog świątyń i duchowieństwa prawosławnej diecezji warszawsko-bielskiej w: ELPIS, czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku. Białystok, 2000. ISSN 1508-7719

Linki zewnętrzne

• Kościoły drewniane, Soce