Kapturnik (ptak)

Kapturnik
	Lophodytes cucullatus
	(Linnaeus, 1758)
	; samiec
	; samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	kaczki
Plemię	Mergini
Rodzaj	Lophodytes; Reichenbach, 1853
Gatunek	kapturnik
Synonimy
	Mergus cucullatus Linnaeus, 1758;
	Mergus cucullatus Linnaeus, 1758;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; lęgowiska występuje przez cały rok przeloty zimowiska

Kapturnik (Lophodytes cucullatus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Nie jest zagrożony.

Systematyka

Jedyny przedstawiciel rodzaju Lophodytes^[5]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[6].

Występowanie

Alaska do północno-zachodnich USA, południowo-wschodnia Kanada do południowo-wschodnich USA^[6].

Sporadycznie pojawia się w Polsce (do 2017 odnotowano 11 stwierdzeń^[7]), ze względu jednak na to, że nie ma pewności, czy były to pojawy naturalne, gatunkowi temu nadano kategorię D w klasyfikacji AERC i nie jest on zaliczany do krajowej awifauny^[8].

Morfologia

Długość ciała 41–48 cm, rozpiętość skrzydeł 61–66 cm, masa ciała ok. 680 g^[9]. Cienki dziób, czubek na głowie. Samiec – głowa czarna, z białą plamą, która ciągnie się od oka do czarnego czubka. Pierś biała, oddzielona od boków koloru rdzawego dwoma czarnymi pasami. Ogony długie u obu płci. Samica – brązowoszara, rdzawopomarańczowy czubek na głowie. W upierzeniu spoczynkowym samiec przypomina samicę. W locie na skrzydłach samca widać duże, białe plamy. U samicy mniejsze.

Ekologia

Jaja z kolekcji muzealnej

Zamieszkuje jeziora, bagna i stawy leśne. Zimuje głównie na wybrzeżach. Pokarm zdobywa pod wodą, nurkując z jej powierzchni. Chwyta ryby ząbkowanym i haczykowatym dziobem. Zjada również raki, ślimaki, żaby, owady, rośliny wodne i nasiona^[9].

Gatunek monogamiczny. Gniazdo, wyściełane puchem i trawą zakłada zazwyczaj w wydrążonym pniu drzewa lub innym naturalnym zagłębieniu^[9]. Gniazdo znajduje się zazwyczaj w pobliżu wody i od 3 do 6 metrów nad ziemią^[9]. Samica składa 6–18 białych jaj, które wysiaduje przez 32–33 dni^[9].

Status

IUCN uznaje kapturnika za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji jest uznawany za rosnący^[4].

Zobacz też

ptaki obserwowane w Polsce, lecz nie zaliczone do polskiej awifauny

Przypisy

↑ Lophodytes cucullatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Lophodytes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-25] (ang.).
↑ Mergus cucullatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-25] (ang.).
↑ ^a ^b Lophodytes cucullatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mergini Rafinesque, 1815 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-20].
↑ ^a ^b ^c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-20]. (ang.).
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.
↑ Aneks: gatunki stwierdzone w Polsce do 01.07.2018, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2019-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-19)].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Hooded Merganser Lophodytes cucullatus. WhatBird. [dostęp 2013-11-25]. (ang.).

Bibliografia

Gosler Andrew: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Lophodytes cucullatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[itis2-2] Lophodytes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-25] (ang.).

[itis3-3] Mergus cucullatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2013-11-25] (ang.).

[iucn-4] Lophodytes cucullatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Mergini Rafinesque, 1815 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-20].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-20]. (ang.).

[kf2017-7] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 34. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2017. „Ornis Polonica”. 59, s. 119–153, 2018.

[kfaneks-8] Aneks: gatunki stwierdzone w Polsce do 01.07.2018, lecz nie zaliczone do awifauny krajowej. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2019-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-19)].

[whatbird-9] Hooded Merganser Lophodytes cucullatus. WhatBird. [dostęp 2013-11-25]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne