Kapusta warzywna brukselska

Kapusta warzywna brukselska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządkapustowce
Rodzinakapustowate
Rodzajkapusta
Gatunekkapusta warzywna
Odmianakapusta warzywna brukselska
Nazwa systematyczna
Brassica oleracea var. gemmifera (DC.) Zenker
Fl. Thuringen 15:2. 1836-1855
Synonimy
  • Brassica oleracea var. bullata DC.[3]

Kapusta warzywna brukselska, popularnie nazywana brukselką (Brassica oleracea L. var. gemmifera (DC.) Zenker) – odmiana botaniczna kapusty warzywnej[3]. Jest to roślina dwuletnia należąca do rodziny kapustowatych. Prawdopodobnie powstała ze skrzyżowania jarmużu i kapusty głowiastej w Belgii. Uprawiana od XVII wieku głównie w Europie Zachodniej i Północnej.

Morfologia

Łodyga
Wytwarza długą, grubą, silnie ulistnioną łodygę, jej wysokość dochodzi od 50 do 100 cm.
Liście
Drobne, wydłużone, pofałdowane, jasno lub sinozielone, w kątach których znajdują się małe główki – silnie skrócone, ulistnione pędy boczne. Na szczycie wytwarza pióropusz z dużych liści.
Kwiaty
Wyrastają w drugim roku wegetacji z wierzchołka łodygi i pędów bocznych. Pędy kwiatostanowe mają wysokość do 150 cm.
Korzeń
Dobrze rozwinięty, głęboko sięgający.

Zastosowanie

Plantacja kapusty brukselskiej.
  • Warzywo – częścią jadalną są główki liściowe. Można je gotować, smażyć, opiekać oraz marynować. Przegotowywanie brukselek powoduje, że robią się miękkie i szare oraz nabierają charakterystycznego smaku, który jest uznawany przez część osób za nieprzyjemny.

Właściwości

Brukselka stanowi źródło potasu, wapnia, magnezu, witaminy A, β-Karotenu, witamin z grupy B (B1, B2, B3), a także najwięcej witaminy C (94 mg na 100 g) ze wszystkich kapustowatych. Zawiera również kwas foliowy, którego niedobór powoduje podwyższony poziom homocysteiny (aminokwasu, powodującego miażdzycę. Dzięki niskiej wartości energetycznej (37 kcal na 100 g) oraz wysokiej zawartości błonnika jest polecana osobom odchudzającym się[4].

Ilość aminokwasów w 100 g[5]
NazwaIlość w mg
Izoleucyna202
Leucyna262
Lizyna262
Metionina46
Cystyna31
Fenyloalanina178
Tyrozyna124
Treonina208
Tryptofan55
Walina231
Arginina300
Histydyna108
Alanina224
Kwas asparaginowy443
Kwas glutaminowy590
Glicyna155
Prolina802
Seryna279
Wartość odżywcza
Brukselka, mrożona
(100 g)
Wartość energetyczna191 kJ (46 kcal)
Białka4,5 g
Węglowodany8,4 g
Tłuszcze0,5 g
Woda85,4 g
Dane liczbowe na podstawie: [5]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[6]


Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN) (ang.). [dostęp 2010-10-15].
  4. Jadwida Górnicka: Na Zdrowie. Porady dr Górnickiej. Warszawa: Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, 2008, s. 103. ISBN 978-83-7250-343-5.
  5. a b Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 528. ISBN 978-83-200-5311-1.
  6. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Verlinghem choux de bruxelles.JPG
Autor: Velvet, Licencja: CC BY-SA 3.0
Champ de choux de Bruxelles à Verlinghem (Nord).
Rosenkohl.jpg
Autor:

André Karwath aka Aka

, Licencja: CC BY-SA 2.5
This image shows tree brussel sprouts.