Kara kompozycyjna

Kara kompozycyjna (od łac. compositio – ugoda) – rodzaj kary pieniężnej stosowanej powszechnie w prawie średniowiecznej Europy, powstały w związku z wypieraniem z prawa zwyczajowego krwawej zemsty. Jej korzenie sięgają już najstarszych systemów prawnych na Bliskim Wschodzie[1].

Kara kompozycyjna miała zastosowanie, gdy w wypadku popełnienia przestępstwa prywatnego, za zgodą sądu lub stron, karę na życiu lub ciele zamieniano na karę pieniężną. Była to kara subsydiarna, gdyż w razie niemożności opłacenia przez sprawcę przestępstwa okupu ponosił on karę na życiu lub ciele.

Kara kompozycyjna zazwyczaj zawierała w sobie okup na rzecz pokrzywdzonego lub jego rodu oraz opłatę na rzecz władcy za naruszenie porządku społecznego.

W późnym średniowieczu i w czasach nowożytnych kary kompozycyjne, jako wynikające z ugody między stronami, zostały zastąpione przez kary publiczne, ustanawiane przez władzę państwową.

Przypisy

  1. Michał Pędracki Przepisy prawne najstarszych "kodeksów" mezopotamskich ustanawiające kary dla ludzi wolnych, Analecta : Studia i Materiały z Dziejów Nauki rocznik 6 część 2 (12) (1997) s. 7 - 41

Zobacz też