Karabin Arisaka Typ 38

Arisaka Typ 38

Arisaka Meiji 38-Shiki
Państwo	Japonia
Producent	arsenały: Koishikawa, Kokura, Nagoya, Jinsen, Mukden
Rodzaj	karabin powtarzalny
Historia
Prototypy	1905
Produkcja	1906-1940
Wyprodukowano	~2 500 000 egz.
Dane techniczne
Kaliber	6,5 mm
Nabój	6,5 x 50 mm SR
Magazynek	stały, 5-nab.
Wymiary
Długość	1275 mm (karabin) 970 mm (karabinek)
Długość lufy	798 mm (karabin) 490 mm (karabinek)
Masa
broni	4,12 kg (karabin) 3,5 kg (karabinek)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	765 m/s

karabinek Typ 44

Karabin Arisaka Typ 38 (Arisaka Meiji 38-Shiki) (jap. 三八式歩兵銃 sanbachi-shiki hoheijū) – japoński karabin piechoty Typ 38, czterotaktowy karabin powtarzalny kalibru 6,5 mm, zaprojektowany w 1905 r. Powszechnie znany jako "Arisaka", mimo iż autorem jego zamka był kpt. Kijirō Nambu (poza zamkiem karabin wykorzystywał elementy starszego karabinu Typ 30 projektowanego przez płk. Nariakiego Arisakę).

Historia

Na początku XX w. przepisowym karabinem armii japońskiej był Arisaka Typ 30. Nie była to konstrukcja udana, dlatego w 1902 r. podjęto próbę modernizacji tego karabinu. Zmodernizowany karabin Typ 35 okazał się jednak jeszcze gorszy (wyprodukowane egzemplarze karabinu Typ 35 przekazano marynarce wojennej). W 1905 r. drugą próbę usunięcia wad karabinu Typ 30 podjął kpt. Kijirō Nambu.

Zaprojektowany przez niego karabin wykorzystywał lufę, łoże i przyrządy celownicze karabinu Typ 30. Całkowicie nowy był zamek. Składał się on z zaledwie pięciu części i był wzorowany na zamkach karabinów Mausera powstałych w drugiej połowie lat 90. XIX wieku. Nowa była także osłona zamka. Była ona półokrągła i dzięki otworowi współpracującemu z rączką zamkową otwierała się i zamykała automatycznie przy otwieraniu i zamykaniu zamka.

Nowy karabin wprowadzono do uzbrojenia w 1906 r. W tym samym roku rozpoczęto produkcję karabinka Typ 38. Pięć lat później, w 1911 r., rozpoczęto produkcję karabinka Typ 44.

W czasie I wojny światowej, w latach 1914-1916 Japonia sprzedała 640 tys. karabinów (głównie Typ 38) europejskim sojusznikom (głównie Rosji). Jako pierwsza, w 1914 r. 150 tys. karabinów Arisaka zakupiła Francja. W 1915 r. Francuzi odsprzedali zakupione Arisaki Wielkiej Brytanii. Po rozpoczęciu w 1916 r. dostaw karabinów Lee-Enfield produkowanych w USA brytyjskie karabiny Arisaka zostały przekazane buntującym się w Imperium Osmańskim arabskim szejkom (16 tys. egz.) i Rosji (128 tys. egz.). Rosji przekazano także duże zapasy amunicji 6,5 mm (produkowanej przez brytyjską firmę ICI Kynoch). Z zasobów rosyjskich pochodziły karabiny, które w latach 1918-1920 znalazły się w uzbrojeniu Wojska Polskiego. Były w nie wyposażone różnego typu oddziały pomocnicze.

W 1937 r. do uzbrojenia wprowadzono karabin Typ 97. Była to ostatnia wersja karabinu Arisaka kalibru 6,5 mm. Doświadczenia z walk w Chinach wskazywały, że nabój 6,5 mm ma niewystarczającą skuteczność na większych odległościach. W 1938 r. ogłoszono konkurs na nowy karabin kalibru 7,7 mm, którego zwycięzcą został skonstruowany w arsenale w Nagoi karabin Typ 99. Pomimo rozpoczęcia produkcji nowego karabinu wszystkie wersje Arisaki Typ 38 były używane do końca wojny przez armię japońską.

Wersje

• karabin Typ 38 – karabin. Karabin Typ 38 był produkowany w arsenale Koishikawa (1906-35, 2 029 000 egz.), Kokura (1933-40, 20 000 egz.), Nagoya (1923-40, 200 000 egz.), Jinsen w Korei (1939-40, 1700 egz.) i Mukden w Mandżurii (1934-40, 30 000 egz.).
• karabinek Typ 38 – karabinek, bez bagnetu. Był on produkowany w arsenałach Koischikawa (1906-35, 212 000 egz.), Kokura (1933-40, 80 000 egz.), Nagoi (1923-40, 101 000 egz) i Mukdenie (1934-40, 7000 egz).
• karabinek Typ 44 – karabinek ze stałym bagnetem składanym pod łoże. Karabinek 44-Shiki był produkowany w arsenałach Koishikawa (1912-33, 56 000 egz), Kokura (1933-40, 20 000 egz.) i Nagoja (1930-40, 12 000 egz.)
• karabin Typ 97 – karabin wyborowy z celownikiem optycznym o powiększeniu 2,4x. Karabin 97 shiki był produkowany w latach 1937-42 w arsenałach Kokurze (pierwsze 9000 egz), a następnie w Nagoi (5000 egz.)
• Arisaka M1910 – wersja kalibru 7 x 57 mm Mauser zamówiona przez rząd Porfirio Díaza w 1910 r. Zamówiono 40 000 egz tych karabinów, ale do Meksyku dostarczono tylko 5000. Ponieważ nie otrzymano zapłaty za dostarczoną partię dostawy wstrzymano. Wyprodukowane w arsenale Koishikawa karabiny M1910 zostały w czasie I wojny światowej sprzedane w Europie. Pewną liczbę tych karabinów pozostawiono w Japonii i używano w charakterze broni szkolnej do 1945 roku.
• karabinek Typ 1 – odmiana karabinka Typ 38 z 1941 r. wyposażona w kolbę składaną, przeznaczona dla wojsk powietrznodesantowych. Nie produkowana seryjnie.

Opis

Arisaka Typ 38 był bronią powtarzalną z zamkiem czterotaktowym, wyposażonym w dwa rygle. Karabin wyposażony był w bezpiecznik blokujący zamek i iglicę. Bezpiecznik miał postać tarczy znajdującego się w tylnej części zamka. Zasilanie ze stałego, pięcionabojowego magazynka. Typ 38 był wyposażony w łoże i kolbę drewnianą, z integralnym chwytem pistoletowym. Był także wyposażony w mechaniczne przyrządy celownicze, składające się z regulowanego celownika ramkowego (z trójkątną szczerbiną) i muszki.

Bibliografia

• Leszek Erenfeicht, Arisaka, karabin cesarskiej armii, Strzał 11/05. ISSN 1644-4906