Karabin SWT

SWT-40
Ilustracja
SWT-40
Państwo

 ZSRR

Rodzaj

karabin samopowtarzalny

Historia
Prototypy

1940

Produkcja

1940–1945

Wyprodukowano

1 600 000

Dane techniczne
Kaliber

7,62 mm

Nabój

7,62 × 54 mm R

Magazynek

10 nab.[1]

Wymiary
Długość

1226 mm[1]

Długość lufy

635 mm[1]

Masa
broni

3,9 kg (bez magazynka), 4,51 kg (karabin załadowany)

Inne
Prędkość pocz. pocisku

840 m/s

Szybkostrzelność praktyczna

~25 strz./min

Zasięg maks.

1500 m[1]

SWT (ros. Самозарядная винтовка Токарева[a] pol. Samopowtarzalny karabin Tokariewa) – radziecki karabin samopowtarzalny skonstruowany na przełomie lat 30 i 40 XX w. przez Fiodora Tokariewa.

Historia

W 1938 roku w ZSRR przeprowadzono konkurs na karabin samopowtarzalny, następcę karabinów powtarzalnych Mosin wz. 1891/30 i niezbyt udanego karabinu automatycznego AWS. Zwycięzcą konkursu został Fiodor Tokariew.

SWT-38

Jego karabin został przyjęty do uzbrojenia w 1938 roku[1]. W następnym roku wyprodukowano krótką serię karabinów oznaczonych jako SWT-38. Były one testowane w warunkach bojowych w czasie wojny zimowej. Efektem testów było wprowadzenie do produkcji w 1940 roku zmodernizowanej wersji karabinu Tokariewa oznaczonej jako SWT-40[1]. Jednocześnie rozpoczęto wytwarzanie snajperskiej wersji SWT-40 wyposażonej w celownik optyczny PU[1].

Do ataku Niemiec na ZSRR planowano przezbrojenie drużyn strzeleckich Armii Czerwonej w karabiny samopowtarzalne i do końca 1941 roku wyprodukowano ich ponad milion[2]. Od 1942 roku jednak ograniczono ich produkcję i powrócono do wyposażania żołnierzy w karabiny powtarzalne Mosina, przy tym znaczna liczba SWT została utracona w pierwszych miesiącach wojny[2]. Produkcja nowego karabinu okazała się znacznie trudniejsza niż starego Mosina. Okazało się ponadto, że żołnierze Armii Czerwonej wykazują zbyt małą dbałość o broń, wskutek czego karabiny SWT w ich rękach często się zacinały. W efekcie karabiny SWT stanowiły stosunkowo niewielką część broni długiej używanej przez wojska radzieckie i nigdy nie zastąpiły starszych wzorów.

Po ataku niemieckim na ZSRR w 1941 roku spora liczba SWT dostała się w ręce żołnierzy niemieckich. Otrzymały one oznaczenia Selbstladegewehr 258(r) (SWT-38), Selbstladegewehr 259(r) (SWT-40) i Selbstlade-Zielfernrohrgewehr 260(r) (SWT-40 z celownikiem PU).

Około 3000 SWT-38 zostało zdobytych przez Finów podczas wojny zimowej, a dalsze ok. 17.000 SWT podczas tzw. wojny kontynuacyjnej 1941-1944, i było następnie używanych przez wojsko fińskie, gdzie cieszyły się popularnością wśród żołnierzy[3].

SWT-40 w wersji wyborowej

W 1942 roku zaprzestano produkcji karabinu SWT-40 w wersji wyborowej.

Produkcję SWT zakończono w 1945, po rozpoczęciu produkcji karabinu samopowtarzalnego SKS. Dokładna wielkość produkcji jest nieznana, ocenia się, że powstało 1,6-2 milionów sztuk SWT[2].

Opis techniczny

Karabin SWT-40 był bronią samopowtarzalną. Automatyka broni działała na zasadzie odprowadzania gazów prochowych, tłok gazowy o długim skoku, zamek ryglowany przez przekoszenie. Broń strzelała z zamka zamkniętego. Mechanizm spustowy z możliwością strzelania ogniem pojedynczym. Zasilanie z pudełkowych magazynków o pojemności 10 naboi[1]. Można było także ładować magazynek bez odłączania go od broni za pomocą pięcionabojowych łódek od karabinu Mosin[2]. Przyrządy celownicze składają się z muszki i celownika krzywkowego[1] (ze szczerbinką).

Zobacz też

Uwagi

  1. trl. Samozariadnaja wintowka Tokariewa

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Andrzej Ciepliński; Ryszard Woźniak Encyklopedia współczesnej broni palnej s. 221
  2. a b c d Krzysztof Winiecki: SWT-40 kontra M1 Garand, "Broń i Amunicja" nr 03/2013, ss.34-35
  3. Semiautomatic and Automatic Rifles w serwisie JAEGER PLATOON: FINNISH ARMY 1918 - 1945 WEBSITE [dostęp 29-8-2016]

Bibliografia

  • Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.

Media użyte na tej stronie

Flag of the USSR (1936-1955).svg
this is the flag of the Soviet Union in 1936. It was later replaced by File:Flag of the Soviet Union (1955-1980).svg.
1941 Tula SVT-40 Sniper Configuration noBG.png
Autor: TopGunRMNP, Licencja: CC BY-SA 3.0
A reference image to an Original 1941 Tula SVT-40 / Sniper-Version. It has been Arsenal Refurbished with a Naval AVT stock and Plum Bolt.
SVT-38 - Ryssland - AM.045576.jpg
Autor: Armémuseum (The Swedish Army Museum), Licencja: CC BY 4.0
SVT-38 Russian semi-automatic rifle (1938). Caliber 7.62x54mmR. From the collections of Armémuseum (Swedish Army Museum), Stockholm, Sweden.
SVT-40 - Ryssland - AM.032865 (magazine).jpg
Autor: Armémuseum (The Swedish Army Museum), Licencja: CC BY-SA 4.0
SVT-40 Russian semi-automatic rifle (1940), without magazine. Caliber 7.62x54mmR. From the collections of Armémuseum (Swedish Army Museum), Stockholm, Sweden. Magazine added with graphic program from another photo