Karabin maszynowy UKM-2000

UKM-2000
UKM-2000P (przed modernizacją)
Państwo	Polska
Producent	Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A.
Rodzaj	uniwersalny karabin maszynowy
Obsługa	2 osoby
Historia
Prototypy	1998–2000
Produkcja	stałe zamówienia od 2007
Wyprodukowano	do 2014 ponad 1200 egzemplarzy[1]
Dane techniczne
Kaliber	7,62 mm
Nabój	7,62 × 51 mm NATO
Magazynek	100 lub 200 nabojów (skrzynka na taśmę, wersje P i D) 250 nabojów (skrzynka na taśmę, wersja C)
Taśma nabojowa	rozsypna, M13
Wymiary
Długość	1203 mm (wersje P i D) 1098 mm (wersja C)
Wysokość	212 mm (wersje P i D) 117 mm (wersja C)
Szerokość	91,5 mm
Długość lufy	547 mm (wersje P i D) 636 mm (UKM-2000C)
Długość linii celowniczej	702 mm (wersje P i D)
Masa
karabinu właściwego	8,4 kg (UKM-2000P) 8,9 kg (UKM-2000D) 10,7 kg (UKM-2000C) 10,1 kg (UKM-2000P zmodernizowany)[2]
lufy	2,25 kg (wersje P i D) 3,30 kg (UKM-2000C)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	840 m/s (wersje P i D) 850 m/s (wersja C)
Energia pocz. pocisku	3280 J (wersje P i D) 3360 J (wersja C)
Szybkostrzelność teoretyczna	700–850 strz./min
Szybkostrzelność praktyczna	do 250 strz./min
Zasięg skuteczny	1500 m
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska, Nigeria

UKM-2000P

UKM-2000P

UKM-2000 – polski uniwersalny karabin maszynowy, używany od pierwszej dekady XXI w. w Siłach Zbrojnych RP.

Historia konstrukcji

W związku z perspektywą przystąpienia Polski do NATO (w marcu 1999 roku), pojawił się problem przystosowania broni znajdującej się na uzbrojeniu Sił Zbrojnych RP do standardowej amunicji natowskiej^[3]. Po wprowadzeniu na stan Sił Zbrojnych karabinka automatycznego wz. 1996 (5,56 × 45 NATO), pistoletu WIST-94 i pistoletu maszynowego wz. 84 (9 × 19 mm NATO), postanowiono opracować nowy ukm. Konstrukcję oparto na sprawdzonym i udanym uniwersalnym karabinie maszynowym PKM konstrukcji radzieckiej, produkowanym na licencji w Polsce. Prace badawczo-konstrukcyjne rozpoczęto w 1998 roku w Instytucie Techniki Uzbrojenia Wojskowej Akademii Technicznej we współpracy z zakładami H. Cegielski – Poznań^[3]. Modele broni poddano próbom w pierwszej połowie 2000 roku, wraz z opracowaną w Polsce amunicją standardu NATO^[3].

Podstawową zmianą była zmiana amunicji 7,62 × 54 mm R na natowską 7,62 × 51 mm i taśmy ciągłej na rozsypną natowską M13 (jej polskim odpowiednikiem jest taśma GSM-01), co wiązało się także ze zmianą mechanizmu zasilania. Nowa taśma i amunicja pozwoliły uprościć konstrukcję karabinu poprzez zastosowanie bezpośredniego dosyłania amunicji^[3]. Karabiny maszynowe systemu UKM-2000 mogą być używane na dotychczasowo używanych podstawach 6T5, a wersja pokładowa montowana w miejscu PKT. W 2000 powstały prototypy karabinów maszynowych UKM-2000P (piechoty, standardowy ukm), UKM-2000D (desantowy, ze składaną kolbą) i UKM-2000C (czołgowy – pokładowy karabin maszynowy wyposażony w elektrospust). Istnieje też wersja pokładowa UKM-2000CL z lewostronnym podawaniem taśmy nabojowej^[2]. W 2004 wyprodukowano 30 egzemplarzy partii próbnej i w tym roku zakończono też badania kwalifikacyjne (państwowe)^[4]. W 2005 broń została przyjęta na uzbrojenie Wojska Polskiego^[4].

UKM-2000 jest produkowany seryjnie i został wprowadzony do uzbrojenia Wojska Polskiego jako uniwersalny karabin maszynowy wz. 2000. Początkowo do armii trafiła krótka seria próbna karabinów w wersji D i P, a na większą skalę dostarczano czołgowe UKM-2000C instalowane w KTO Rosomak. Większe zakupy UKM-2000 rozpoczęły się w 2007. Zgodnie z planami do końca tego roku Wojsko Polskie miało odebrać 130 ukm-ów w wersji P (odmiana z szyną montażową STANAG 2324 na pokrywie komory zamkowej)^[5]. Powstał także w 2007 projekt wersji wyposażonej w stałą kolbę teleskopową o regulowanej długości, lecz nie trafił do produkcji^[4].

W 2008 Ministerstwo Obrony Narodowej zakupiło w Zakładach Mechanicznych „Tarnów” 252 UKM-2000P wyposażonych we wspornik przeznaczony z szyną Picatinny^[6]. Do końca 2011 dostarczono 1000 seryjnych UKM-2000 (w tym 655 wersji P, 337 wersji C i 8 wersji D)^[4]. W 2011 podpisano umowę na dostawę kolejnych 239 UKM-2000P^[4].

UKM-2000 w wersjach C i P znajdowały się na wyposażeniu polskich pododdziałów wchodzących w skład sił ISAF w Afganistanie^[4]. UKM-2000D (desantowe) są używane przez Żandarmerię Wojskową^[2].

Zmodernizowany UKM-2000

Na podstawie doświadczeń bojowych w 2011 na Wojskowej Akademii Technicznej podjęto prace nad ulepszeniem broni, pod nieformalnym oznaczeniem UKM-2013^[4]. Prace nad modernizacją podjęto następnie u wytwórcy – w Zakładach Mechanicznych „Tarnów”, które doprowadziły do opracowania w 2015 zmodyfikowanego UKM-2000, o polepszonej ergonomii i niezawodności^[4]. Wprowadzono 26 zmian, skutkujących wprowadzeniem 69% nowych zespołów i elementów (14% pozostawało z poprzedniego modelu a 17% z PKM)^[4]. Najbardziej widoczną zmianą stała się nowa kolba, zastępująca wywodzącą się z PKM – składana na bok, o regulowanym wysunięciu stopki, z regulowaną poduszką podpoliczkową i chwytem dla ręki podtrzymującej broń. Lepiej ukształtowano chwyt pistoletowy i wysuwaną rękojeść lufy^[4]. Wprowadzono możliwość domontowania chwytu przedniego i zespół dwóch szyn montażowych na osłonie rury gazowej^[4]. Dostosowano broń do dowolnego rodzaju amunicji 7,62 × 51 mm (poprzednio jedynie do amunicji polskiej produkcji, różniącej się prędkością wylotową)^[4]. Wprowadzono wiele ulepszeń mechanizmów broni. Metalowe skrzynki amunicyjne zostały zastąpione przez lżejsze miękkie torby na 100 lub 150 nabojów w taśmie^[4]. Wzrosła jednak o około 1,7 kg ogólna masa broni, głównie z powodu nowej kolby, co jest niekorzystne^[2]. Na etapie rozwoju broń była określana jako UKM-2000M, lecz oficjalnym oznaczeniem pozostało UKM-2000P^[2].

W 2015 Inspektorat Uzbrojenia poinformował o podpisaniu umowy z Zakładami Mechanicznymi „Tarnów” na zakup 378 kolejnych karabinów maszynowych UKM-2000P kalibru 7,62 mm. Wartość kontraktu wynosi 24 759 000 złotych łącznie z VAT (23%)^[7]. Istnieje możliwość modyfikacji starszych UKM-2000P do wersji zmodernizowanej^[2].

W 2017 Inspektorat Uzbrojenia poinformował o prowadzonych rozmowach dotyczących zakupu i dostarczenia w latach 2017–2019 ponad 2 tysięcy sztuk karabinów maszynowych UKM-2000P dla potrzeb pododdziałów Wojsk Obrony Terytorialnej^[8].

Opis konstrukcji

Uniwersalny karabin maszynowy UKM-2000 jest zespołową bronią samoczynną. Zasada działania oparta o odprowadzanie gazów prochowych przez boczny otwór w lufie. Ryglowanie przez obrót zamka. Mechanizm spustowy umożliwia tylko ogień ciągły. Łuski wyrzucane są na lewą stronę^[9]. Zasilanie jest taśmowe z taśmy rozsypnej M13 lub polskiej GSM-01, niedopuszczalne jest stosowanie niemieckiej taśmy DM13 (pomimo że także ona jest zgodna ze STANAG). Mechanizm zasilania wzorowany jest na powszechnie stosowanym wzorcu wprowadzonym przez karabin maszynowy MG 42, natomiast z uwagi na specyfikę PKM, taśma podawana jest z prawej strony, odmiennie od większości konstrukcji zachodnich^[9]. Jeśli karabin jest używany jako ręczny karabin maszynowy, taśma o pojemności 100 naboi jest przechowywana w blaszanej skrzynce amunicyjnej przyłączonej pod komorą zamkową broni (masa skrzynki z taśmą 3,9 kg). Zapewnia to dobre wyważenie broni w odróżnieniu od części konstrukcji zachodnich, w których łuski wyrzucane są w dół i skrzynka nabojowa jest niesymetryczna^[9]. Jako ciężki karabin maszynowy karabin jest używany z taśmą o pojemności 200 naboi (skrzynka amunicyjna jest w takim przypadku ustawiana obok broni, masa skrzynki 8 kg). Karabin posiada lufę szybkowymienną, zakończoną szczelinowym tłumikiem płomienia. Przyrządy celownicze składają się z muszki stałej i nastawnego celownika krzywkowego.

Użytkownicy

•  Polska
•  Nigeria^[10]

Przypisy

Bibliografia

• Przemysław Kupidura, Ryszard Woźniak, Mirosław Zahor: 7,62 mm uniwersalny karabin maszynowy UKM-2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Agencja Wydawnicza CB, 2002. ISBN 831109564-7.
• Józef Gacek, Ryszard Woźniak, Mirosław Zahor. Modele UKM-2000 wraz z amunicją po badaniach. „Nowa Technika Wojskowa”. 9/2000, s. 27-28, wrzesień 2000. ISSN 1230-1655. 
• Przemysław Kupidura, Ryszard Woźniak, Mirosław Zahor. Uniwersalny karabin maszynowy UKM-2000. „Nowa Technika Wojskowa”. 2002. numer 9. s. 45-48. ISSN 1230-1655. 
• Remigiusz Wilk. Nowy UKM-2000P. „Raport - Wojsko Technika Obronność”. 09/2015. s. 68-74. ISSN 1429-270X. 
• Maciej Szopa. Próby zmodyfikowanego UKM-2000P. „Wojsko i Technika”. 1/2015 (wrzesień). s. 62-70. 

Linki zewnętrzne

• 7,62 Uniwersalny Karabin Maszynowy UKM 2000P, UKM 2000C (pol.). Zakłady Mechaniczne „Tarnów”. [dostęp 2018-12-16].