Karabin mierosławka
| ||
| Państwo |  powstańcy styczniowi | |
|---|---|---|
| Projektant | Ludwik Mierosławski | |
| Producent | J.J. Gerard Liege | |
| Rodzaj | karabin odprzodowy | |
| Historia | ||
| Produkcja | 1863–1864 | |
| Wyprodukowano | 300 | |
| Dane techniczne | ||
| Kaliber | 18,5 mm | |
| Nabój | pociski zwykłe, wybuchowe, kartacze | |
| Wymiary | ||
| Długość | 110 cm | |
| Długość lufy | 70 cm | |
| Inne | ||
| Szybkostrzelność praktyczna | 2-3 strzały na minutę | |
| Zasięg maks. | celownik na 1250 jardów | |
Karabin mierosławka (fr. la carabine Mieroslawska) – polski karabin odprzodowy produkowany w zakładach J.J. Gerard w Liege. Karabin został specjalnie opracowany do wykorzystania w powstaniu styczniowym. W latach 1863-1864 wyprodukowano 300 szt. tej broni[1]. Projekt karabinu opracował gen. Ludwik Mierosławski. Broń prawdopodobnie nie wzięła udziału w walkach.
Konstrukcja
Karabin jest wzorowany na francuskim sztucerze szaserów z 1859[2]. Mierosławka była krótsza o 16 cm, zwiększono kaliber z 17,8 mm do 18,5 mm. Zmieniono celownik z francuskiego na celownik stosowany w karabinach Enfield 1853/1860. Do mierosławki zastosowano też inny bagnet. Miał być tutaj zastosowany zmodyfikowany austriacki bagnet Augustina 1849 lub zmodyfikowany bagnet Lorenza 1854[2].
Karabin mierosławka był bronią jednostrzałową, odprzodową, z zamkiem kapiszonowym typu francuskiego, wzoru 1842. Blacha zamkowa montowana dwiema śrubami stalowymi i dwoma nitami. Na blasze napis: „J.J. Gerard Liege”[2]. Po przeciwnej stronie blachy zamkowej stalowa blaszka boczna z mocującym zamek nitem stalowym. Spust pojedynczy. Karabin miał lufę stalową, okrągłą, w części dennej ośmiogranną. Lufa gwintowana na pięć bruzd, zamocowana do łoża bączkiem z blachy stalowej, z przednim okuciem i stalową śrubą na warkoczu. W odległości 3 cm od końca lufy stalowa muszka, a 61 cm od końca lufy celownik do karabinka Enfielda 1853/1860. Celownik wyskalowany na części schodkowej na 100-200-300-400 jardów, oraz na ramce do 1250 jardów. Łoże karabinu wykonane z jasnego drewna orzechowego. Pod spodem łoża wyżłobiony kanał na stempel. Stempel długości 69,5 cm na końcu nagwintowany. Główna stempla przewiercona. Trzewik stopy kolby wykonany z blachy stalowej na którym wygrawerowany jest napis „mierosławka”[2]. Producent karabinów Gerard nazywał ten karabin jako: „la carabine Mieroslawska”[1].
Amunicja
Sam karabin w swojej konstrukcji niczym się nie wyróżniał spośród broni stosowanej w tamtym okresie[2]. Ludwik Mierosławski jednak z podziwem wypowiadał się o tym karabinie (pisownia oryginalna)[3]:
Umyślnie do tego taboru wymyślony przez was i zastosowany karabin, wprowadzał, rzec można śmiało rewolucyę do sztuki wojennej.
Największym atutem mierosławki miała być amunicja stosowana w tej broni[2]. Z myślą o tej udoskonalonej amunicji powiększono kaliber broni, wbrew funkcjonującemu w tamtym czasie trendowi do zmniejszania kalibru karabinów. Do strzelania zamierzano stosować kilka typów amunicji[2]:
- kule ołowiane pełne, o kształcie walcowo-stożkowym, masa pocisku 48 gramów,
- pociski wydrążone wybuchające, przeznaczone do przebijania pojemników i zapalania ich zawartości,
- kartacze o masie 140 gramów, kartacz miał składać się z sześciu części tak wzajemnie dopasowanych, aby tworzyć kształt walcowo-stożkowy, który po strzale rozdziela się na sześć poruszających się wspólną linią koszących pocisków.
Zachowane egzemplarze
Ludwik Mierosławski uzyskał na swój karabin patent 15 maja 1864 z numerem 16089[2]. Wyprodukowano 300 sztuk tej broni[2]. Broń miała być użyta w wyprawie Morskiej Mierosławskiego na Litwę wiosną 1864[1][3]. Do wyprawy nie doszło i broń prawdopodobnie nie została użyta w walce. Po upadku powstania styczniowego w sierpniu 1866 w składach belgijskich znajdowało się 280 mierosławek. Zakładano że mogą być ewentualnie użyte w przyszłym powstaniu[2]. Karabiny te leżały w magazynach do 1877 i później prawdopodobnie zostały sprzedane[2]. Do naszych czasów zachowały się 3 egzemplarze tej broni w:
- Muzeum Broni w Liege
- Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
- kolekcja Fundacji Rodzinnej Blochów w Nowym Jorku
Przypisy
- ↑ a b c Aleksander Guttry, Pan Ludwik Mierosławski jego dzieła i działania, Liège 1870, s. 14, 69, 82-83.
- ↑ a b c d e f g h i j k Przemysław Jan Bloch, Karabin „mierosławka” pomysłu gen. Ludwika Mierosławskiego, w świetle jego wynalazków wojskowych i epoki., www.academia.edu, s. 17-36 [dostęp 2016-06-03].
- ↑ a b Ludwik Mierosławski, Dokumenta urzędowe do dziejów organizacyi jeneralnej powstania narodowego w latach 1863 i 1864, Paryż 1864, s. 126-127.
Bibliografia
- Przemysław Jan Bloch: Karabin „mierosławka” pomysłu gen. Ludwika Mierosławskiego, w świetle jego wynalazków wojskowych i epoki. (pol.). [dostęp 2016-06-08].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Herb z okresu powstania styczniowego (1863)